قصیده مرآت الصفای خاقانی از دیدگاه ادبیات تعلیمی
محورهای موضوعی :
شاهنامه
تاریخ دریافت : 1393/04/10
تاریخ پذیرش : 1393/08/11
تاریخ انتشار : 1393/12/01
کلید واژه:
قناعت,
خاقانی,
ادبیات تعلیمی,
قصیده مرآت الصفا,
دنیاگریزی,
چکیده مقاله :
یکی از بزرگ‌ترین قصیده سرایان قرن ششم هجری که همگان به عظمت مقامش در شاعری و بلندی مرتبه اش در سخنوری مقرّ و معترفند، خاقانی شروانی است. وی به خوبی توانست در پرتو نبوغ و همّت خود و نیز در سایه تعالیم ارزنده قرآن و حدیث، در علوم ادب و لغت و دیگر علوم و فنون به درجة کمال برسد و در شعر داراى نیرویى خلّاقه گردد. قصیده سرایی در عصر وی به سبب قریحه سرشار و اندیشه مضمون پرور او بود که به درجه ممتازی از پختگی و کمال در ادب فارسی رسید. اگر به دیوان ارزشمند این شاعر سترگ نظری بیفکنیم،خواهیم دید که اشعار وی به سبب گستردگی مضامین و تنوّع مفاهیم، از قابلیت های پژوهشی خوبی برخوردار است. در حقیقت قصاید خاقانی شروانی از لحاظ داشتن مفاهیم حکمی و پندگونه در خور توجّه است. به ویژه قصیده شینیه مرآت الصفای او که از اقبال ویژه ای برخوردار است، سرشار است از آموزه های حکمی و تعلیمی که در آیینه آن می توان مضمون پردازی اخلاقی و اندیشه ورزی حکمی و پندگونه خاقانی را به وضوح دید. این پژوهش با هدف تبیین تعالیم حکمی و تربیتی و آموزه های اخلاقی و با روش تحلیلی-توصیفی در قصیده مرآت الصفای خاقانی صورت گرفته است.
چکیده انگلیسی:
One of the greatest ode composers of the sixth century that has been admit as an exalted position in poetry and his majesty in oratory is "Khaghani Shervani". He did with his best effort in light of his genius and endeavors and valuable teachings of the Qur'an and the Hadith, in science, literature and science and technology reached to perfection in poetry and to be creative in his work. Composing ode in his era due to his talent reached to a higher position in the Persian literature. If we take a look at his valuable Divan, we will find his poetry has a good potential of researching and investigating due to broad variety of topics. In fact, Khaghani Shervani odes because of philisophical concepts and advices are notable. Especially, his ode-Shiniyeh Meraatol Safa, has popularity among people. This work is full of didactic and philosophical contents which reflected his talent in this special area. The present paper aimed at explaining of philosophical teachings as well as ethical education in Meraatol Safa with analytical descriptive method .investigating and criticism of this work from didactic literature will have fruitful results.
منابع و مأخذ:
_||_
Quran
Nahj al-Balagha. (1379). Qom. Mashhour.
Aram, Ahmad. (1380). Al-Hayat. Tehran: Islamic Culture.
Bagheri Bid Hindi, Naser. (1368). Treasury of Wisdom. Tehran: Rooh.
Bidel Dehlavi. (1371). Divan of Bidel. Tehran: Tarhe No.
Jami, Abdul Rahman bin Ahmad. (1386). Nafahat al-Ons min Khazarat al-Qods. Tehran: Sokhan.
Joodi Ne'mati, Akram. (1384). Woman in Persian poetry; Khaghani. Strategic Studies of Women, 29: 1-47.
Khaghani. (1373). Poet of the Morning. Tehran: Sokhan.
Khaghani. (1378). Divan. Tehran: Markaz.
Khoram Shahi, Baha-e al-din; Ansari, Masoud. (1376). The Message of the prophet. Tehran: Monfared.
Rad Far, Abulqasim. (1380). Khaghani and India. The Journal of the Faculty of Literature and Humanity of University of Tabriz, 179, 95-117-1118.
Reza Zade Shafagh, Sadeq. (1352). The History of Iran Literature. Shiraz: University of Shiraz.
Razi Mostafavi Nia, Sayyed Mohammad. (1388). A Compare of the Expression-Metaphor Elements in Prison Poetry of Khaghani and Abu Foras. Comparative Literature. 10, 219-242.
Sohrab Nejad, Ali Hasan; Nikoo Bakht, Naser. (1387). The Order of the Numbers in the Poetry of Khaghani, Kavesh Name, 16; 219-242.
Sa'di. (1382). Collection of Sa'di. Tehran. Elmi.
Selgi, Ali. (1376). Irshad al-Qholoob. Qom: Naser.
Shamisa, Siroos. (1374). Stylistic of Poetry. Tehran: Ferdows.
Sheikh Bahayee, Mohammad bin Hasan. (1381). Kashkool. Tehran: Sanayee.
Shafeyee Kadkani, Mohammad Reza. (1382). Persian Literature from Jami to Our Age. Tehran: Ney.
Safa, Zabihullah. (1381). Treasury of the word. Tehran: Festival of Book.
Safa, Zabihullah. (1388). The History of Literature in Iran. Tehran: Ferdows.
Abdullah Ansari. (1354). Collection of Khaje Abdullah. Tehran: Armaghan.
Attar, Farid al-din Mohammad. (1368). Tazkira al-Owliya. Tehran: Zavvar.
Atarodi, Azizullah. (1374). Meshkat al-Anwar. Tehran: Atarod.
Of, Sadid al-Din. (1352). Javam-e al-Hekayat. Tehran: The Center for Iran Culture.
Foroozan Far, Badi al-Zaman. (1350). Speech and the Speakers. Tehran: Khwarazmi.
Koleini, Mohammad bin Ya'qub. (1381). Osool-e-Kafi. Tehran: Elmie Islamie.
Guilani, Abdul Razagh. (1377). Mesbah al-Sharia. Tehran: Payam-e Hagh.
Masoum Ali Shah. (1382). Taraeq al-Haghaegh. Tehran: Sanayee.
Molavi. (1387). Masnavi. Tehran: Amir Kabir.
Monshi, Abul Ma'ali Nasrullah. (1379). Kelile and Demne. Tehran: University of Tehran.
Nahidi, Parvin. (1388). Khaghani and Christian Expressions on ode of Tarsaeye. Atab-e Asrar, 10, 31-36.
