مقالة پیشِ رو کوشیده است با جستجو در استعارههای مفهومی سه داستان از سه زبان که به شیوۀ جریان سیال ذهن نگاشته شدهاند، نشان دهد که چگونه کارکردهای ذهنی، در میان سه زبان مشابهتهای نسبی را در طرحوارههای تصویری رقم میزند و نیز متقابلاً چگونه فرهنگهای هر اقلیم بر ایج چکیده کامل
مقالة پیشِ رو کوشیده است با جستجو در استعارههای مفهومی سه داستان از سه زبان که به شیوۀ جریان سیال ذهن نگاشته شدهاند، نشان دهد که چگونه کارکردهای ذهنی، در میان سه زبان مشابهتهای نسبی را در طرحوارههای تصویری رقم میزند و نیز متقابلاً چگونه فرهنگهای هر اقلیم بر ایجاد تفاوتهای ساختاری در طرحوارههای تصویری اثرگذار است. در پژوهش حاضر روش پیکرهای به کار گرفته شده است و استخراج دادهها با جستجوی کلیدواژههای مربوط به حوزة (مقصد) شادی و با توجه به بافت زبانی مرتبط صورت پذیرفته است. توصیف و تحلیل نمونههای دارای استعاره، برای بررسی حوزههای مبدأ و نامنگاشتهای موجود به شیوة مقایسهای انجام گردیده است. دادههای این تحقیق در سه داستان سنگ صبور، خشم و هیاهو و میرامار، با استفاده از فهرست طرحوارههای تصویری ایوانز (2006) مشخص میکند که صادق چوبک (فارسی) از پنج طرحوارة تصویری حرکت، نیرو، وجود، حجم و فضا، ویلیام فاکنر (انگلیسی) از چهار طرحوارة تصویری وجود، حجم، نیرو و حرکت و نجیب محفوظ (عربی) از سه طرحوارة تصویری وجود، حجم و نیرو برای بیان احساس شادی استفاده کردهاند. شباهتهای موجود نشاندهندة جهانی بودن و تفاوتها، بیانگر فرهنگ ویژه بودن طرحوارههای تصویری مورد بحث است.
پرونده مقاله
در دورۀ معاصر، با رشد روزافزون نویسندگان زن، ضرورت بررسی سبک زنانه و زنانهنویسی مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است. در میان نظریهپردازان این حوزه، نامهای رابین لیکاف و سارا میلز به دلیل ارائۀ الگوهای کاربردی متمایز است. لیکاف با تأکید بر تفاوتهای زبانی زنان و مردان چکیده کامل
در دورۀ معاصر، با رشد روزافزون نویسندگان زن، ضرورت بررسی سبک زنانه و زنانهنویسی مورد توجّه پژوهشگران قرار گرفته است. در میان نظریهپردازان این حوزه، نامهای رابین لیکاف و سارا میلز به دلیل ارائۀ الگوهای کاربردی متمایز است. لیکاف با تأکید بر تفاوتهای زبانی زنان و مردان، ویژگیهایی را برای زبان زنانه برمیشمارد و میلز برای تحلیل زبانی آثار زنان، سه سطح واژگان، جملات و گفتمان را مورد توجه قرار میدهد. پژوهش حاضر بر مبنای سبکشناسی عملی، با روش توصیفی - تحلیلی، بر اساس تلفیق نظریات لیکاف و میلز، در چهار سطح: 1. واژگانی 2. نحوی 3. بلاغی 4. گفتمان، با هدف یافتن مشخصههای زنانهنویسی، در نمایشنامۀ عروس، نوشتۀ فریده فرجام -اولین نمایشنامهنویس زن ایرانی- انجام شده است. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که نویسنده علاوه بر بهرهگیری از نشانههای زبانی زنانه در واژگان و نحو و بلاغت، در سطح گفتمان هم، در پی به چالش کشیدن فرهنگ مردانه، احقاق حقوق زنان، تحول در شخصیت زنان و آگاهیبخشی بوده است. همچنین تأثیر جنسیت نویسنده بر زبان متن از دیگر مؤلفههایی است که الگوهای نظری را تأیید میکند.
