XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - شرح حال و معرفی دیوان اشعار محزون
حسین آقاحسینی پروانه وصالغلامحسین محزون از شاعران گمنام سدۀ سیزده هجری قمری است که در حدود سال 1239در دهاقان از توابع استان اصفهان چشم به جهان گشود. دیوان برجای‌مانده از وی تک‌نسخه‌ای، منحصربه‌فرد و شامل قصاید، مسمط‌ها وغزلیاتی است که شاعر، خود به خط شکستۀ نستعلیق تحریر نموده است. مضمون قصاید و چکیده کاملغلامحسین محزون از شاعران گمنام سدۀ سیزده هجری قمری است که در حدود سال 1239در دهاقان از توابع استان اصفهان چشم به جهان گشود. دیوان برجای‌مانده از وی تک‌نسخه‌ای، منحصربه‌فرد و شامل قصاید، مسمط‌ها وغزلیاتی است که شاعر، خود به خط شکستۀ نستعلیق تحریر نموده است. مضمون قصاید و مسمط‌های او اغلب مراثی شهدای کربلاست، به همین سبب فضای کلی اشعار غم‌آلود است. محزون اکثر مسمط‌هایش را از سعدی تضمین کرده و موضوع غزلیاتش بیشتر عشق و دلدادگی است. با توجه به ویژگی‌های شعری‌اش، سبک شعری او سبک بازگشت ادبی به شمار می‌رود. وی از انواع صور خیال بسته به تناسب بهره برده است. در این مقاله سعی شده علاوه بر شرح مختصری از زندگانی شاعر و ویژگی‌های شعر او، به معرفی نسخۀ خطی دیواناشعار او پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - بر خوانِ عطار (نقد و بررسی تصحیحی دیگر از دیوان عطار نیشابوری)
هادی اکبرزاده سیده فاطمه مجیدیدیوان غزلیات و قصاید عطار یکی از متداول‌ترین دیوان‌های شعر پارسی است که از همان قرن هفتم، همواره مورد علاقه و شوقِ دوستدارانِ شعر عرفانی فارسی بوده است. این دیوان چاپ‌های متعددی دارد که دو چاپ مشهور آن به دست دو تن از محققان بنام عصر ما، استاد سعید نفیسی و دکتر تقی تفضل چکیده کاملدیوان غزلیات و قصاید عطار یکی از متداول‌ترین دیوان‌های شعر پارسی است که از همان قرن هفتم، همواره مورد علاقه و شوقِ دوستدارانِ شعر عرفانی فارسی بوده است. این دیوان چاپ‌های متعددی دارد که دو چاپ مشهور آن به دست دو تن از محققان بنام عصر ما، استاد سعید نفیسی و دکتر تقی تفضلی خراسانی، انجام گرفته است. چندی پیش انتشارات آستان قدس رضوی (به‌نشر) چاپ دوم این دیوان را به مقدمه و تصحیح دکتر اشرف‌زاده در 1000 نسخه منتشر کرد که بنا به گفتۀ مصحح، با مقابلۀ تمامی نسخه‌های چاپی و نسخه‌بدل‌هایی که اغلب در ذیل صفحات چاپ تفضلی ـ با توجه به معرفی نسخه‌هایی که در اختیار ایشان بوده ـ آمده، ویراسته و تصحیح‌گونه‌ای شده است. در این پژوهش سعی برآن است که وضعیت اثر بررسی شود که چه خطا‌هایی در ضبط یا خوانش اثر وارد شده است. این پژوهش با جست‌و‌جو در دیوان عطار به تصحیح رضا اشرف‌زاده و به روش تحلیلی انتقادی انجام شده است. نتایج نشان داد که با وجود خطا‌های متعدد، هیچ‌گونه تصحیحی صورت نگرفته و کار جدیدی انجام نپذیرفته و حتی نگارنده نسخه‌های خطی‌ای را که در اختیار تفضلی بوده، هم بررسی نکرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - جُستاری در شرح حال و معرفی نُسَخ دیوان نظام شیرازی
حافظ حاتمی بهار الهیاریتصحیح آثار فاخر ادبی و شناختن و شناساندن متون و صاحبان آثار به جامعه و به‌ویژه پژوهشگران، منتقدان و علاقه‌مندان به میراث ماندگار زبان و ادبیات فارسی، کاری ارزشمند و بسیار برجسته است. هدف از این پژوهش، آشنایی با میرزا نظام‌الدین دستغیب شیرازی، از شاعران سدۀ یازدهم هجری و چکیده کاملتصحیح آثار فاخر ادبی و شناختن و شناساندن متون و صاحبان آثار به جامعه و به‌ویژه پژوهشگران، منتقدان و علاقه‌مندان به میراث ماندگار زبان و ادبیات فارسی، کاری ارزشمند و بسیار برجسته است. هدف از این پژوهش، آشنایی با میرزا نظام‌الدین دستغیب شیرازی، از شاعران سدۀ یازدهم هجری و معرفی نسخه‌های خطی دیوان