تدلیس در نکاح و تأثیر آن بر مهریه زوجه
محورهای موضوعی : زن و خانوادهعلی دادمهر 1 * , سیده الهه دادمهر 2
1 - استادیار گروه حقوق، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران ( نویسنده مسئول).
2 - دانشجوی دکتری گروه حقوق واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
کلید واژه: نکاح, تدلیس, فسخ, مهریه.,
چکیده مقاله :
در قانون مدنی ایران، تدلیس در عقد نکاح، صراحتاً پیش بینی نشده است ولی با توجه به احکام و مبانی فقهی و برخی مواد قانون مدنی از جمله ماده 1128 ق.م. می توان گفت یکی از موجبات فسخ نکاح، تدلیس است. تدلیس در نکاح در صورت تحقق و احراز شرایط آن، علاوه بر حق فسخ، شخص فریب خورده، می تواند ضرر و زیان های خود را از تدلیس کننده درخواست کند و علاوه بر آن شخص تدلیس کننده، در صورت داشتن سوء نیت، مسوولیت کیفری خواهد داشت. اگر عقد نکاح به خاطر تدلیس، قبل از نزدیکی فسخ شود اعم از اینکه علت فسخ از جانب مرد باشد یا زن، هیچ گونه مهری به زن تعلق نمی گیرد اما اگر مرد بعد از نزدیکی، عقد نکاح را به خاطر تدلیس فسخ نماید، زن مستحق کل مهر خواهد بود در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی ابتدا به مفهوم فقهی و حقوقی تدلیس و سپس ارکان تدلیس و تفاوت و قابلیت جمع، خیار تدلیس با خیار عیب و تخلف از شرط صفت و نیز تأثیر تدلیس هر یک از زوجین و شخص ثالث در میزان مهریه زوجه و نهایتاً فوریت اعمال خیار تدلیس و مسوولیت کیفری پرداخته شده است.
In Iran's civil law, divorce is not explicitly provided for in the marriage contract, but according to jurisprudence and some articles of the civil law, including article 1128 of the civil law, it can be said that divorce is one of the reasons for annulment of marriage. Fraudulence in marriage, if its conditions are met, in addition to the right of termination, the cheated person can claim his losses from the fiduciary, and in addition, the fiduciary person will be criminally responsible if he has bad faith. had If the marriage contract is terminated due to sexual intercourse before intercourse, regardless of whether the reason for the termination is from the man or the woman, no dowry is due to the woman, but if the man terminates the marriage contract due to sexual intercourse after intercourse, the woman is entitled to it. In this article, using the descriptive and analytical method, firstly, the jurisprudential and legal concept of Subreption, then the elements of Subreption and the difference and ability to add, the option of Subreption with the option of defect and violation of the condition of the adjective, as well as the effect of Subreption on each of the couples and The third party has been paid in the amount of the wife's dowry, and finally, the urgency of exercising the option of refinement and criminal liability
افسران، قاسم، 1391، حقوق خانواده در آئینه نمودار،ج1،چ1، تهران، انتشارات نگاه بینه.
امامی، حسن،1377،حقوق مدنی،ج4، چ1، تهران، انتشارات کتابفروشی اسلامیه.
انصاری، مرتضی بن محمد امین،1415، المکاسب، قم، انتشارات باقری.
تقی زاده، ابراهیم؛ علی پور، سحر، 1395،چ1، تهران، انتشارات مجد.
حائری شاه باغ، سیدعلی، 1360، شرح قانون مدنی، ج5،چ1، تهران، انتشارات آفتاب.
حیاتی، علی عباس،1393، حقوق مدنی5 ( حقوق خانواده)،چ1، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
جعفری لنگرودی،محمد جعفر،1376،حقوق خانواده،چ2، تهران انتشارات کتابخانه گنج دانش.
دیانی، عبدالرسول، 1387، حقوق خانواده، چ1، تهران، بنیاد حقوقی میزان.
روشن، محمد،1390،حقوق خانواده، چ1، تهران، انتشارات جنگل
فیروزآبادی، مجد الدین محمد بن یعقوب، 2005 م، القاموس المحیط،ج1،بیروت، دارا الاحیاء التراث العربی.
کاتوزیان، ناصر،1378، حقوق مدنی( خانواده)، ج1،تهران، شرکت سهامی انتشار
کاتوزیان، ناصر، 1376، قواعد عمومی قراردادها، ج5، چ2، تهران، شرکت سهامی انتشار
کامفر، بهداد، 1401، دوره پیشرفته حقوق جزا عمومی و اختصاصی،چ13، تهران،انتشارات موسسه عالی آزاد پژوهش
گرجی، ابوالقاسم و همکاران، 1384، بررسی تطبیقی حقوق خانواده،چ1، تهران، انتشارات دانشگاه تهران
گلدوزیان، ایرج،1393، محشای قانون مجازات اسلامی،چ2، تهران، انتشارات مجد.
لطفی، اسدالله،1389، حقوق خانواده،ج2،چ1، تهران، انتشارات خرسندی.
سکوتی نسیمی، رضا،1394، تأثیر تدلیس در نکاح و آثار آن،نشریه علمی – پژوهشی فقه و حقوق اسلامی دانشگاه تبریز، سال 6، شماره 11، پاییز- زمستان 94، صفحات 213- 247
شهید ثانی،1365ق، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج3،بیروت، انتشارات دار العالم الاسلامی با تصحیح مرحوم سید محمد کلانتر.
شیروی، عبدالحسین،1396، حقوق خانواده( ازدواج، طلاق و فرزندان)، چ3، تهران، انتشارات سمت.
صفار، محمد جواد، 1390، درس هایی از حقوق خانواده،چ1، تهران، انتشارات جنگل.
صفری، محدثه،صالحی،سیدمهدی،نیکخواه، سرنقی،1399، تدلیس در عقد نکاح با تأکید بر مصادیق جدید آن در پرتو پیشرفت های پزشکی و علمی،مطالعات فقه و حقوق اسلامی،سال12، شماره 23،پاییز و زمستان 1399،صص181 تا 210.
میر داداشی، سید مهدی،1393، شروط ضمن عقد ازدواج،چ1،تهران، انتشارات جنگل، جاودانه.
نجفی،محمد حسن،1410،جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام،ج30،چ7،بیروت، دار الحیاء التراث العربی.