تحلیل پیامدهای جهانی شدن بر ابعاد زندگی جوامع عشایری اسکان‌یافته (مورد پژوهی: کانون‌های اسکان عشایری استان فارس)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

امین دهقانی ¹ (استاد‌یار گروه جغرافیا و برنامه‌ربزی روستایی، دانشگاه جیرفت، جیرفت، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/06/29 تاریخ پذیرش : 1396/05/31 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: توسعه, جهانی شدن, روستا, عشایر اسکان یافته. فارس,

چکیده مقاله :

      جهانی شدن فرایندی است که امروزه جوامع بشری را در عرصه­های مختلف تحت تأثیر خود قرار داده است. تغییرات ناشی از این پدیده در دو دهه اخیر در جامعه عشایری ملموس‌تر بوده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و تحلیل پیامدهای جهانی شدن بر ابعاد زندگی جوامع عشایری اسکان‌یافته در استان فارس می‌باشد. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی و نوع آن کاربردی– توسعه‌ای است. روش گردآوری داده­ها نیز عمدتاً پیمایشی بوده و از طریق پرسشنامه صورت گرفته است حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران برای محدوده مورد نظر 384 نفر محاسبه شده است. روش تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق آمار های توصیفی و استنباطی (آزمون T تک نمونه ای، و رگرسیون) انجام شده است. نتایج به دست آمده بیانگر این واقعیت است که اثرات جهانی شدن در همه ابعاد بر جامعه سنتی عشایر اسکان یافته موثر بوده است و بین اثرات جهانی شدن با تغییرات در زندگی عشایر اسکان یافته در روستاهای مورد مطالعه رابطه معنادار وجود دارد. نتایج رگرسیون گام به گام نشان می‌دهد که در سطح کلی میزان تأثیر گذاری جهانی شدن بر زندگی عشایر اسکان یافته منطقه مورد مطالعه، بخش اجتماعی با مقدار بتای (821/0 β=)، بیشترین تأثیر را از جهانی شدن داشته است. در بعد اجتماعی استفاده از ماهواره با میانگین (3.35)، در بعد اقتصادی شاخص تقلید از سبک زندگی شهری با میانگین (3.25) و در بعد فرهنگی شاخص میزان استفاده از دکوراسیون‌های جدید در منزل با میانگین (3.34) بیشترین تأثیرپذیری را در میان روستاییان داشته است. بنابراین می‌توان بیان کرد جامعه روستایی عشایر اسکان یافته با ویژگی‌های خود در برابر فرآیندهای جهانی شدن آسیب‌پذیرتر است و برخی عرصه‌ها از جمله فرهنگ بومی این جامعه را با تهدیداتی نیز مواجه ساخته است.

چکیده انگلیسی:

        Globalization is a process that nowadays has influenced human communities in different domains. Transformations caused by this phenomenon have been more tangible in recent two decades in nomadic communities. The present study aims to investigate and analyze effects of globalization on dimensions of life of nomadic communities settled in Fars Province. The research employs a descriptive-analytical method and has applied-developmental objectives. The method of data collection is survey research conducted via questionnaires. The sample size was calculated as384 participantsvia Cochran’s formula. Data analysis was conducted via field operations and using descriptive and inferential statistics (one sample t-test and regression model). The results indicated that effects of globalization have been present in all aspects of the traditional settled nomadic communities and there is a significant correlation between effects of globalization and variations in nomadic life of people settled in villages. In addition, the highest effect is on sociocultural field in terms of using satellites, fashion, the social dialect and speech with new generations, and tendency to consumerism. Therefore, it can be stated that the settled nomadic communities are more vulnerable in facing processes of globalization and some fields such as native culture of these communities are faced with some threats.