او، همچنین بررسی و تحلیل عناصر و مؤلفه‌های سبک ادبی وی، یعنی زبان، قالب، ساختار، مضمون و موضوعات مانند آن است. این پژوهش به شیوۀ اسنادی، کتابخانه‌ای و توصیفی انجام پذیرفته است و در پایان به این نتیجه می‌رسد که با توجه به نسخه‌های موجود دیوان و اقوال پراکنده و اشارات تذکره‌ها و تاریخ ادبیات، نظام شیرازی از شاعران سبک اصفهانی یا هندی، معاصر شاه‌عباس اول، آشنا به علوم زمان و چیره‌دست در خوش‌نویسی و موسیقی است که در مدت کوتاه عمر خود، حدود سه هزار بیت در قالب‌های قصیده، غزل، قطعه، رباعی، ترکیب‌بند و مثنوی (ساقی‌نامه) با مضامینی چون نعت پیامبر اکرم(ص)، منقبت امامان شیعه(ع)، عشق، مدح، شکوائیه و انتقاد از ابنای دهر و موضوعاتی مانند آن سروده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - نظریۀ کلان‌مفهوم لیکاف و تأثیر آن بر کیفیت تصحیح متون (موردپژوهی: متون عرفانی)
محمدباقر شهرامی شمس الله غلامی نصرالله پورمحمدی املشیاز مهم‌ترین حوزه‌های زبان‌شناسی، معنی‌شناسی است که از جمله موضوعات مهم آن، مسئلۀ حوزۀ معنایی و واژگانی است. در میان اندیشمندان بزرگ این حوزه، رابین لیکاف، به‌تفصیل دربارۀ ماهیت حوزۀ معنایی و واژگانی و چگونگی استفاده از آن برای خلق یا تحلیل آثار ادبی و غیرادبی هم صحبت کر چکیده کاملاز مهم‌ترین حوزه‌های زبان‌شناسی، معنی‌شناسی است که از جمله موضوعات مهم آن، مسئلۀ حوزۀ معنایی و واژگانی است. در میان اندیشمندان بزرگ این حوزه، رابین لیکاف، به‌تفصیل دربارۀ ماهیت حوزۀ معنایی و واژگانی و چگونگی استفاده از آن برای خلق یا تحلیل آثار ادبی و غیرادبی هم صحبت کرده است. نظریۀ معنی‌شناسی لیکاف، از ظرفیتی برخوردار است که می‌توان از آن، در تصحیح متون نیز کمک گرفت؛ از همین رو، در این مقاله، پس از تبیین نظریۀ لیکاف، با استفاده از نظریۀ وی، به بررسی دو متن مهم عرفانی در ادبیات فارسی یعنی کشف المحجوب هجویری و فیه مافیه پرداخته شده و کیفیت کار مصححان این دو اثر، ارائه شده است. نظریۀ لیکاف در اصل بر محور دو مبحث مهم یعنی کلان مفاهیم و مفاهیم کوچک‌ترِ مرتبط با آن‌ها و کلان‌موضوعات و موضوعات کوچک‌تر وابسته به آن‌ها استوار است. بر مبنای یافته‌های این مقاله می‌توان گفت که ایراد اصلی مصحح محترم کشف المحجوب، با نظریۀ حوزۀ معنایی‌واژگانی قابل توضیح است. در تصحیح ایشان، نمونه‌های متعددی وجود دارد که نشان از عدم توجه ایشان، به ارتباط میان کلان‌مفاهیم و نیمه‌مفاهیم آن‌ها و کلان‌موضوعات و موضوعات وابستۀ یک قسمت از متن کتاب است و حتی بارها نیز به تضاد قصد دچار شده و برای معنا بخشیدن به محور همنشینی کلمات، ناچار شده کلماتی خارج از کلمات موجود در نسخ خطی متن، به متن اصلی بیفزاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - کارکرد سرنویس‌های نسخۀ فلورانس در بازنویسی داستان‌های شاهنامه
نیلوفرسادات عبدالهیداستانهای متون ادبیات فارسی در صورت اصلی برای بسیاری از مخاطبان امروزی با جزئیات قابل درک نیستند. ازاین‌روی باید به زبانی ساده‌تر بازنویسی شوند. بازنویسی با در نظر داشتن سطح مخاطب، او را به خواندن داستان جلب می‌کند. در بازنوشت داستان‌های کهن در حد امکان باید جزئیات س چکیده کاملداستانهای متون ادبیات فارسی در صورت اصلی برای بسیاری از مخاطبان امروزی با جزئیات قابل درک نیستند. ازاین‌روی باید به زبانی ساده‌تر بازنویسی شوند. بازنویسی با در نظر داشتن سطح مخاطب، او را به خواندن داستان جلب می‌کند. در بازنوشت داستان‌های کهن در حد امکان باید جزئیات سبک و زیبایی اثر اصلی حفظ شود. در همین راستا برای بازنویسی و بازگردان داستان‌های شاهنامه به نثر، علاوه بر توجه به سطح مخاطب، شناخت سبک و شیوۀ بیان فردوسی ضروری است. لازم است در بازنویسی متون کهن بخش‌ها و ساختار اصلی داستان‌ها حفظ شود. نظر به پیوند سرنویس‌های شاهنامه با ساختار داستان، پیشنهاد ما در این مقاله بهره گرفتن از نسخه‌هایاین اثر با محوریت سرنویس‌های آن‌هاست. در این مقاله به‌عنوان مصداقی قابل توجه، به نسخۀ فلورانس پرداخته و ضمن نقد برخی مشکلات در بازنویسی شاهنامه، راهکارهایی برای بازنویسی دقیق‌تر ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - معرفی و تحلیل ساختاری نسخۀ خطی منظومۀ ناهید و اختر
