تحلیل ریخت شناختى "قصه شهر سنگستان"
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
عبدالله حسن ‏زاده میرعلى
1
(استادیار دانشگاه سمنان)
رضا قنبرى عبدالملکى
2
(دانشجوى دکترى دانشگاه سمنان)
کلید واژه: شخصیت, اخوان, ولادیمیر پراپ, ریختشناسى, خویشکارى,
چکیده مقاله :
"قصه شهر سنگستان" از مجموعه "از این اوستا"، چهارمین مجموعه شعر مهدى اخوان ثالث است. در این مقاله، این شعر-قصّه با هدف ارزیابى کارآیى و قابلیت الگوى ولادیمیر پراپ در تحلیل ریخت شناسانه آن بررسى شده است. در آغاز این مقاله، به موضوع روایت گرى در شعر نو فارسى پرداخته شده است؛ البته با نگاهى به اشعار روایى اخوان ثالث که بزرگ ترین شاعر قصه پرداز در شعر نو فارسى است. در ادامه، به جنبه اسطوره اى "قصه شهر سنگستان" اشاره مى شود که این شعر را به روایت اسطوره اى تبدیل مى سازد. بعد از آن، اشاره اى کوتاه به عناصر داستان در این قصه شده است که شامل "زوایه دید" و عناصر "گفت وگو" و "زمان و مکان" است. در بحث اصلى مقاله به تحلیل خویشکارى ها، شخصیت ها و حرکت ها در این قصه پرداخته شده است. با توجه به این نکته که هر قصه نباید تمام سى ویک خویشکارى در نظریه پراپ را دارا باشد؛ سیزده خویشکارى در این قصه یک حرکتى وجود دارد و سه شخصیت انجام دهنده این خویشکارى ها هستند.