منابع و مأخذ:

1. Abdi, E. (2013). Analysis of the impact of globalization on quality of life index in D-eight countries, Ferdowsi University of Mashhad, Faculty of Economics and Administrative Sciences, Master's thesis, pp. 5-12. [In Persian]


2. Bozorgmehr, K. & Sharifi, S. M. (2015). Evaluating the effect of globalization on the quality of citizens’ lives (case study Ramsar City). Second National Conference on architecture and sustainable urban landscape, May 2015. [In Persian]


3. Ebrahim Abadi, H. (2013). Interdisciplinary approach to lifestyle: Looking at the Iranian society, Interdisciplinary Studies in Humanities, 5 (4), 33-53. [In Persian]


4. Kourani, P. (2006). Globalization and security in the Arab Middle East and North Africa. Journal of defense strategy, 4 (13), pp. 93-123. [In Persian]


5. Mohammad Nejad, A. & Khodadadi, P. (2011). Management challenges of rural areas in Iran in the era of globalization with emphasis on rural governance. The First Conference on Geography and Planning of Rural Development, Mashhad, (Ferdowsi University of Mashhad), 2: 2011. [In Persian]


6. Pezzini, P. (2001). Rural policy lessons from OECD countries. international regional sciencePP. 103-115. review, (24) 1, 134-145 [In Persian]


7. Royanian,s, (2003) “ Women and Globalization, Iran as a case Study” available at www. Endthewar. [In Persian]


8. Sajjadi Gheidari, H. Sadeghlou, T. & Shahdadi, A. (2015). The effects of globalization on lifestyle changes in rural areas, Journal of Interdisciplinary Studies in the Humanities, Volume VII, Number 4, pp. 153-188. [In Persian]


9. Taherkhani, M. (2004). The effects of globalization on rural communities (evidences and experiences), Proceedings of the Congress of Rural Development: Challenges and Prospects, Tehran, Iran Rural Development Institute, 3, 2004. [In Persian]


10. Taherkhani, M. (2004). The effects of globalization on women, Journal of Women in Development & Politics (of women), 2 (1), pp. 93-111. [In Persian]


11. The Organization of Nomadic Affairs of Iran (2004). Nomads development centers, the Nomads Affair Research Office. [In Persian]


12. The Organization of Nomadic Affairs of Iran (2004). Reports of the performance The Organization of Nomadic Affairs of Iran in the third development program. The Office of Planning and Development. [In Persian]


13. Evan MC.(2001), Geography, culture and global change, in Daniels,P.W Bradshaw


14. Giddens, A. (2005).  Global perspectives. M. R. Jalaeipour (Trans.). Third Edition, Tehran, Tarhe Now publication.Globalization: An Adequate Response to Transnational Corporations?, Adult Education Quarterly, 51, 1, PP. 9-31.


15. Habermas, J. (2007). Globalization and the future of democracy: Psamly system. K. Pooladi (Trans.). Fourth edition, Tehran: Markaz Publication.


16. Jackson(1989), Maps of meaning, London,unwin human.


17. Jones, A. (2012). The great theorists of globalization. M. Karbassian & H. Advis Yans (Trans.). Tehran: cheshmeh Publication.


18. Jones, Andrew .Dictionary of Globalization (Definition of Globalization),


19. Kim,.J., 2007, Impact of Globalization on the U.S. Mexico Border: case study


20. Marsden, T. (1999). Rural futures: the consumption countryside and its regulation. Europeanof Grassroots activism for the Migrant and Refugee Community, University of Maryland


21. Roberts, Q. (2008). Learning From the Media: Perceptions of “America” From Chinese Students and Scholars, University of Maryland, College Park


22. Salt, B., Cervero, R.M., & Herod, A., 2000, Worker's Education and Neoliberal


23. Sheibani, A., Sarfarazi, M., & Ghavanlou, E. (2011). The effects of globalization on ethnic identity of Qashqaee Tribe, Journal of Strategic Studies on Globalization, 2 (3), pp. 4-30.


24. Singh, P., 2004, Globalization and Education, Educational theory, 54, 1,


25. society for rural sociology, (39)4


26. Tondon, S., 2004.  Glbaliztin   and  culture, availble  on  satishtandon.com accessed onapri5, 1991.


27. Woods, H. (2011). Rural geography, processes, reactions, and experiences of rural reconstruction. M. R. Rezvani & S. Farhadi (Trans.). firsth edition. Tehran: Tehran University Press