بررسی اصل معرفت و خداشناسی از دیدگاه مولانا در مثنوی و مقایسه آن با جهان‌بینی شبستری در گلشن‌راز
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیلیلی عباسی منتظری 1 , نوازالله فرهادی 2
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، کاشناسی ارشد گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، یاسوج، ایران
کلید واژه: مولانا, دل, شبستری, خداوند, معرفت,
چکیده مقاله :
معرفت و خداشناسی شرط اساسی ورود به طریقت و نیل به حقیقت است. در واقع تلاش انسان همواره بر این مبنا بوده‌است تا حقانیّت ذات خداوند را از راه‌های مختلف شناخته و از این رهگذر حسّ فطری پرستش را در درون خویش ارضا نماید، هرچند که هنوز هم بعد از گذشت قرون متمادی نتوانسته است به کنه ذات حق‌تعالی پی ببرد و تلاش وی در این زمینه در حدّ و مرز اندیشه محدود مادیتاحدودی ناکام مانده است. اگرچه در طول تاریخ افراد بسیاری این اصل و جنبه‌های مختلف آن را بررسی کرده‌اند، امّا به‌نظر می‌رسد صوفیّه ژرف‌تر به این موضوع پرداخته‌اند؛ خاصّه عارفان بزرگی نظیر مولانا جلال‌الدین محمّد بلخی و شیخ محمود شبستری. این مقاله کوششی در جهت بررسی جهان‌بینی این دو عارف در حیطه مسأله معرفت و چگونگی رسیدن به شناخت بهتر خداوند است.
Wisdom and belief in God are the basic conditions in order to enter the humans in the way of thinking (doctrine) and move them to the reality. In fact the human beings have been trying to recognize the reality of God by the various ways. They have wanted to satisfy the innate sense of the worship in their selves, although the humans have not been able to know the essence of God for long eras and their tries for comprehend this essence has been limited to the material thoughts and they have failed. During the history, many people have investigated this principle and its various aspects but it seems that the Sufi doctrine has considered it more profoundly, especially the high rank Gnostics such as Mowlana Jalal-ad-Din Muhammad Balkhi and Sheikh Mahmoud Shabestari. The objective of the present study is to investigate the worldview of two above- mentioned Gnostics in the field of wisdom and the way to achieve the better recognition of God. On the basis of the results obtained from the research which has been done in the field, in spite of the variety observed in the views of the two poets, Mokashefeh is the one which is considered superior to others and this has been proven in the current investigation.