دیوانگی و دیوانه نمایی در ادبیات عرفانی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامی
حسین آریان
1
(دانشگاه آزاد اسلامی زنجان)
کلید واژه: محبوب, عشق, محبّت, حال, سودا, عاشق, تصوف, جمال, جانان, جنون, سکر, صحو, عقل, مستی, معشوق, شور, عرفان, وجد, هوشیاری,
چکیده مقاله :
عشق و محبّت و زیبایی؛ یکی از دغدغه‌های همیشگی بشر بوده و درگیری‌های دنیایی و فکری با آن داشته است. این موضوعات اساسی، در عرفان نیز تبلور خاصی یافته‌اند تا آنجا که به عنوان یکی از بحث‌های عرفان در شاخه‌های گوناگون آن مطرح گردیده‌اند. عشق به معشوق، مستغرق شدن در جمال بی‌پایان نگار ازلی و سر کشیدن جرعه‌ای شراب نام محبّت یار، حالتی به عاشق می‌دهد که او را از وادی عقل وهوشیاری به صحرای بی‌کران جنون و سرگشتگی می‌کشاند و به اصطلاح متصوفه، او را از «صحو» به «سکر» رهنمون می‌گردد و در بیخودی و مستی و دیوانگی از اثر می ناب وحدت، خود را بیگانه می‌یابد و رفتار و کرداری از او سر می‌زند که از عقل بشری و هوشیاری دنیوی به دور است و به حالات مجانین نزدیک‌تر است و همین امر، باعث به وجود آمدن حالات و کرداری می‌شود که بیشتر کاویده خواهد شد. این مجانین و مستان الهی در پناه این بیخودی و جنونشان، به زیباترین و ناب‌ترین ارتباط معنوی و درونی با معشوق یکتای ازلی‌شان می‌رسند و چنان به پختگی می‌رسند که از خودیِ خودشان اثری نمی‌ماند و آنچه برجا می‌ماند فقط «او»ست و لاغیر...
Love, affection, and beauty have been some of the everlasting concerns of mankind who have been engaged with it globally and mentally. These essential matters have special reflection in mysticism insofar as they have been proposed as one of the mystical debates in its various branches. Loving the beloved, drowing in the infinite beauty of the eternal image of God, and having a sip of His affectionate wine make lover a sensation that take him her away from consciousness and reasoning to the bowndless desert of craziness and bewilderement, and as Sufis claim, drive anyone from sobriety to intoxication, and in his inebriation and craziness, he will alienate himself by having a pure wine of unity, behaving in a queer and strange way different from human reasoning and wordly intelligence quite close to insane people, thus it causes a sort of behavior that will be explored later in the paper. These insane and divinely intoxicated people in their impersonal intoxication achieve one of the most beautiful and uncontaminated spiritual and internal relation with their eternally mere beloved, getting so much ripened that nothing remains from their egos except Him and nothing else.