بررسی نظریه‌های روانشناختی مربوط به یادگیری در اخلاق ناصری (باتاکید بر نظریات بندورا و ثرندایک)

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

مرجان غلامی ¹ , اکرم گلشنی ² , فاطمه گلشنی ³

1 - دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - استادیار دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1399/10/25 تاریخ پذیرش : 1400/02/10 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: یادگیری, بندورا, ثرندایک, ‌اخلاق ناصری‌,

چکیده مقاله :

مربیان ، معلمان و دست‌اندرکاران امر تعلیم و تربیت، به اصول و روش‌هایی نیاز دارند که با تکیۀ بر آنها به اهداف آموزشی و تربیتی مورد نظر خود دست یابند. اصول و روش‌های مورد نظر اگرچه امروزه در کتب مربوط به این رشته تدوین شده‌اند، اما در متون تعلیمی کلاسیک فارسی نیز پاره‌ای از این اصول و روشها را می‌توان استخراج و بررسی کرد و بر زوایای پنهان ادبیات کلاسیک ایران واقف گردید. بر همین اساس، نظریات بندورا و ثرندایک به عنوان یکی از مهمترین اصول و مبانی تعلیم و تربیت در اخلاق ناصری مورد بررسی قرار گرفت. هدف از این تحقیق استخراج اصول مربوط به یادگیری در اخلاق ناصری است. پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این پرسش است که آیا نظریه‌های روانشناختی مربوط به یادگیری ( براسا نظریه های بندورا و ثراندایک) در اخلاق ناصری وجود دارد؟ در صورت مثبت بودن پاسخ، پربسامدترین نظریه‌های بندورا و ثرندایک در این اثر کدام است ؟ این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی یافتن پاسخ این سوالات صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در کتاب اخلاق ناصری، و از میان این نظریه‌ها، نظریۀ یادگیری مشاهده ایُ آمادگی، تمرین و آمایه بیشترین بسامد را دارند.

چکیده انگلیسی:

Educators, educators and those involved in education need principles and methods that can be used to achieve their desired educational goals. Although the principles and methods in question have been compiled in books related to this field today, but in classical Persian educational texts, some of these principles and methods can be extracted and studied and the hidden angles of classical Iranian literature can be realized. Accordingly, the theories of Bandura and Thorndike were examined as one of the most important principles and foundations of education due to Nasserite ethics. The purpose of this study is to extract the principles related to learning in Nasserite ethics.The present study seeks to answer the question of whether there are psychological theories related to learning(according to Bandura and Thrandyk theories)in Akhlagh –e- Naseri? If so, what are the most common theories of Bandura and Thorndike in this work? To answer the above questions, this research was conducted in the form of a descriptive design of content analysis. The results showed that in the book of Akhlagh –e- Naseri, various theories of Bandura and Thorndike are seen and among these theories, the theory of observational learning, readiness, practice and preparation have the highest frequency.

منابع و مأخذ:

آقایوسفی، علیرضا و دیگران.(1386). روان‌شناسی عمومی، چاپ اول،  تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.

افروز ، غلامعلی.( 1389). روانشناسی تربیتی کاربردی، تهران: روان

پارسا، محمد.(1383). زمینۀ نوین روان‌شناسی، چاپ بیستم،  تهران: بعثت.

همو.(1372). روان‌شناسی یادگیری بر بنیاد نظریه‌ها، چاپ دوم، تهران: بعثت.

سیف، علی اکبر.( 1387). روان‌شناسی پرورشی نوین، تهران: سمت

همو.(1390). روانشناسی پرورشی نوین، روانشناسی یادگیری و آموزش، تهران: دوران.

شولتز، دوان پی. و شولتز، سیدنی الن.( 1389). نظریه‌های شخصیت،  ترجمۀ یحیی سیدمحمدی، چاپ هفدهم،تهران: ویرایش.

طوسی، خواجه نصیرالدین.(1356). اخلاق ناصری،  تهران: انتشارات خوارزم.

کدیور، پروین.(1385). روان‌شناسی تربیتی، چاپ نهم، تهران، سمت .

همو.( 1388). روانشناسی یادگیری، تهران: سمت .

هرگنهان، بی.آر ؛ السون، متیو اچ.( 2009 / 1388). مقدمه‌ای بر نظریه‌های یادگیری، ترجمۀ علی اکبر سیف، تهران: دوران.