ادب غنایی یکی از گونههای ادبی است که از دیرباز در ادبیات کردی جایگاهی والا داشته و در آثار منظوم و منثور کردی، جلوههای گوناگون داشته است. خالص از شاعران معروف پارسیگوی است که شعر وی از ابعاد گوناگون زبانی، ادبی و محتوایی و فکری قابل تحلیل و بررسی است و تاکنون شعر او چکیده کامل
ادب غنایی یکی از گونههای ادبی است که از دیرباز در ادبیات کردی جایگاهی والا داشته و در آثار منظوم و منثور کردی، جلوههای گوناگون داشته است. خالص از شاعران معروف پارسیگوی است که شعر وی از ابعاد گوناگون زبانی، ادبی و محتوایی و فکری قابل تحلیل و بررسی است و تاکنون شعر او چندان مورد توجه قرار نگرفته است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، واکاوی و شناسایی مضامین غنایی اشعار فارسی این شاعر است. اهمیت سرودههای فارسی خالص و نیاز به شناخت دقیقتر معانی غنایی شعر او از ضرورتهای این پژوهش است. سعی نگارنده بر آن بوده تا در این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانهای به بررسی مؤلفههای غنایی شعر این شاعر بپردازد. نتایج حاصل آمده از این پژوهش نشان میدهد که شعر وی طیف وسیعی از معانی و مضامین غنایی را به خود اختصاص میدهد که بیان نرم و لطیف عواطف و احساسات شخصی خالص است و به هر چه روح آدمی را متأثر میکند، با شور و حرارت میپردازد. بیشتر مضامین و مفاهیم غنایی موجود در دیوان خالص عبارتند از: عشق، عرفان، وصف، مدح، مرثیه، مناظره، هجو و مفاخره.
پرونده مقاله
خمسۀ نظامی، از منظومههایی است که در طول تاریخ، نسخ متعددی از آن، به صورت مصور و غیرمصور تهیه شده است. به خاطر رابطۀ متن منظومه و نگارهها، نسخ مصور علاوه بر متن منظومه، بار معنایی حاصل از نگارهها را نیز در خود جای داده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به شناساندن ن چکیده کامل
خمسۀ نظامی، از منظومههایی است که در طول تاریخ، نسخ متعددی از آن، به صورت مصور و غیرمصور تهیه شده است. به خاطر رابطۀ متن منظومه و نگارهها، نسخ مصور علاوه بر متن منظومه، بار معنایی حاصل از نگارهها را نیز در خود جای داده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به شناساندن نگارههای نسخ هفتپیکر در مجموعهای از نسخ برگزیدۀ خمسۀ نظامی با عناوین: دانشگاه تهران با کد 5179، مدرسه عالی شهید مطهری با کد 400، کتابخانه کنگره آمریکا، کاخ گلستان با کد 1951، مجلس شورای اسلامی با کد 930، کتابخانه ملی با کد 15275-5 و کد 3058256 از کتابخانه دیجیتال مربوط میپردازد. با توجه به رابطۀ متن منظومه و نگاره، در نسخ مصور، آگاهی از تعداد و موضوع نگارهها و مقطع قرار گرفتن آنها در متن و کانون روایت و نوع روایت آنها گام ارزشمندی برای آغاز تحقیقات بعدی در این زمینه است. پژوهش حاضر نشان میدهد، در نسخ مصور بررسی شده، بهرامگور محور اصلی روایت نگارههاست و بیشترین بسامد آن مربوط به حضور بهرامگور در هفتگنبد است و در ترسیم نگارهها، نگارگر کاملاً تابع متن نیست.
