نگرش اشراقی بر«حُسن» و تجلی آن در نگاره‌های ایرانی سده هشتم تا دهم هـ.ق ( با گزینش شش اثر مشهور از مکتب‌های این دوران)
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیمحمدصادق علی اسمعیلی 1 , عبدالرضا مظاهری 2 , محمدرضا شریف زاده 3
1 - دانشجوی دکتری گروه فلسفه هنر، دانشکده هنرومعماری، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران.
2 - استاد گروه عرفان اسلامی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران،ایران. نویسنده مسئول: Mazaheri711@yahoo.com
3 - دانشیار دانشکده هنرومعماری، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
کلید واژه: سهروردی, Appearance, Suhrawardi, تجلی, هنر اشراقی, حُسن, جمال و کمال, نگارگری مکتب هرات و تبریز, Ishraqi Art, Husn, Jamal and Kamal, Harat and Tabriz Schools of Miniature,
چکیده مقاله :
شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) رساله ای به نام فی حقیقة العشق دارد که در فصول مختلف آن به مقوله حُسن می پردازد. با توجه به تأثیر دیدگاه اشراقی سهروردی بر ادبیات عرفانی و هنر ایرانی دوران بعد، به نظر می رسد هنرمندان نگارگر قرن هشتم تا دهم نیز در بیان زیبایی آثار خود، نگرشی اشراقی را به کار گرفته اند. سؤال این است که چگونه نگارگر ایرانی برای آفرینش فضاهای تصویر، با محوریت حُسن، از اندیشه اشراقی سهروردی مایه گرفته است و وجه تمایز کمال و جمال آثار نگارگری در چیست؟ پژوهش نگاهی تاریخی و هدفی بنیادین داشته و به روش توصیفی ـ تحلیلی عمل کرده است. نتایج حاکی از آن است که نگارگران در بیان زیبایی به هر دو وجه کمالی و جمالی حُسن توجه داشته اند. تا آنجایی که به ساختار بیرونی آثار مربوط می شد از وجه کمالی و در بیان جمال آثار که به ساختار درونی اثر مربوط می شدند از طریق شهود و تخیل در جهان مثالی عمل می نمودند.
Shahab al-Din Suhrawardi (Sheikh Ishraq) has a manuscript called "Fi Haqiqah al-Ashq" which deals with the category of “Husn” in its various chapters. In this treatise, after expressing the creation of the intellect by Noor Al-Anwar and the origin of the three attributes "Husn, Eshq and Hozn" from it, in another chapter, he considers Husn as a combination of Jamal and Kamal. Considering the influence of Suhrawardi's Enlightenment view on the mystical literature and art of the later period, it seems that the painters of the eighth to tenth centuries also used the Enlightenment attitude in expressing the beauty of their works. The question is how the Iranian painter drew on Suhrawardi's Enlightenment thought to create image spaces, centered on "Husn"; And what is the difference between Jamal and Kamal of paintings? The research has a historical view and a fundamental purpose and has acted in a descriptive-analytical method. The results show that painters have paid attention to both Kamali and Jamali Husn in expressing beauty. As far as the external structure of the works was concerned, they acted in a Kamali way by using logical method and accuracy in dimensions and scales, and in expressing the Jamali of the works that were related to the internal structure of the work, such as appearance and radiance, tenderness, Elegance and gentleness acted exemplary in the world through intuition and imagination.
_||_