فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - سازوکارهای طنزآفرینی در داستان‌های کوتاه جلال آل احمد
  حسین بهزادی اندوهجردی مریم شاد محمدی
  جلال آل احمد از نویسندگان پرکار دهه‌ی چهل ه.ش در آثار خود، بارها مسائل اجتماعی، سیاسی و عقیدتی را به چالش کشیده است؛ انتقاد از مسائل جامعه نه تنها در مقالات و سایر نوشته‌های او، بلکه در داستان‌های کوتاهش نیز نمود دارد. از پنج مجموعه‌ی داستان کوتاه چاپ شده از وی، چهار مج چکیده کامل

  جلال آل احمد از نویسندگان پرکار دهه‌ی چهل ه.ش در آثار خود، بارها مسائل اجتماعی، سیاسی و عقیدتی را به چالش کشیده است؛ انتقاد از مسائل جامعه نه تنها در مقالات و سایر نوشته‌های او، بلکه در داستان‌های کوتاهش نیز نمود دارد. از پنج مجموعه‌ی داستان کوتاه چاپ شده از وی، چهار مجموع دارای داستان‌هایی بهره‌مند از عناصر طنز هستند؛ آل احمد در این مجموعه‌ها فلاکت و عقب‌ماندگی عوام، رواج باورهای خرافی،‌ بی‌اعتنایی افراد نسبت به اجتماع و شهروندان، سیاست‌بازی و روش‌های نامطلوب مبارزه برای رسیدن به شهرت، از بین رفتن اصالت‌های فرهنگی و تعصبات دینی را در قالب داستان مورد انتقاد قرار می‌دهد و برای مطرح کردن این موضوعات،‌ مانند بسیاری از آثار انتقادی دیگر از قالب طنز استفاده می‌کند. آل احمد، افزون بر بهره‌گیری از طنز در درون‌مایه‌ی داستان‌هایش،‌ از طنز کلامی (طنز در بیان راوی داستان یا شخصیت‌های اصلی آن) نیز استفاده می‌کند و برای این منظور سازوکارهای طنزآفرینی را در خدمت داستان قرار می‌دهد که عبارتند از: کنایات و تعابیر عامیانه، تشبیهات طنزآمیز، استعاره، تضاد، تکرار، اغراق (بزرگ‌نمایی)، تحقیر (خردنمایی)، پارادوکس، جناس، ایهام تناسب، تشخیص، حسن تعلیل و صنعت عکس (در حوزه‌ی بلاغت) و درهم‌آمیختگی گونه‌های مختلف زبانی، درهم شکستن قراردادهای همنشینی و (در حوزه‌ی دستور زبان) و نقیضه‌سازی. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - بررسی تطبیقی ازهار گلشن با گلشن راز شیخ محمود شبستری
  علی اصغر حلبی مهناز میرزا مهدی اصفهانی
  شیخ محمود شبستری – شاعر ، قرن 7و8 ﻫ.ﻘ – در مثنوی گلشن راز و شیخ شهاب الدین ابراهیم گلشنی – شاعراستانبولی قرن 9و10 ﻫ.ﻘ – در مثنوی ازهار گلشن به نظام عرفانی وحدت وجود تاکید داشته اند . درحقیقت این دو شاعر مثنوی خویش را بر پایه مباحث حکیمانه فلسفی ا چکیده کامل

  شیخ محمود شبستری – شاعر ، قرن 7و8 ﻫ.ﻘ – در مثنوی گلشن راز و شیخ شهاب الدین ابراهیم گلشنی – شاعراستانبولی قرن 9و10 ﻫ.ﻘ – در مثنوی ازهار گلشن به نظام عرفانی وحدت وجود تاکید داشته اند . درحقیقت این دو شاعر مثنوی خویش را بر پایه مباحث حکیمانه فلسفی استوار گردانیده و آن را با مراحل سیر و سلوک قلبی عرفا مطابقت داده و به آن آهنگی یگانه بخشیده اند ،آنان برهان و عرفان را در پرتو معارف قرآنی در یک هیأت وحدانی در قالب نظم و به زبان رمز بیان داشته اند. در این مقاله ابتدا ضمن معرفی اجمالی دو اثر از تأثیر وتأثر شاعران از یکدیگر سخن به میان آمده و سپس دیدگاه های مشترک هر دو شیخ در دو بعد صوری و معنوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و درحد امکان تمامی مضامین مشابه جمع آوری شده به انضمام آن در باب اصطلاحات عرفانی همچون وحدت وجود ،تجلی،فنا و بقا توضیحاتی ارائه گردیده است ،که برای نفوذ به اندیشه ها و حل دشواریها و ابهام ابیات مثنوی هردو شیخ مفید است . پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - رمان آموزشی در ادبیات قرن نوزده فرانسه
  مهدی حیدری
  رمانهای آموزشی درقرن نوزده فرانسه از جمله رمانهای رﺋالیستی می باشند که به خواننده واقعیت را همان گونه که هست نشان می دهند. این نوع از رمانها به عنوان وسیله ای جهت تجزیه و تحلیل اشکال مذهبی٬ سیاسی و اقتصادی قرن نوزده به حساب می آیند. این جستجو و کنکاش اجتماعی توسط قهرمان چکیده کامل

