نتایج کاربرد سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد جو در تاریخ های مختلف کاشت در مازندران

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

رضا رحیمی بالادزایی ¹ , نبی‌اله نعمتی ² , حمیدرضا مبصر ³ , سلمان دستان ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا
2 - دانشیار گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا
3 - استادیار گروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائم‌شهر
4 - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

تاریخ دریافت : 1394/09/11 تاریخ پذیرش : 1394/09/11 تاریخ انتشار : 1388/12/01

کلید واژه: عملکرد دانه, تاریخ کاشت, جو, سایکوسل,

چکیده مقاله :

این آزمایش به ‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی مازندران، مزرعه ایستگاه تحقیقات زراعی بایع‌کلا شهرستان نکا در سال زراعی 89-1388 اجرا شد. سه تاریخ کاشت20 آبان ماه، 5 و 20 آذرماه به عنوان عامل اصلی و ارقام جو صحرا، پروداکتیو‌ و لاین M12و دو سطح محلول‌پاشی با سایکوسل شامل غلظت صفر (شاهد) و مصرف 8/2 لیتر در هکتار‌ به صورت فاکتوریل به عنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد حداکثر و حداقل تعداد سنبله در بوته، دانه در سنبله و عملکرد دانه به ترتیب تحت تاریخ‌های کاشت 5 و20 آذرماه حاصل گردید. رقم صحرا و لاین M12به ترتیب دارای بیشترین و کمترین طول سنبله، تعداد پنجه در بوته، سنبله در بوته، دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه بودند. با مصرف سایکوسل طول ساقه کاهش، اما طول سنبله، تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله در بوته، دانه در سنبله، وزن هزار دانه و عملکرد دانه افزایش یافت. حداکثر و حداقل طول سنبله، تعداد پنجه در بوته، دانه در سنبله و عملکرد دانه تحت اثر متقابل تاریخ کاشت5 آذرماه برای رقم صحرا و تاریخ کاشت 20 آذرماه برای لاین M12 حاصل گردید. بنابراین تاریخ کاشت5 آذرماه، رقم صحرا و مصرف 8/2 لیتر سایکوسل در هکتار به علت افزایش اجزای عملکرد دانه و در نهایت عملکرد دانه فاکتورهای مناسب کاشت جو در استان مازندران معرفی می‌گردند.

چکیده انگلیسی:

In order to determination of Cycocel applicationeffect on barley cultivars (Hordeum vulgar L.) under different sowingdate, an experiment was carried out at split factorial in randomized completelyblock design with three replications at Mazandaran province in 2009-2010. Mainfactor was sowing dates in three levels including 7 and 26 November and 11December and sub factor was three varieties including Sahra, Productive and M12and cycocel rates in two levels including 0 and 2.8 lit/cycocel ha. Resultsshowed maximum and minimum of the spike per plant, grain per spike, and grainyield were obtained on 26 November and 11 December, respectively. Sahra and M12varieties had to most and least of the spike length, tiller per plant, spikeper plant, grain per spike, 1000 grain weight and grain yield, respectively.With application of the cycocel, decreased of the stem length, but increased ofthe spike length, tiller per plant, spike per plant, grain per spike, 1000 grainweight and grain yield. Maximum and minimum of the spike length, tiller perplant and grain yield were obtained in interaction of the 26 November × sahracultivar and 11 December × M12 varieties. Therefore sowing date ofthe 26 November, sahra variety and application of the 2.8 lit/cycocel habecause of the most of increased the yield components and due to grain yieldintroduced the best of treatment.

منابع و مأخذ:

1- احمدی، م.، کامکار، ب.، سلطانی، ا. و  زینلی، ا. 1387. تعیین مهم‌ترین جزء عملکرد دانه گندم در تاریخ‌های مختلف کاشت. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی. 15(3): 35-47.

2- امام، ی.، کریمی، ف.  و مزرعه‌شاه، ح. ر. 1375. اثر ماده کند کننده رشد کلرمکوات کلراید بر رشد، نمو و عملکرد برنج. مجله علوم کشاورزی ایران. 28(1): 65-71.

3- امام، ی. و موید، ج. ر. 1379. تاثیر تراکم بوته و کلرومکوات روی خصوصیات مرفولوژیکی جو زمستانه رقم والفجر. مجله علوم کشاورزی. 2: 83-75.

4- آوات، ش. و امام، ی. 1385. تاثیر سطوح مختلف نیتروژن و تنظیم کننده رشد بر رشد و عملکرد گندم نان رقم شیراز. نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. پردیس ابوریحان. تهران. ص 126.

5- ثباتی، ا.، و هاشمی دزفولی، ا. 1377. تاثیر تاریخ کاشت و ژنوتیپ بر رشد و عملکرد دانه جو. مجله علمی پژوهشی علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. (2):2.

6- خواجه‌پور، م. ر. 1383. اصول و مبانی زراعت. انتشارات دانشگاه صنعتی اصفهان. 386 صفحه.

7- راوری، س.، نجفی نژاد، ذ. ح. و جواهری، م. ع. 1385. اثرات تاریخ کاشت بر عملکرد ارقام و لاین‌های امید بخش جو. نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. پردیس ابوریحان‌. تهران ص 92‌.

