سازکار روایت در لیلی و مجنون بر اساس الگوی گریماس

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

فریده طهماسبی سرقلی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران)
امیدوار مالملی ² (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران (نویسنده مسئول))
سیدعلی سهراب نژاد ³ (استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ایذه، دانشگاه آزاد اسلامی، ایذه، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/02/25 تاریخ پذیرش : 1401/02/25 تاریخ انتشار : 1400/05/01

کلید واژه: روایت, لیلی و مجنون, روایت‌شناسی, گریماس,

چکیده مقاله :

لیلی و مجنون از جمله منظومه های نظامی گنجوی است که در سیر داستان سرایی ادب فارسی تأثیری بسزا داشته است. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی به بررسی الگوهای روایتی در روایت لیلی و مجنون نظامی پرداخته شده است و نتایج نشان می دهد تقابل اصلی برخاسته در این اثر، تقابلی است برخاسته از جامعه عصر؛ تقابلی که ریشه در عصبیّت قومی دارد. کنش های کنشگران نیز بر اساس همین تقابل معنادار می شود. مجنون، شخصیتی پویا است که دچار تغییر و تحوّل می شود اما لیلی شخصیتی ایستا دارد. کنشگر اصلی داستان، مجنون است و اطرافیان او نیز نقش یاری گر دارند. بازدارنده اصلی این داستان، پدر لیلی و شیءارزشی نیز عشق است و به همین دلیل داستان، رنگ و بوی عرفانی پیدا کرده است. گیرنده نهایی نیز در داستان، مجنون است چرا که فقط اوست به عشق و حالات برخاسته از آن می رسد و مجنون با حالات برخاسته از عشق زندگی می کند.

چکیده انگلیسی:

Leyli and Majnoon are among Ganjavi's nizami poems that have had a great impact on the storytelling of Persian literature and have been imitated many times. In this research, using analytical descriptive method, Ganjavi's nizami narrative models in Leyli and Majnoon's narration have been studied. The results show that the main confrontation in this work is the confrontation that arose from the society of the age, a confrontation that is rooted in ethnic nervousness. The actions of the actors in this story are also significant based on this confrontation. Madman is a dynamic character who changes and transforms, but Leyli has a static personality. The protagonist of the story is insane, and those around him also play a supporting role. The main deterrent to this story is Leyli's father, and the value object is love, and for this reason the story has found a mystical color and smell.