مطالعه سیتولوژیکی و تعیین سطوح پلوئیدی در بعضی از گیاهان بذری دورگ کترا 10 مرکبات
محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی
مهران محمودی
1
(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آیت الله آملی)
محمود خسروشاهلی
2
(دانشیار دانشکده علوم پایه دانشگاه تبریز)
عبدالرسول ذاکرین
3
(استادیار دانشگاه آزاداسلامی واحد جهرم)
کلید واژه: مرکبات, سیتولوژی, سطح پلوئیدی, کاریوتیپ,
چکیده مقاله :
بررسی سطح پلوئیدی پایه های مرکبات شمال ایران که تعدادی از آنها دارای ویژگی های خاصی هستند می تواند کمک موثری در به نژادی ارقام پرمحصول و کیفی مرکبات مفید باشد. دراین رابطه شش دورگ طبیعی مرکبات بومی از ایستگاه کترای مازندران وابسته به مرکز تحقیقات مرکبات کشوردر رامسر انتخاب و از شماره 7 تا 12 نشانه گذاری شدند. این گیاهان حاصل بذور یک دورگ به نام کترا 10 بوده و پس از ریشه دار شدن مورد بررسی قرار گرفتند. با استفاده از روش له کردن ریشه ها و رنگ آمیزی آنها با استواورسئین، نتایج زیر حاصل شد. مطالعات مورفولوژیکی دورگ ها آنها را در رده شبه بالنگ قرار داد. تعدادکروموزوم ها در همه دورگ ها 2n=2x=18 بوده اند. بررسی مورفولوژیکی کروموزوم ها در رده شبه بالنگ نشان داد که آنها متاسانتریک با چند استثنای ساب متاسانتریک بودند و طول نسبی کروموزوم ها بین 7 تا32 درصد متغیر بوده است، در نتیجه تفاوت چندانی از نقطه نظر اندازه و مورفولوژی کروموزوم ها نداشتند. خصوصیات کاریوتیپی با توجه به همگن بودن کاریوتیپ و عدم وجود گوناگونی بین کروموزوم ها در این کاریوتیپ ها، نشانگر آن است که این دورگ ها در مراحل اولیه تکامل فیلوژنی می باشند.
Exploration of ploid levels of citrus plants in the north of Iran which some of them have special characteristics, could be profitable in improvement of qualified and fertile citrus cultivars. In this case, six natural hybrids were selected from native citrus hybrids of kotar 10 in Mazandaran related to the center of citrus plants researches of country in Ramsar and were numbered from 7 to 12. These single hybrids have resulted from seeds of a hybrid named kotra 10. Which were studied after the rooting stage. Morphological studies of these hybrids by use of squashing and staining have put them in the same class as Pseudo citrones. The number of chromosomes in all hybrids were determined to be 2n=2x=18. Morphological study of chromosomes in the Pseudo–citron, revealed that they were meta–centric chromosomes with few sub–meta–centric exceptions and relative length of chromosomes varied between 7% to 32% from big to small in all of hybrids. As a result, little differences were detected, in terms of size and morphology of chromosomes. The caryotypical characteristics, considering the homogeneity of the caryotype and the absence Variations among chromosomes in these caryotypes the hybrids will probably have been put in the early stages of evolution of phillogeny.
1- شیبانی، ح. 1370. باغبانی عمومی جلد چهارم ، میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری ، مرکز نشر سپهر.
2- مجتهدی، ع. 1362. عملیات باغداری مرکبات د رکنار دریای خزر ، انتشارات جهاد دانشگاهی گیلان.