پرونده مقاله
از آنجایی که نظام نشانهها، به دلیل تغییر ساختارهای اجتماعی، دائماً در حال تغییر و تحوّلاند، توجّه به استحالۀ نشانهها در شعر یک شاعر خاص میتواند برای شناخت زمینههای دلالتی متغیّر نشانهها، راهگشا باشد. این پژوهش از طریق زبان مجموعه اشعار فروغ فرخزاد، زمینۀ تبیین و د چکیده کامل
از آنجایی که نظام نشانهها، به دلیل تغییر ساختارهای اجتماعی، دائماً در حال تغییر و تحوّلاند، توجّه به استحالۀ نشانهها در شعر یک شاعر خاص میتواند برای شناخت زمینههای دلالتی متغیّر نشانهها، راهگشا باشد. این پژوهش از طریق زبان مجموعه اشعار فروغ فرخزاد، زمینۀ تبیین و درک احساسهای ذهنی او را که به عنوان نمودهایی از تجربههای بیرونی در زبان شعرش است، نشان داده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی و با گزینش اشعاری از فروغ فرخزاد در دفترهای شعر اسیر، دیوار، عصیان، تولدی دیگر، ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد انتخاب گردیده است. پژوهشگران در پی آن هستند که اشعار فروغ فرخزاد در قاموس به کارگیری نشانهها تا چه میزان بر ماهیت بیرونی مدلولها پایبند بوده و در کجا این نشانهها در هیأت نشانههای دیگر مستحیل شدهاند؟ نتایج تحقیق نشان میدهد که معانی مستحیل شده در هشت مقولۀ شب، مرگ، خورشید، عشق، کمالگرایی، آب و مدلولهای آن، درخت، پنجره بررسی گردیده است و نماد شب بیشترین بسامد تغییر و دگرگونی را داراست. در دفترهای اسیر، دیوار و عصیان، هنوز اثری از این شیوۀ گفتاری و نوع چینش خاص دال و مدلولها دیده نمیشود و آنچه هست، تشبیه است و اندکی استعاره، امّا در اشعار مجموعههای تولّدی دیگر و ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد، فروغ بسیاری از عناصر و مظاهر طبیعت را در جهت بیان اندیشههایش، بهصورت نمادین و مستحیل در مدلولهای متنوّع و مختلف بیان میدارد.
پرونده مقاله
اندیشۀ آرمانشهر یا مدینۀ فاضله، یکی از مقولاتی است که نخست در فلسفه بدان پرداخته شد و سپس در مکاتب فکری و هنری گوناگون مورد توجه قرار گرفت. آرمانشهر یعنی سرزمینی بی نقص و فرا واقعی که از بدیها و کاستیهای دنیای واقعی و جهان پیرامون ما خالی است و در آنجا آمال و آرزوها چکیده کامل
اندیشۀ آرمانشهر یا مدینۀ فاضله، یکی از مقولاتی است که نخست در فلسفه بدان پرداخته شد و سپس در مکاتب فکری و هنری گوناگون مورد توجه قرار گرفت. آرمانشهر یعنی سرزمینی بی نقص و فرا واقعی که از بدیها و کاستیهای دنیای واقعی و جهان پیرامون ما خالی است و در آنجا آمال و آرزوهای بشری برآورده می شود. چنین اندیشهای بهتدریج در شعر و هنر و ادبیات رسوخ کرد و همچون گریزگاهی امن، منزل و مقصود عدّۀ کثیری از اندیشمندان و هنرمندان گردید.افلاطون، اندیشۀ آرمانشهر را به صورت رسمی بنا نهاد و فلاسفۀ دیگر؛ چون ابن سینا و فارابی و خواجه نصیر آن را ادامه دادند، و سپس در حوزۀ ادبیات، بهویژه شعر، نفوذ یافت؛ به گونهای که میتوان شاعران آرمانشهر را نمایندگان ادبی این مقولۀ فلسفی دانست. در ادبیات آرمانشهری دورۀ معاصر، مهدی اخوان ثالث جایگاه ویژه و ممتازی دارد؛ زیرا شاعری آرمانگرا و جامعهمحور است. در این مقاله، انواع آرمانشهر و نگاه ویژۀ اخوان ثالث به هر یک از آنها را بررسی میگردد.نتیجۀ پژوهش نشان داده میشود اخوان ثالث چه در کمیّت و چه در کیفیت، سرآمد دیگر شاعران آرمانشهری است. آرمانشهرهای اخوان، یا از جنس زمینی است یا از نوع آسمانی. قسم زمینی آن برآمده از ناخرسندیها و دغدغههای اینجهانی شاعر است و قسم آسمانی آن، زاییدۀ دغدغههای آنجهانی اوست. اخوان ثالث، هر یک از این آرمانشهرها را به اشکال و انواع گوناگون در اشعارخود مطرح کرده است. از آنجا که اندیشۀ آرمانشهر برآمده از برخی دغدغهها و ناخرسندیهای شاعر است، میتوان گفت دین، جامعه، انسان، سیاست و ایران باستان، مقولات بنیادینی است که اخوان ثالث آرمانشهرهای خویش را بر آنها بنا کرده است.
