شرح حال و معرفی دیوان اشعار محزون

محورهای موضوعی : پژوهشنامه نسخه شناسی متون نظم و نثر فارسی

حسین آقاحسینی ¹ (استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان)
پروانه وصال ² (کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی)

تاریخ دریافت : 1398/09/17 تاریخ پذیرش : 1398/09/17 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: عشق, سبک بازگشت, مرثیه, نسخۀ خطی, دیوان اشعار, محزون,

چکیده مقاله :

غلامحسین محزون از شاعران گمنام سدۀ سیزده هجری قمری است که در حدود سال 1239در دهاقان از توابع استان اصفهان چشم به جهان گشود. دیوان برجای‌مانده از وی تک‌نسخه‌ای، منحصربه‌فرد و شامل قصاید، مسمط‌ها وغزلیاتی است که شاعر، خود به خط شکستۀ نستعلیق تحریر نموده است. مضمون قصاید و مسمط‌های او اغلب مراثی شهدای کربلاست، به همین سبب فضای کلی اشعار غم‌آلود است. محزون اکثر مسمط‌هایش را از سعدی تضمین کرده و موضوع غزلیاتش بیشتر عشق و دلدادگی است. با توجه به ویژگی‌های شعری‌اش، سبک شعری او سبک بازگشت ادبی به شمار می‌رود. وی از انواع صور خیال بسته به تناسب بهره برده است. در این مقاله سعی شده علاوه بر شرح مختصری از زندگانی شاعر و ویژگی‌های شعر او، به معرفی نسخۀ خطی دیواناشعار او پرداخته شود.

منابع و مأخذ:

1. امامی، نصرالله (1369)، مرثیه‌سرایی در ادبیات فارسی، تهران: دفتر مرکزی جهاد دانشگاهی.

2. تجلیل، جلیل (1384)، عروض و قافیه، چ۱، تهران: آوای نور.

۳. خرمّشاهی، بهاءالدین (1375)، حافظ‌نامه، تهران: علمی و فرهنگی.

۴. سعدی، مصلح‌الدین (1385)، غزل‌های سعدی، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چ۱، تهران: سخن.

۵. شفیعی کدکنی، محمدرضا (1384 )، موسیقی شعر، چ۸، تهران: آگاه.

۶. مصفی، ابوالفضل (1357)، فرهنگ اصطلاحات نجومی، تبریز: مؤسسۀ تاریخ و فرهنگ ایران.

۷. واعظ کاشفی سبزواری، حسین (1369)، بدایع الافکار فی صنایع الاشعار، چ۱، تهران: انتشارات معراج.

۸. وصال دهاقانی، میرزا حاج‌آقا (1391)، دیوان مهجور، اصفهان: انتشارات معظمی.

۹. وصال شیرازی، محمدشفیع (1361)، دیوان وصال شیرازی، به اهتمام محمد عباسی، بی‌جا: کتابفروشی، فخر رازی.

۱۰. همایی، جلال (1373)، فنون بلاغت و صناعات ادبی، چ۱۰، تهران: هما.