  رمانهای آموزشی درقرن نوزده فرانسه از جمله رمانهای رﺋالیستی می باشند که به خواننده واقعیت را همان گونه که هست نشان می دهند. این نوع از رمانها به عنوان وسیله ای جهت تجزیه و تحلیل اشکال مذهبی٬ سیاسی و اقتصادی قرن نوزده به حساب می آیند. این جستجو و کنکاش اجتماعی توسط قهرمان این رمانها صورت می گیرد٬ قهرمانی که سعی دارد در جامعه ی به هم ریخته و آشفته سیاسی و اجتماعی قرن نوزده مراحل پیشرفت و ترقی را طی نموده موفق گردد. نگارنده در این مقاله سعی دارد عواملی را که در شکل گیری و پیشرفت قهرمان موثر بوده اند و شخصیت او را تحت تاثیر قرار داده اند به تصویر و نقد بکشاند و برای خواننده این عوامل و تاثیر آنها را به ترتیب رمانهایی که مورد بررسی قرار می گیرد آشکار سازد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - انتقادات لئو اشتراوس بر ترقی‌خواهی
  امیر محبیان
  لئو اشتراوس فیلسوف آلمانی‌تبار آمریکایی در نقد خویش بر مدرنیته بر تعلیم و تربیت لیبرالی نیز انتقاداتی جدی وارد می‌آورد. اشتراوس از آن رو که برآن است جامعه لیبرالی محصول تعلیم و تربیت لیبرالی است لذا نفی نخبگان و اندیشه‌های بزرگ و تبدیل‌شدن به دموکراسی توده‌ای را ناشی از چکیده کامل

  لئو اشتراوس فیلسوف آلمانی‌تبار آمریکایی در نقد خویش بر مدرنیته بر تعلیم و تربیت لیبرالی نیز انتقاداتی جدی وارد می‌آورد. اشتراوس از آن رو که برآن است جامعه لیبرالی محصول تعلیم و تربیت لیبرالی است لذا نفی نخبگان و اندیشه‌های بزرگ و تبدیل‌شدن به دموکراسی توده‌ای را ناشی از اشکالات این نوع از تعلیم و تربیت می‌داند. او دو نوع تعلیم و تربیت لیبرالی را از هم تفکیک می‌کند؛نخست تعلیم و تربیت اصیل لیبرالی که از منظر او قابل‌اعتنا و مفید است ودیگری جامعه مبتنی بر تعلیم و تربیت لیبرالی از نوع ترقی‌خواهی‌؛ که جامعه‌ای متوسط است؛ جامعه ای که بنا بر تعبیر اشتراوس، گوشش به صداهای کوتاه و یا اساساً سکوت عادت کرده است و طاقت شنیدن صداهای بلند را ندارد و حتی در برابر آن ناشنواست و یا به تعبیر دیگر، چشمان آنان به نورهایی ضعیف عادت کرده و طاقت انوار مشعشع را ندارد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - بررسی تطبیقی موضوعات تعلیمی در حکایت‌های گلستان سعدی و فابل‌‌های لسینگ
  فاطمه خداکرمی سیدمسعود سلامی
  مشرق زمین همواره برای روشنفکران وفلاسفۀ غرب، خاستگاه فرهنگ وتمدن بشری وسرچشمۀ حیات فکری ومعنوی انسان ها بوده است. بررسی آثار برجستۀ ادبی جهان، مبین تاثیر اندیشه و افکار بزرگان ادبی مشرق زمین برشخصیت¬های برجستۀ ادبی مغرب زمین است. البته افکارهرشاعر یا نویسنده ای متاث چکیده کامل