پرونده مقاله
در نهاد ادبی شعر معاصر با گسست از ادبیات کلاسیک و تغییرات فرهنگی اجتماعی در سبک فکری، مضامین تازه با گرایش به مکتبهای غربی، مورد توجه قرار گرفت. هیچانگاری (نیهیلیسم) و رمانتیسم یکی از گرایشهای فکری بود که با تحولات اجتماعی سیاسی جامعه، گسترش یافت و بهویژه در دهة سی چکیده کامل
در نهاد ادبی شعر معاصر با گسست از ادبیات کلاسیک و تغییرات فرهنگی اجتماعی در سبک فکری، مضامین تازه با گرایش به مکتبهای غربی، مورد توجه قرار گرفت. هیچانگاری (نیهیلیسم) و رمانتیسم یکی از گرایشهای فکری بود که با تحولات اجتماعی سیاسی جامعه، گسترش یافت و بهویژه در دهة سی شمسی بعد از کودتا، از موتیفهای اصلی شعر شد. شعر غنایی در ادبیات ادامه داشت اما شاعران رمانتیک با تکیه بر اصل آزادی بیان رمانتیسم، بیپروا و به دور از اخلاق، صرفاً به زندگی دنیایی اهمیت دادند و در قالب رمانتیسم سیاه، در بنبستهای زندگی شخصی و اجتماعی به هیچانگاری روی آوردند و از شعر غنایی رایج دور شدند. در این مقاله، مؤلفههای هیچانگاری که همسو با رمانتیسم سیاه است و از شعر غنایی کلاسیک متفاوت شده است، در شعر سه شاعر معاصر: نادرپور، رحمانی و مشیری مورد بررسی قرار گرفته است، روش مطالعه و بررسی منابع، کتابخانهای است. نگارش مقالة توصیفیتحلیلی با انتخاب نمونههای شعری است. نتایج بررسی نشان می دهد: شاعران در برههای از تاریخ زندگی خود بهویژه دهة سی که جامعه درگیر تنشهای حاصل از کودتای 28 مرداد است به اندیشههای هیچانگاری روی آوردند. گرایش به یأس و مرگاندیشی در زندگی، لذتجویی و اروتیک، میخانه رفتن و مستی، علاقه به افیون، مهمترین مؤلفههای رمانتیکی هیچانگاری است که در اشعارشان دیده میشود و در تقابل با شعر غنایی کلاسیک با هدف بیزاری از هستی، خوشباشی گذرا و سرخوردگی اجتماعی سروده شده است. در مقایسه شاعران نیز شعر نصرت رحمانی در این موتیف، سرآمد است.
پرونده مقاله
امیر خسرو دهلوی از عارفان و شاعران مشهور پارسیگوی هندوستان، در نیمۀ دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. او مرید نظام اولیا (متوفی ۷۲۵ ه.ق) بود و تربیتی که از او یافت، در حوزۀ تصوف به او مقام و مرتبه ویژهای بخشید. منظومۀ عاشقانۀ دُوَلرانی و خَضِرخان در قالب مث چکیده کامل
امیر خسرو دهلوی از عارفان و شاعران مشهور پارسیگوی هندوستان، در نیمۀ دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. او مرید نظام اولیا (متوفی ۷۲۵ ه.ق) بود و تربیتی که از او یافت، در حوزۀ تصوف به او مقام و مرتبه ویژهای بخشید. منظومۀ عاشقانۀ دُوَلرانی و خَضِرخان در قالب مثنوی و به بحرهزج مثمن مقصور یا محذوف در 4519 بیت سروده شد. موضوع این مثنوی عاشقانه، در حکایت واقعی عشق خضرخان، پسر علاءالدیّن محمّدشاهخلجی با دیولدی دختر راجهگجرات است. مقالۀ حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ میدهد که با وجود تقلیدی بودن منظومۀ غنایی دولرانی و خضرخان از خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی گنجوی، برجستهترین ابداعات و نوآوریهای امیرخسرو در این اثر غنایی کدام است؟ براساس دستاورد تحقیق مهمترین ابداعات امیرخسرو در این منظومۀ عاشقانه، کاربرد استعارات نو و تشبیهات تازه، هنجارشکنی در بهکارگیری التزام بیبدیل، دهنامه نویسی عاشقانه و اجرای طرحواره قالب قصیده و غزل در قالب مثنوی دولرانی و خضرخان است.
پرونده مقاله