پرونده مقاله
ساقینامه از انواع ادبیای است که شعرای فارسیگوی بسیاری در گفتنِ این نوع طبعآزمایی کردهاند. نظامی و حافظ معروفترین گویندگان ساقینامه هستند و ساقینامهگویان دیگر، همه در سرودن این نوع شعر از آن دو الگو گرفتهاند، چنانکه عموماً آنانکه ساقینامة خود را ضمن منظومه چکیده کامل
ساقینامه از انواع ادبیای است که شعرای فارسیگوی بسیاری در گفتنِ این نوع طبعآزمایی کردهاند. نظامی و حافظ معروفترین گویندگان ساقینامه هستند و ساقینامهگویان دیگر، همه در سرودن این نوع شعر از آن دو الگو گرفتهاند، چنانکه عموماً آنانکه ساقینامة خود را ضمن منظومههایشان گفتهاند از نظامی و آنانکه ساقینامة مستقل یا با موضوعات اجتماعی و تفکر خیامیِ غالب سرودهاند، از حافظ متأثر بودهاند. البته حافظ به قرائن بسیار، هم در ساخت و هم در مضمون و معانیِ ساقینامه و مغنینامه، بسیار به نظامی نظر داشته است. در این مقاله به مقایسۀ ساقینامه و مغنینامۀ حافظ با نظامی پرداخته شده است. از نتایج مهم این تحقیق آن است که اثرپذیری شاعر شیراز از ساقینامة نظامی -برخلاف تصور- چنانکه تعابیر تشبیهی، استعاری و مفاهیم پارادوکسی مربوط به می و ملزوماتش در کل غزلیات حافظ نشان میدهد، بیشتر در غزل او دیده میشود تا ساقینامهاش؛ دیگر اینکه حافظ برخلاف کلیگویی برخی نویسندگان، از خواجو در ترکیبات و یادکرد گذشته و از عراقی در توجه به مفاهیم عرفانی و استقلال ساقینامهاش متأثر بوده است و میان ساقینامة حافظ و نظامی، با وجود مشابهات بسیار، تفاوتهایی نیز وجود دارد که این نوشتار به شیوۀ توصیفی-تحلیلی به این موارد نیز پرداخته است.
پرونده مقاله
مضمونآفرینیهای بدیع و تخیل گستردة شاعران سبک هندی، خالق زمینههای موضوعی فراوانی در آثار آنهاست. ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی مذهبی در دورة سبک هندی سبب بروز احساسات، عواطف شخصی و هیجانات درونی شاعران با خیالات دلانگیز در موضوعات مختلف در اشعار این دوره شد که چکیده کامل
مضمونآفرینیهای بدیع و تخیل گستردة شاعران سبک هندی، خالق زمینههای موضوعی فراوانی در آثار آنهاست. ساختار سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی مذهبی در دورة سبک هندی سبب بروز احساسات، عواطف شخصی و هیجانات درونی شاعران با خیالات دلانگیز در موضوعات مختلف در اشعار این دوره شد که مجموعهای از انواع ادب غنایی را در آثار آنها بازتاب داده است. تک بیت یکی از اشکال بیان این مضامین است. دیوان شاعران این دوره شامل گستردهترین مجموعههایی است که در آن مسائل اخلاقی، عرفانی، عشقورزی، مذهبی، تعلیمی و اجتماعی با مضمونهای بدیع و تازه در قالب کوتاه تکبیت جلوهگری میکند و به طور کلی بسامد ادبیات غنایی نسبت به دیگر انواع ادبی در این قالب چشمگیرتر است. در این مقاله به غنایی بودن تکبیتهای سبک هندی و تنوع مضامین غنایی پرداخته شده و موضوعاتی همچون: عشق، عرفان، بثالشکوی، مرثیه، طنز، وطنیات و... در اشعار شاعران این دوره مورد بررسی قرار گرفتهاست. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است و نتیجة پژوهش نشان میدهد که عشق مجازی، مصطلحات عرفانی، خودستایی شاعران و وطنیات بیشترین بسامد را در میان موضوعات موجود به خود اختصاص دادهاست.
