تحلیل رابطه بین تولید با سطح، تعداد دام و تعداد بهره‌بردار مرتعی (مطالعه موردی: طرحهای مرتعداری ییلاقی استان اصفهان
محورهای موضوعی : جنگلداریولی الله رئوفی راد 1 , قدرت اله حیدری 2 , ستاره باقری 3
1 - دانشجوی دکترای مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ساری ایران
2 - استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ساری ایران
3 - دانشجوی دکترای متعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری ساری ایران
کلید واژه: اصفهان, سطح مرتع, تعداد بهره‌بردار, تعداد دام مجاز, تولید مرتع, طرح مرتعداری ییلاقی,
چکیده مقاله :
هدف از این تحقیق بررسی رابطه بینسطح، تعداد بهره بردار و تعداد دام با تولید مرتع در طرح های مرتعداری می باشد. بدین منظور با مطالعه دقیق کتابچه طرحهای مرتعداری ییلاقی استان اصفهان، تولید مراتع، سطح مراتع، تعداد دام مجاز در زمان ممیزی و تعداد بهره بردار هر طرح استخراج گردید. در مرحله بعد، با بازدیدهای صحرایی تعداد دام موجود هر طرح شمارش گردید. در مرحله آخر رابطه بین سطح مرتع، تعداد بهره بردار و تعداد دام (بصورت جداگانه و مشترک) با تولید مرتع در دو حالت (مراتع تک بهره بردار و مراتع بیش از یک بهره بردار) تجزیه و تحلیل شد. همچنین تولید مراتع تک بهره بردار با مراتع بیش از یک بهره بردار (مشاعی و شورایی) و تعداد دام مجاز با تعداد دام موجود در هر دو گروه مراتع مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصله نشان داد تولید با سطح مرتع رابطه معنی دار منفی و با تعداد واحد دامی رابطه معنی دار هر دو گروه مراتع داشته اما با تعداد بهره بردار رابطه معنی دار ندارد. همچنین نتایج مقایسه تولید مراتع تک بهره بردار با مراتع بیش از یک بهره بردار نشان از عدم ارتباط معنی داری آنها بوده و تعداد دام مجاز با دام موجود در هر دو گروه مراتع اختلاف معنی دار داشتند. بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق، می توان گفت که سطح مرتع و تعداد دام، عوامل مهم و تأثیرگذاری در تولید مرتع محسوب شده و انتخاب تعداد دام مجاز چرا کننده از مرتع با توجه به سطح و توان تولیدی مرتع می تواند یکی از گام‌های اساسی مدیریت و حفاظت از مراتع به شمار رود.
Abstract The goal of this study is to investigate the relationship between rangeland area, the number of exploiter, and animal unit to Range Management plan. First, the list of summer range of Isfahan plans was prepared. Then, rangeland area, the rangeland yield, the number of exploiter, and the animal unit were pulled out from the Range plans. Next, the number of existing animals in rangelands was counted. The number of samples was determined 90, among 226 Summer Range Management Plans, using Cochran's formula. Samples contain 45 plans of one exploiter and 45 plans of the group (plans which had more than one exploiter). Finally, the relationship between the rangeland area, the number of exploiter and animal unit (separately and commonly) and rangeland's yield were analyzed in both one exploiter's rangeland and group rangelands. Then, yield in two group's rangeland was compared. Also the number of existing animal and animal unit in each group (separately) were compared. Results indicated that a negative significant relationship was found between the yield and the rangeland area in both one exploiter rangelands (P≤ 0.01) and group rangelands (P≤ 0.05). A significant relationship was found between rangeland the yield and the animal unit in each two group's rangeland (P≤ 0.01). There is no significant difference (P≤0.05) between yields in two group's rangeland. Finally, a significant relation was found between the number of existing animal and animal unit in each two group's rangeland. Hence, sustainable rangeland management can be achieved by the selection of the number of animal unit based on rangelands area and yield.
References
1- Alizadeh, A., M. Bigdeli, & H. Moeenaldin, 2004. Result of Range management plans evaluation in the country, proceeding of the 2rd National conference on range and range management, Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, Iran, Pp: 208-229. (In Persian)
2- Anderson, J.E. & K.E. Holte, 1981. Vegetation Development over 25 years without grazing on Sagebrush-dominated rangelands in southeastern Idaho. Rangeland Ecology and Management, 34(l), 25-29.
3- Arzani, H., H. Azarnivand, & A.A. Mehrabi, 2005. Minimum rangeland area for rural pastoralism of Markazi province. Iranian Journal of Rangeland and Desert Research, 2 (10): 327-338.
4-Dehghan, A., 1997. Land Sustainable Management. Research's Institute of Agriculture planning and economic. Tehran, Iran, Pp: 205-213. (In Persian)
5- Ebrahimi, A. 2007. Towards an Integrated Framework of Determining Grazing Capacity in Low-productive, Spatially Heterogeneous Landscapes, PhD, Thesis, Ghent University, 175 p.
6- Holechek, J.L., R.D. Pipe, & C.H. Herble, 1995. Range management principles and practices. Prentice Hall. Inc. Upper Saddle River. New Jersey. 525pp.
7- Ganskopp, D, & D. Bohnert, 2006. Do pasture-scale nutritional patterns affect cattle distribution on rangelands? Rangeland Ecology and Management, 59, 189–196.
8- Khadmi, M. 2004. Problems and solutions in rangeland plans and investment. Proceeding of the 3nd National Conference on Range and Range management, Research Institute of Forest and Rangelands, Tehran, Iran, Pp: 283-287. (In Persian)
9- Khalighi, M.M, & M. Farahpoor, 2006. Study of ecological and social sustenance of different exploitation methods. Iranian Journal of Rangeland and Desert Research, 13(2): 14-27. (In Persian)
10- Mazhari, M, & H. Khaksar astanne, 2009. Range of Range of Performance Evaluation Plan (case study: province of Khorasan Razavi)., 23(2:12-20.
11- Moghaddam, M., 2007. Range and Range management (4nd ed.). University of Tehran Press, Pp: 183-210.
12- Mohammadi golrang, B., 1994. Changes in vegetation areas Amirkabir dam (Karaj) during the last 20 years (1993-1973). Ms.c thesis University, Iran.
13- Mohammadi, A.M., S.A. Khajedin, & SA. Khatoon Abadi, 2007. Determining size rangelands units using ecological factors - economic, social in Koohrang North River watershed. Technology and Sciences of Agriculture and Natural Resources, 40, 436-425.
14- O, Conner T.G., & P.W.Roux, 1995. Vegetation changes (1949-71) in a semi-arid, grassy dwarf shrub lands in the karoo, South Africa: influence of rainfall variability and grazing by sheep. Journal of Applied Ecology, 32, 612-626.
15- Safaian, N., & M. Shokri, 2003. A new approach to determine condition and capacity of rangeland for northern Iran. Iranian Journal of Natural Research, 55(4): 597-640. (In Persian)
16- Sarikhani, B., 2006. Methodology of research in social sciences. Vol.2 Trends &Techniques, Publications of Institute for Humanities and Cultural Studies Research center, Pp: 520. (In Persian)
17- Rostami, Sh., 1995. Factors influencing changes in vegetation and playa kabootarkhan. MSc Thesis, Department of Natural Resources, Tehran University.
18-Yorks, T.P., N.E. West, & K.M. Carpels, 1992. Vegetation differences in desert shrub lands of western Utah's Pine Valley between 1933 and 1989. Journal Range Manage, 45(6): 569-577.