سودابه بخشایی زرین تاج واردیمنظومۀ ناهید و اختر سرودۀ اچهی صاحب از آثار غنایی قرن دوازدهم در شبه‌قاره است. در این پژوهش با استفاده از نسخه‌ای کامل از این مثنوی که در کتابخانۀ آستان قدس رضوی به دست آمده، با رویکرد توصیفی‌تحلیلی، ضمن معرفی نسخه و پدیدآورندۀ آن، به تحلیل ویژگی‌های ساختاری منظومه نیز چکیده کاملمنظومۀ ناهید و اختر سرودۀ اچهی صاحب از آثار غنایی قرن دوازدهم در شبه‌قاره است. در این پژوهش با استفاده از نسخه‌ای کامل از این مثنوی که در کتابخانۀ آستان قدس رضوی به دست آمده، با رویکرد توصیفی‌تحلیلی، ضمن معرفی نسخه و پدیدآورندۀ آن، به تحلیل ویژگی‌های ساختاری منظومه نیز پرداخته شده است. بررسی این منظومه نشان می‌دهد که تشبیه مهم‌ترین نقش را در ساختار ادبی و هنری این اثر بر عهده دارد. موسیقیِ ملایمِ شعر و تناسب‌های هجاییِ بحر هزج، وفور تکرار و توازن واژگانی، همچنین استفاده از لحن عاطفی و غم‌انگیز در کلامِ شعر، مهم‌ترین نمودهای زبان غنایی این منظومه به شمار می‌روند. شاعر جهت‌گیریِ پیام را به سمت درونیات عاطفی خویش قرار داده و گزارش داستان را به تأخیر انداخته است؛ این عامل سبب شده که روایت داستان تحت‌تأثیر زبان غنایی قرار گیرد و جنبه‌های عاطفی و احساسی بر جنبۀ روایی آن غلبه یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تأملی بر نسخ خطی آثار سعدالدین احمد انصاری
پرویز صفرعلی علی زمانی علویجه فاطمه کوپا فاطمه معین الدینیمطالعه و بررسی دقیق نسخه‌های خطی جنبه‌های مختلف اجتماعی‌سیاسی و گرایش‌های فکری عقیدتی و فراز و فرد و تحولات فرهنگی‌ادبی هریک از دوره‌های تاریخی را نمایان خواهد ساخت. با توجه به همجواری و میراث مشترک فرهنگی بین ایران و سرزمین‌هایی چون افغانستان، زبان فارسی در این مناطق گ چکیده کاملمطالعه و بررسی دقیق نسخه‌های خطی جنبه‌های مختلف اجتماعی‌سیاسی و گرایش‌های فکری عقیدتی و فراز و فرد و تحولات فرهنگی‌ادبی هریک از دوره‌های تاریخی را نمایان خواهد ساخت. با توجه به همجواری و میراث مشترک فرهنگی بین ایران و سرزمین‌هایی چون افغانستان، زبان فارسی در این مناطق گسترش فراوانی یافته و آثار بسیاری به زبان فارسی در این مناطق تهیه شده است. افغانستان از دیرباز یکی از کانون‌های نسخه‌پردازی و کتابت نسخه‌های خطی به زبان‌های فارسی و عربی بوده است و یکی از شاعرانی که نسخ خطی آثارش نمایندۀ اهمیت و نقش مؤثر او در ترویج زبان و ادب فارسی در ایران و افغانستان است، سعدالدین احمد انصاری است. وی در قرن دوازدهم هجری می‌زیسته و نسخه‌های خطی فراوانی از ایشان در اطراف و اکناف جهان وجود دارد که با شناساندن آن‌ها می‌توان آگاهی بیشتری دربارۀ شخصیت و سبک و سیاق این شاعر به دست آورد. تحقیق حاضر که با هدف بررسی نسخ خطی آثار شیخ سعدالدین احمد انصاری انجام یافته، از نظر زمانی یک پروهش تاریخی و از نظر روش پژوهش، توصیفی و تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه‌ای و میدانی است. تحقیق حاضر به شیوۀ تحلیل کیفی اطلاعات انجام شده است. پژوهش حاضر ضمن معرفی و بررسی نسخه‌های خطی آثار سعدالدین انصاری، تفکر عرفانی و مختصات و ساختار نسخ خطی آثار انصاری، چهرۀ واقعی ایشان را آشکار می‌سازد. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400