پرونده مقاله
بررسی عناصر ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن در اشعار شعرای معاصر میتواند ما را به شناخت مفاهیم تازهای از اندیشه و شعر آنها سوق دهد. یکی از این مؤلفه ها شکوائیه است. بیان درد و رنج، بخش گستردهای از مضامین شعر و ادب زبان فارسی را تشکیل میدهد. همانطور که میتوانیم همه خ چکیده کامل
بررسی عناصر ادب غنایی و چگونگی کاربرد آن در اشعار شعرای معاصر میتواند ما را به شناخت مفاهیم تازهای از اندیشه و شعر آنها سوق دهد. یکی از این مؤلفه ها شکوائیه است. بیان درد و رنج، بخش گستردهای از مضامین شعر و ادب زبان فارسی را تشکیل میدهد. همانطور که میتوانیم همه خوشحالی یا احساسات دیگر را تجربه میکنیم، ممکن است گاهی نیز غمگین شده و احساس غم و اندوه را تجربه کنیم. شاعران که روحی لطیف و حساس دارند، بیشترین تأثیر و تأثر را از این حس و حال پذیرفته، دقیق و موشکافانه به این موضوع پرداختهاند. شکوائیه در همة ادوار شعر فارسی بوده، اما در شعر معاصر نوع نگرش شعرا به این مضمون به سبب مسائل سیاسی و اجتماعی و پدیدار شدن شعر نو نیمایی متفاوت است. مقالة حاضر به بررسی شکوائیه در مجموعة شعر ماه در مرداب پرویز خانلری پرداخته است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که غالب دردهای شاعر فردی بوده، اما از انواع دیگر درد نیز از جمله رنج مردم جامعه، فریاد از ضدارزشها، شکوه از فلک، خفقان سیاسی و عدم آزادی سخن میگوید.
پرونده مقاله
بسیارند شاعرانی که در تذکرهها از آنها نامی به میان نیامده و به مرور زمان نسخههای خطی دیوان آنان در گوشه و کنار جهان شناخته شده و مورد بررسی و مداقّة محققان قرار گرفته است. بدیهی است که نسخههای خطی به دست آمده و بویژه شهرآشوبها به عنوان تاریخ محلی منظوم، فرهنگ لغتی چکیده کامل
بسیارند شاعرانی که در تذکرهها از آنها نامی به میان نیامده و به مرور زمان نسخههای خطی دیوان آنان در گوشه و کنار جهان شناخته شده و مورد بررسی و مداقّة محققان قرار گرفته است. بدیهی است که نسخههای خطی به دست آمده و بویژه شهرآشوبها به عنوان تاریخ محلی منظوم، فرهنگ لغتی به جای مانده از واژهها و اصطلاحات و همچنین منبع موثقی از اطلاعات تاریخی، اجتماعی و فرهنگیِ زمان خود محسوب شده، از اهمیت ویژهای برخوردارند و پژوهش دربارة آنها ضروری است. گلکشتی یکی از آثار میرنجات اصفهانی از شاگردان صائب تبریزی و متعلق به دورة صفویه است. روش تحقیق به صورت کیفی، توصیف و تحلیل 270 بیت از نسخۀ خطی گلکشتی است. استخراج و بازیابی کلمات و اصطلاحات خاص و متداول دورة صفوی، بازیابی آداب و رسوم اجتماعی، معرفی طبقات اجتماعی، طرح دیدگاه مردم به کُشتی در جایگاه حرفهای پرطرفدار با بیان بیش از 170 فن و معرفی شهرآشوب گلکشتی، تنها سند موثقی که ثابت میکند در قدیم به جای زورخانه از ورزشخانه استفاده میشد، همگی از نتایج به دست آمدة این پژوهش است.
پرونده مقاله