8- رضائی، ع. م. و سلطانی، ا. 1376. مقدمه‌ای بر کاربرد آنالیز رگرسیونی. انتشارات دانشگاه اصفهان. 152 صفحه.

9- شریف، س.، صفاری، م. و امام، ی. 1385. اثر تنش خشکی و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد جو رقم والفجر. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی. 10 (4): 291-281.

10- مدرس‌ثانوی، س. ع. م. و خمری، ع. 1380. تاثیر سودوموناس و سایکوسل بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم جو. مجله علمی پژوهشی دانشگاه شیراز. ص 592-587.

11- مظاهری، د.، توکلی، ا.‌ ع. و توحیدی نژاد، ع‌. ا. 1385. بررسی اثرات رقم و تاریخ کاشت بر عملکرد و ارقام جو در منطقه جیرفت. نهمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران. پردیس ابوریحان. تهران.

12- ممتازی، ف. و امام، ی. 1385. تاثیر تاریخ کاشت و تراکم بوته روی عملکرد و اجزای عملکرد گندم زمستانه. مجله علوم کشاورزی ایران. 37: 11-1.

13- منتظری، م. 1375. اثرات سایکوسل و کود نیتروژنه سرک بر شاخص‌های رشد، عملکرد و اجزای عملکرد دانه جو رقم والفجر. پایان‌نامه کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران. 74 صفحه.

14- Calderini, D. F., Savin, R., Abeledo, L. G., Reynolds, M. P. and Slafer, G. A. 2001. The importance of the period immediately preceding an thesis for grain weight determination in wheat. Euphytica. 119: 199-204.

15- Cox, W. J. and Otis, D. J. 1989. Growth and yield of winter wheat as influenced by chlormequat chloride and ethephon. Agron. J. 1: 264-270.

16- Emam, Y. and Dastfal, M. 1997. Above and below ground response of winter barley plants to chloremequat in moist and drying soil. Field Crop Res. 14 (3); 457-470.

17- Garcia del-Moral, L. F., Reharrabti, F. Y., Villegas,  D. and Roya, C. 2003. Evaluation of grain yield and its components in durum wheat under Mediteranean conditions: An ontogenic approach. Agron. J. 95: 266-274.

18-Garcia del-Moral, L. F., Ramos, J. M., Garsia del-Moral, M. B. and Jmenez-Tejada, M. P. 1991. Ontogenic approach to grain production in spring barley based on path coefficient analysis. Crop Sci. 31: 1179-1185.

19- Gonzalez, F. G., Slafer, G. A. and Miraleses, D. J. 2003. Grain and floret number in response to photoperiod during stem elongation in fully and slightly vernalized wheats. Field Crops Res. 81: 17-27.

20- Hay, R. K. M. 1986. Sowing date and the relation between plant and apex development in winter cereal. Field Crop Res. 14: 321-327.

21- Heskelh, J. D. and Worrington, I. I. 1989. Corn growth response to temperature. Rate and duration and leaf emergence. Agron. J. 81: 698-701.

22- Humphries, E., Welbank, P. J. and Witts, K. J. 1965. Effect of CCC (Chlorocholine Chloride) on growth and yield of spring wheat in the field. Annuals of Applied Biology. 56: 351-361.

23- Hunter, R. B. 1980. Increased leaf area (Source) and yield of maize in short season areas. Crop. Sci. 20: 571-574.

24- Jung, J. and Rademacher, W. 1983. Plant growth regulating chemicals-cereal plant. In: Nickell, L.G. (ed). Plant growth regolting chemical. CRC press. Inc. pp 254-271.

25- Peltonen-Sainio, P., Kangas, A. and Salo-Yrjo-Jauhiainen, L. 2007. Grain number dominates grain weight in temperate cereal yield determination: evidence based on 30 years of multi-location traits. Field Crop Res. 179-188.

26- Peltonen-Sainio, P., Muurinen, S., Rajala, A. and Jauhianen, L. 2006. Variation in harvest index of modern spring barley, oat and wheat cultivars adapted to northern grown conditions. Manuscript (In Press).

27- Rajala, A. 2003. Plant growth regulators to manipulate cereal growth in Northern growing conditions. University of Helsinki, Finland.

28- Satorre, E. H. and Slafer, G. A. 1999. Wheat, ecology and physiology of yield determination. Food Product Press, NY, ISBN: 1-56022-874-1, P: 503.

29- Sharma, S. K., Sardana, V. and Randhow A. S. 2000. Effect of time of sowing and levels of N-P-K fertilizer on the grain yield and yello berry incidence in durum wheat (Triticum durum). Field Crop Abs. 53: 925.

30- Sinclair, T. R.and Jamiesen, P. D.2006. Grain number, wheat yield and botting beer: an analysis. Field Crop Res. 98: 60-67.

31- Sprague, G. F. and Dudley, J. W. 1988. Corn and corn Improvement. 3^rd ed. American Society of Agronomy. 986pp.

32- Ugarte, C., Calderini, D. F. and Slafer, G. A. 2007. Grain weight and grain number responsiveness to pre-anthesis temperature in wheat, barley and triticale: Field Crop Res. 100: 240-248.

33- Waddington, S. R. and Cartwright, P. 1986. Modification of yield components and stem length in spring barley by the application of growth retardants prior to main shoot stem elongation. J. Agric. Sci. Camb. 107: 367-375.