  مشرق زمین همواره برای روشنفکران وفلاسفۀ غرب، خاستگاه فرهنگ وتمدن بشری وسرچشمۀ حیات فکری ومعنوی انسان ها بوده است. بررسی آثار برجستۀ ادبی جهان، مبین تاثیر اندیشه و افکار بزرگان ادبی مشرق زمین برشخصیت¬های برجستۀ ادبی مغرب زمین است. البته افکارهرشاعر یا نویسنده ای متاثرازخلق وخوی ومحیط اجتماعی اواست؛ ازاین رو بررسی آثارادبی وتطبیق آن ها با آثارسایرملت ها¬¬ می تواند منجربه شناخت افکارواندیشه های ملل مختلف ومشترکات فرهنگی شود. ادبیات به عنوان پل ارتباطی بین افکارصاحبان کلام واقشارجامعه وبعنوان آئینۀ تمام نمای آداب ورسوم جامعۀ بشری، نقش بهسزایی درتعلیم وتربیت انسان دارد، که این امریکی ازوجوه مورد تاکید در دورۀ روشنگری درادبیات آلمان بوده است. درادبیات فارسی نیزآثارونوشته های ارزشمندی وجود دارد که هدف آنها سوق دادن بشر به آرمانهای اخلاقی وتربیتی است. بزرگان ادبی چون سعدی ولسینگ ازجمله مربیان بزرگ اجتماعی هستند که ادبیات را در خدمت رشد و تعالی انسان درآوردند و آثارشان را وسیله ای برای تعلیم و تربیت بشریت و اصلاح جامعه قرار دادند. درمقالۀ حاضر نگارنده ضمن بررسی تطبیقی شماری ازحکایت های آموزنده واخلاقی گلستان سعدی وحکایت های پرمغز فابل گونۀ لسینگ به تاثیرادبیات به عنوان ابزاری برگسترش اخلاق درجامعه وهمچنین به بررسی شباهت های معنایی ومفهومی در اندیشه های این دو شخصیت بزرگ ادبی پرداخته است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - نگاهی به فرآیند مرگ و زندگی دوباره فونیکس
  الهام رحمانی مفرد
  فونیکس پرنده ای اسطوره ای است که نحوه مرگ و تولد دوباره او به شکلی بسیار باشکوه و تاثیرگذار نماد رستاخیزی است که جاودانگی، یعنی همان آرزوی دیرینه بشر، را درپی دارد. خلق اسطوره فونیکس و چرخه زندگی و مرگ او که درواقع نوعی مرگ غیرواقعی و تخیلی را به تصویر می کشد، نشانگر نو چکیده کامل

  فونیکس پرنده ای اسطوره ای است که نحوه مرگ و تولد دوباره او به شکلی بسیار باشکوه و تاثیرگذار نماد رستاخیزی است که جاودانگی، یعنی همان آرزوی دیرینه بشر، را درپی دارد. خلق اسطوره فونیکس و چرخه زندگی و مرگ او که درواقع نوعی مرگ غیرواقعی و تخیلی را به تصویر می کشد، نشانگر نوع اندیشه انسان نسبت به مرگ و پیوند ناگسستنی عطش انسان به زندگی دوباره می باشد. نوشتار حاضر بررسی این فرآیند ازدیدگاه اسطوره ای در میان ملل مختلف و بخصوص با توجه به مفاهیم اشراق ایرانی می باشد. در این راستا تلاش بر آن است تا فرآیند تولد و مرگ این پرنده اسطوره ای را با توجه به بن مایه هایی چون پرنده بودن آن، آتشی که او را می سوزاند، خاکستری که بستر رستاخیزاو می شود، مفهوم مرگ او و بالاخره تولد دوباره اش، مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  7 - طب سنتی و شیوه های درمانی در پنج گنج نظامی
  ابوالقاسم امیراحمدی
  کاربرد اصطلاحات و موضوعات طبی توسط برخی شعرای فارسی زبان، افزوده بر آن که درونمایه شعر فارسی را غنی تر و خوانندگان را به مطالعه آثارشان راغب تر کرده، عرصه تحقیق و پژوهش در این زمینه را نیز بر اهل تحقیق، گسترده تر ساخته است. حکیم، نظامی گنجه ای از جمله گویندگانی است که ض چکیده کامل