3-Aidakr, T. and Omura, M. 2002. Regeneration of somatic hybrid plants obtained by electrical fusion . 16 of 29 between Citrus unshu and C.jambhiri or C.junos. Japanese journal of breeding . 42 ( 1 ) : 79 – 89
4-Chen, Q. Y. and Song, N. J. 1999. A Teraploidtrifoliate orange. Guanyun : 1. Acta -horticulturae - sinica 16 ( 1 ) : 78 – 80
5-Edriss, M. H. 2002. Studies on the Anther culture of Cirtus paradis. Zagazig journal of agricultural research . Egypt . May . 19 ( 2 ) :875 – 881
6-German, M. A., Wang, Y. Y., Barbagallo, M. G., Jannolino, G. and Cresimanno, F. G. 2004. Recovery of haploid and diploid plantlets from anther culture of Citrus clementina and Cirtus reticulata . Blanko . Journal of Horticultural Science . 69 ( 3 ) : 473 – 480
7-Grosser, J. W. and G – J. R. 2000. Somatic hybridization of citrus with relatives for germplasm enhancement and cultivar development . Hortscience . 25 ( 2 ) : 147 – 51
8-Grosser, J. W., Gmitter, F. G - J. R. and Chandler, J. L. 1999. Intergeneric somatic hybrid plants from sexually incompatible woody species citrus sinensis and severinia disticha . The - Appl - Gen . 75 ( 3 ) : 397 – 401
9-Grosser, J. W., Jiang, J., Louzada, E . S., Chandler, J. L. and Gmitter, F. R. 1998 . Somatic hybridization , an integral component of Cirtus cultivar improvement. 1 : scion improvement . Hort Science . 33 ( 6 ) : 1057 – 1059 .
10-Grosser, J. W., Gmitter, F. G., Franca, I. R. Sesto. Deng xiuxin and Chandler, J. L. 2002. Six new somatic citrus hybrids and their potential for cultivar improvement . Amr - J - Soc - Hort . 117 ( 1 ) : 169 – 173
11-Grosser, J. W., Gmitter, F. G - J. R., Tusa, N. and Candler, J. L. 2000. Somatic hybrid plants from sexually incompatible woody species of Citrus . 24 of Citrus reticulata and Citrupsis gilletiana . plant Cell Reports . 8 ( 11 ) : 656 – 59 .
12-Jckson, L. K. and Sherman, W. B. 2005. Chromosomes counts in Thiti lime . proceeding of the florida state . Horticltural Society . ( 88 ) : 458 – 459 .
13-Jules, J. and More, J. N. 2006. Tree and tropical fruits breeding . ( 1 ) 257 – 313
14-Khuroshhvili, K. G. and Takidze, Mi. 1979. Some data from the cytological analysis of plants obtained by means of artificial invitro embryo cultured . Subtrpoic heski cultury . 5 ( 1 ) : 55 – 58
15-Mukadder, Kayim, Kemal, N. KOC., Veli Mati and Rokka. 1998. Variation of the nucellar DNA content of species of subtribe . Hortscience 33 ( 7 ) :1247 – 1250
16-Ohgawara, T. Kobayashi , S. ohgawara, E. Uchimiya, H. Ishi , S. and Ohgawara, E. 2005. Somatic hybrid plants obtained by protoplast fusion between Citrus sinensis and poncirus trifoliate . Theorical and applied genetcs . 71 ( 1 ) : 1 – 4
17-Perez, R. M., Galina , A. M., Navarro, L. and Duran . N. 1998. Emberyogenesis invitro of several citrus species and cultivars , Journal of horticulturl science and biotechnology . 73 ( 6 ) : 796 - 802
18-Rose, M. L., Scwarzacher, T. and Harrison, H. 1998. The chromosomes of Citrus and poncirus species and hybrids . The Journal of Heredity . 89 ( 1 ) : 83 – 86
19-Saito, W. Ohgawara, T. Shimizu , J. And Ishii , S. 2001. A Somatic hybridization between C . Sudachi and C . aurantifolia swing ، produced by electrofusion . plant science . 77 ( 1 ) : 125 – 130
20-Sarrantino, A. and Carus, A. 2003. Invitro propagation of troyer and Carrizo Citrange . Plant Breeding and Genetics . 84 ( 1 ) : 39 n- 47
21-Sellito, B. and Pio, Y. M. 2000. Cytogenetical investigations of three cultivars of sweet orange . Revista - Barsileiaa – de – Genetica . 12 ( 1 ) : 117 – 126
22-Vardi, A. 2002. Protoplast derived plants from different citrus species and cultivars . Proceeding of International Society , Citriculture . 79 ( 1 ) : 149 – 152
23-Xu, G. T., Li, H. and Shen, D. L. 2004 . study on karyotype of Citrus medica Sarcodactylis Swingle . Journal of Shonghi Agricultural College . 12 ( 3 ) : 172 – 176