جستاری در اشعار نازک الملائکه و عبدالوهاب البیاتی

محورهای موضوعی : زبان و ادبیات فارسی

حمید دادفر ¹ , هدیه جهانی ²

1 - استادیار، گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.
2 - دانش‌آموخته دکتری، گروه زبان و ادبیات عرب، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1402/08/08 تاریخ پذیرش : 1402/10/11 تاریخ انتشار : 1402/11/15

کلید واژه: شعر معاصر عربی, ناسازگاری اجتماعی, نازک الملائکه, عبدالوهاب بیاتی,

چکیده مقاله :

یکی از جلوه‌های بارز و آشکار شعر نو در عراق معاصر پدیده ناسازگاری اجتماعی است. این پدیده در قرن بیستم و با ظهور پیشگامان عراق چون، نازک الملائکه و عبدالوهاب البیاتی به وجود آمد. تقليد از ساختار سنتي، آشنايي با مكتب رمانتيک و موقعيت‌هاي سياسي و اجتماعي جامعـه عـراق باعث شد تا این شاعران به ناسازگاری روی بیاورند. آنها اين جلوه ادبي را به سه گونۀ ناسازگاری ادبـي، سياسـي و اجتماعي در شعر خود به نمایش گذاشته‌اند. ناسازگاری آنها در ظاهر موجـب ظهـور «قـصيدة النثـر» شـد و شعر موجب بیداری و آگاهی مردم عراق و ارتقاي بينش اجتمـاعي طبقـات مختلـف اجتمـاعي گردید. اين شاعران در ايجاد نوآوري رنج‌هاي زيـادي را تحمل کرده‌اند، رنج‌هایی از قبيـل زنـدان، تبعيـد، آوارگـي و غربـت، لذا ترس، تنهايي، غم و اندوه بر بيشتر اشعار آنها سايه افكنده است. اين شاعران توانسته‌اند مضامين و مفاهيم واقع‌گرايانه را در قالب ناسازگاری بيـان كننـد و در كالبـد شـعر مدرن روح تازه‌اي بدمند. آنان به خاطر اوضـاع سياسـي نـامطلوب از اسـطوره و رمـز و اسـلوب تكـرار در اشعار خود اسـتفاده کردند و توانـستند شـعر نـو را چنـان متحـول کنند كـه بتوانـد بـه بخـش مهمـي از دغدغه‌هاي دنیای مدرن پاسخ بدهد.

 

چکیده انگلیسی:

:چکیده A survey of the poems of Naz Al-Malaika and Abdul Wahab Al-Bayati (Sample case study of social incompatibility) Abstract One of the clear and obvious manifestations of new poetry in contemporary Iraq is the phenomenon of social disharmony, this phenomenon emerged in the 20th century with the emergence of Iraqi pioneers such as (Nazak Al-Malaika and Abdul Wahab Al-Bayati, etc.), imitation of the traditional structure, familiarity With the romantic school and the political and social situations of the Iraqi society, these poets became incompatible. They have displayed this literary effect in three ways: literary, political and social inconsistency in their poetry. Their incompatibility in appearance led to the appearance of "Prose Poem" and in the sense of poetry, it caused the awakening and awareness of the Iraqi people and the promotion of the social vision of different social classes. These poets have endured a lot of suffering in creating innovation, such as prison, exile, displacement and alienation, so fear, loneliness, sadness cast a shadow on most of their poems. These poets have been able to express realistic themes and concepts in the form of inconsistency and they are a new spirit in the body of modern poetry. Due to the unfavorable political situation, they used myth and code and repetition style in their poems and were able to transform new poetry so that it can respond to an important part of the concerns of the modern world. Key words: Contemporary Arabic poetry. Social disharmony, "Nazak Al-Malaika", "Abd al-Wahhab Bayati".

منابع و مأخذ:

بندريگي، محمد (۱۳۷۴). منجد الطلاب. چ. یازدهم. قم: انتشارات اسلامي.
البياتي، عبد الوهاب (۱۹۹۳). تجربتي الشعرية. بيروت: الموسسة العربية للدراسات و النشر.
البياتي، عبد الوهاب (۱۹۹۵). الاعمال الشعرية. مجلدان. بيروت: الموسسة العربية للدراسات و النشر.
غوير، بر، (۱۹۷۶). اساطير الاغريق و الرومان. ترجمۀ حسني فريز. عمان: دائرة الثقافة و الفنون.
فاروق، القاضي (۲۰۰۴). آفاق التمرد. بيروت: المؤسسة العربية للدراسات و النشر.
قدوره، زاهيه (۱۹۷۵). تاريخ الادب الحديث. بيروت: دار النهضة العربية.
كندي، محمد علي (۲۰۰۳). الرمز و القناع في الشعر العربي الحديث. بيروت: دارالكتاب الجديد المتحـد.
لمعوش، سالم (۲۰۰۶). بدر شاكر السياب (دراسه في تجربه السياب). بيروت: مؤسسة بحسون.
مطلوب، احمد (۱۹۸۶). النقد الادبي الحديث في العراق. مصر: مطبعة الحبلاوي.
المعوش، سالم (۲۰۰۳). شعر السجون في الادب العربي الحديث و المعاصر. بيـروت: دارالنهـضة العربيـة.
الملائكة، نازك (1997). ديوان. مجلدان. بيروت: دار العودة.
الملائكة، نازك (۱۹۸۹). قضايا الشعر المعاصر. بيروت: دارالعلم للملايين.
منيف، موسي (۱۹۸۴). نظرية الشعر. بيروت: دارالفكر.
المهنا، احمد عبداالله (۱۹۸۶). مجلة الشعر (مجلة فصلية مصريه). قاهرة، عدد 1.
مورية، س (۱۹۸۶). الشعر العربي الحديث (تطور اشكاله و موضوعاته بتاثير الادب الغربي). ترجمۀ شـفيع الـسيد و سعد مصلوح. قاهرة، دارالفكر العربي.
النصير، ياسين (۲۰۰۲). مجله الطريق. مقالة ضلع المربع الدائري. بغداد. عدد 5.
النويهي، محمد (۱۹۷۱). قضية الشعر الجديد. بيروت: دارالفكر .
هدارة، محمد مصطفي (۱۹۹۴). بحوث في الادب العربي الحديث. بيروت: دارالنهضة العربية.
الوردي، علي (۱۹۹۸). دراسة في المجتمع العراقي. قم: المكتبة الحيدرية .
الورقي، سعيد (۱۹۸۴). لغة الشعر العربي الحديث. بيروت: دارالنهضة العربية للطباعة و النشر.
يوسف ، عزالدين (۱۹۶۵). الشعر العراقي الحديث و اثر التيارات الاجتماعية و السياسية فيه. قاهره: الدارالقوميـة للطباعة و النشر.