چندصدایى در رمان "سمفونى مردگان"
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
کلید واژه: باختین, چندصدایى, سمفونى مردگان, عبّاس معروفى, رمان معاصر,
چکیده مقاله :
بهره مندى از منطق مکالمه و چندصدایى، یکى از مهم ترین ویژگى رمان هاى مدرن و پست مدرن است. با توجّه به محدودیت هاى ناشى از فضاى اجتماعى و غلبه ایدئولوژى بر رمان هاى ایرانى، یافتن شاخصه هاى چندصدایى، از دو جنبه محتوایى و صورى، در داستان هاى معاصر فارسى، امرى دشوار به نظر مى رسد. رمان "سمفونى مردگان" با برخوردارى از رویکردى تازه به فرم و محتوا، در ردیف رمان هاى مدرن قرار گرفته است. نویسنده سمفونى مردگان با استفاده از مؤلّفه هایى چون: تعدّد راوى، تنوّع فرهنگ ها، شیوه سیّال ذهن، روابط بینامتنى، تلفیق ژانرها و مکاتب ادبى، گفتمان دوسویه و... داستان را به مفهوم چندصدایى نزدیک مى کند. وجود این ویژگى ها، ابزارهاى مناسبى در اختیار خواننده قرار مى دهد تا او بتواند به دریافتى تازه از داستان برسد و تفسیرى نو از رمان که به سادگى از روساخت متن قابل درک نیست، ارائه دهد. در این مقاله، سعى بر آن است که پس از معرّفى "باختین" و تشریح آرا و نظریات او در حوزه رمان چندصدایى، با ذکر شاخصه ها و شواهد فراوان، "سمفونى مردگان"، رمانى چندصدایى معرّفى شود.