  کاربرد اصطلاحات و موضوعات طبی توسط برخی شعرای فارسی زبان، افزوده بر آن که درونمایه شعر فارسی را غنی تر و خوانندگان را به مطالعه آثارشان راغب تر کرده، عرصه تحقیق و پژوهش در این زمینه را نیز بر اهل تحقیق، گسترده تر ساخته است. حکیم، نظامی گنجه ای از جمله گویندگانی است که ضمن آشنایی کامل با رموز سخن و فنون ادبی، از مقدمات علم پزشکی و خواص گیاهان دارویی نیز آگاهی داشته است.در این جستار، سعی شده است تا با تفحص و جست و جو در مجموعه اشعار این شاعر بزرگ زبان فارسی، مباحث مربوط به طب سنتی، شیوه های درمانی و گیاهان دارویی استخراج و با استناد به مهم ترین و اساسی ترین کتب طب اسلامی، نظیر قانون ابن سینا، ذخیره خوارزمشاهی از جرجانی، الحاوی از زکریای رازی و... مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  8 - تحلیل تشبیه از منظر تصویر و مضمون در «ناظر و منظور»
  احمد کریمی زهرا شمسی پورلنگرودی
  این مقاله به تحلیل تشبیه از منظر تصویر و مضمون در ناظر و منظور پرداخته است. زیورهای بیانی نهرهایی زلالند که به آبگیر سخن جاری شده، آن را پویا و گوارا می سازند. از این رهگذر توسّل به دامن تشبیه، کلام را قوی تر و تأثیر آن را بیشتر می کند. سبک وحشی بافقی کلاسیک و تصاویر در چکیده کامل

  این مقاله به تحلیل تشبیه از منظر تصویر و مضمون در ناظر و منظور پرداخته است. زیورهای بیانی نهرهایی زلالند که به آبگیر سخن جاری شده، آن را پویا و گوارا می سازند. از این رهگذر توسّل به دامن تشبیه، کلام را قوی تر و تأثیر آن را بیشتر می کند. سبک وحشی بافقی کلاسیک و تصاویر در اشعارش عینی و نمایان است. تشبیهات بلیغ اضافی در بالاترین بسامد، نشان از توجّه خاصّ شاعر به رساترین و زیباترین نوع تشبیه دارد. در تشبیهاتِ مرسل کاربرد واژگانی نظیر: به رنگ، بر صورت، صفت، عین، آسا و ... به عنوان ادات تشبیه از نشانه های سبکی شاعر محسوب می شود. زبان ساده شاعر سبب آفرینش تشبیهات حسّی به حسّی فراوانی می گردد. از حیث شکل، تشبیه مفروق بیشترین تصاویر را می سازند. در ناظر و منظور عناصر انتزاعی و شهزاده منظور بیشترین تصاویر را تشکیل می دهند. علاقه ی شاعر به محیط پیرامونش سبب می شود تا به اعتبار مشبّه به، اشیا و عناصر طبیعی در هر دو اثر بیشترین تصاویر جاندار و پویا را پدید آورند. شاعر با به کارگیری عواملی نظیر: اغراق در تشبیه، تلفیق آرایه های تشخیص، تناسب، حُسن تعلیل و گرایش به توصیف، تصاویری ماندگار خلق می کند. مضامین اخلاقی و حکمی ،همچنین تصاویر عاشقانه ی ناظر و منظور علاوه بر التذاذ ادبی و حظّ عاطفی، بر اندیشه و افکار انسان نیز تأثیر گذار است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  9 - سیمای خرد در سبک خراسانی (رودکی،فردوسی،ناصرخسرو،خیام)
  معصومه پورجعفرچلیکدانی
  خردگرایی یا Rationalism یا اصالت عقل ایده واندیشه ای است که بر پایه ی استدلال وتجربه مبتنی است . خواه استدلال قیاسی وخواه استدلال استقرایی باشد . عنصر خرد عنصری است که وجه تمایز آدمی از سایر جانداران زمین است وعلم که زائیده ی همین عنصر است ، سبب برتری آدمی شده است. در ا چکیده کامل

  خردگرایی یا Rationalism یا اصالت عقل ایده واندیشه ای است که بر پایه ی استدلال وتجربه مبتنی است . خواه استدلال قیاسی وخواه استدلال استقرایی باشد . عنصر خرد عنصری است که وجه تمایز آدمی از سایر جانداران زمین است وعلم که زائیده ی همین عنصر است ، سبب برتری آدمی شده است. در این نوشتار هدف بررسی جایگاه این عنصر در شعر عده ای از شاعران سبک خراسانی است . خرد گرایی در برابر طبیعت گرایی در ادبیات جایگاه ویژه ای دارد.در سبک خراسانی عنصر " غالب " طبیعت گرایی است و شاعران این سبک عمدتا وصفی دقیق از طبیعت را ارائه داده اند و همانند نقاشی آن را وصف کرده اند و در واقع هدفشان از سرودن شعر وصف طبیعت بوده است اما از این میان عده ای نیز پا را از طبیعت فراتر نهاده و تاملات ذهنی خود را در شعر مطرح ساخته اند و طبیعت گرایی را وسیله ای برای خرد گرایی قرار داده اند مانند رودکی ، فردوسی ، ناصر خسرو و خیام. پرونده مقاله