نقش و جایگاه زن در نهضت فلسطین
محورهای موضوعی : جامعه شناسیمحمد رضا علم 1 * , سمیره حزباوی 2 , منا حمیدی نسب 3
1 - دانشگاه شهید چمران اهواز، گروه تاریخ ، اهواز، ایران
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات خوزستان، گروه علوم سیاسی، اهواز، ایران.
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، علوم و تحقیقات خوزستان، گروه علوم سیاسی، اهواز، ایران.
کلید واژه: نهضت فلسطینی, زن فلسطینی, Palestinian women, Palestinian movement,
چکیده مقاله :
بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همة خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. در این مدت جهانیان شاهد صحنه های بسیار غم انگیز و تأثیر آوری نیز بوده اند که افکار عمومی ملتها را تحت تأثیر قرار داده است. سئوال این است که این مقاومت طولانی از چه عوامل و اهرمهایی بهره مند بوده که تا شصت سال دوام آورده است. قدر مسلم آنچه که به عنوان یکی از عوامل مهم گسترش و پایداری این مقاومت را شکل داده است حضور زنان فلسطینی در نهضت و نقش و جایگاه آنان در تداوم این قیام بوده است. در مقاله حاضر تلاش شده است که نقش و جایگاه زن فلسطینی در روند گسترش، تداوم و دیرپایی قیام فلسطین تبیین گردد. به عنوان مثال می توان از فعالیت های نظامی، فرهنگی و تأسیس سازمان های خودگردان نام برد.
More than six decades have passed since Palestinians began their struggle against Israel and its powerful backers. Many times during this period, the world had witnessed legendary resistance initiated by the people of Palestine. The news of such resistance became the headlines both in the region and all around the world, whilst at the same time the world opinion was overawed by the news of many tragedies befalling the Palestinians. The question that has been raised was that what were the reasons which made the resistance to last for sixty years. It is a fact that one important reason for such phenomenon to be continued in such a way and for so long has been the presence of Palestinian women in the heart of the struggling resistance. Present article was an attempt to understand and clarify the role played by Palestinian women in sustaining and continuing the resistance movement. For example we can mention of military cultural activites and establishing of the autonomous organizations.
- آشوری،داریوش(1382). دانشنامه ی سیاسی،جلد نهم، تهران، چاپ مروارید.
- شریعت،محمدصادق(1379). قدس و قطعنامه های بین الملل، جلد اول، نشر سفید.
- ولایتی،علی اکبر(1380). ایران ومساله فلسطین،جلد دوم ، تهران : دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
منابع عربی
- ابو عمرو، زیاد(1987). اصول الحرکات السیاسیة فی قطاع غزة، القدس، دارالأسوار،عکا.
- احمد،سماء سلیمان السید(2008).دور المنظمات الدولیة فی تفعیل الحقوق السیاسیة للمراة ،دراسة المقارنة لحالتی الامم المتحدة و الجامعة العربیة(1990-2006)، معهد البحوث و الدراسات العربیة جامعة الدول العربیة ، القاهرة.
- اسماعیل، دنیا الامل(2001). المراة الفلسطینیة من هزیمة 1967 الی 1987 ، مجلة رویة، العدد التاسع ، فلسطین ، حزیران.
- الاشقر، اسماعیل(2004). المراة الفلسطینیة فی دایرة الاستهداف الصهیونی، المرکز العربیة للبحوث و الدراسات ،سلسلة انتفاضةالاقصی،العدد 4.
- الحورانی،عبدالله(1988). الجمعیات الخیریة فی الضفة الغربیة و قطاع غزة، دارالکرمل للنشر، المراة علی طریق تحریرالقدس، التوفیق للطباعة و النشر، عمان.
- الحویحی،عبدالله(2007 ).دور المرأة الفلسطینیة فی المقاومة، معهد البحوث و الدراسات العربیة، قسم الدراسات السیاسیة، القاهرة
- الخلیلی، غازی(1981). المراة الفلسطینیة و الثورة، دارالسود للنشر، الطبعة الثانیة، عکا، فلسطین.
- الخلیلی،غازی(1976). المراة الفلسطینیة والثورة 1948-1968،مجلة شئون الفلسطینیة ، العدد60،بیروت
- الزبیر ، سیف الاسلام (1981).الخدمة الاعلامیة للمرأة العربیة « مجموعة اعمال ندوة الصحیفات العربیة » ، مطبوعات المرکز العربی للدراسات الاعلامیة، الجزایر.
- الصورانی، غازی(2003). دورالمراة الفلسطینیة تاریخها الحدیث والمعاصر، بحث غیر منشور، الهئیة العامة للاستعلامات، غزة، فلسطین.
- الغنیمی، زینب(1997). المشارکةالسیاسیة للمراة الفلسطینیة"بین الواقع والطموح"، مرکز شؤون المراة ، غزة.
- الغنیمی،زینب(1990). تطور وضع المراة الفلسطینیة،مجلة شئون فلسطینیة،العدد210.
- المرکز الفلسطینی لحقوق البشر(2004). نشرة المنطار،تصدر عن المصدر الفلسطینی فی غزة.
- الوحیدی،میسون عطارنة(1985). المراة العربیة فی فلسطین"معاناة و نضال"، جامعة الدول العربیة ، القاهرة.
- الوحیدی،میسون عطارنة(1986). المراة الفلسطینیة و الاحتلال الاسرائیلی، دار الجلیل للنشر،عمان.
- برنامج الامم المتحدة التمنیة(2003). تدیات و خیارات المراة الفلسطینیة فی الضفة الغربیة و قطاع غزه، دارالمراة العربیة للنشر، القاهرة.
- تقریر المراة و الرجل فی فلسطین ، مرکز صوت النساء(1999). ، المجلد للصحافة، العدد90.
- جاد، اصلاح(1999). تطور الدور السیاسی للمراة الفلسطینیة حتی الانتفاضة، مجلة شئون المراة ،نابلس.
- جاد، اصلاح(2004). المرآه الفلسطینیة و السیاسیة ، بحث غیر منشور ،الهئیة العامة للاستعلامات، غزة، فلسطین
- جریدة صوت النساء(30/12/2004). السنة الثامنة، العدد 206، تصدر کل اسبوعین عن طاقم شؤون المرأة بغزة.
- حجاب، نادیه(1990). المراة العربیة و دعوة التغییر، دارالریاض الرئیس للکتب والنشر، لندن.
- حمید،راشد(1975). قرارات المجلس الوطنی،مرکزالابحاث الفلسطینیة ،بیروت.
- خطاب،نضیرة محمود(2003). الدور الجهادی للمرأة الفلسطینیة، ندوة یوم القدس، نضال المرأة علی طریق التحریر القدس، التوفیق للطباعة و النشر،عمان.
- دایرة الإحصاء المرکزیة الفلسطینیة (1998). احصاءات المرأة و الرجل، فلسطین، غزة.
- ربیع، ماجد علی صالح(1995).السیاسیة التعلیمیة الاسرائیلیة و محاولة طمس الهویة الفلسطینیة: الاستعمار الجدید فی المنطقة العربیة، رسالة دکتورا، جامعة القاهرة
- سعید، نادر(1999). ادوار النوع الجتماعی" مفاهیم فی الدیمقراطیة والجندر والتربیة"، مرکز ابداع المعلم، فلسطین.
- عامر، سمیه(2007). دورالموسسات البنویة فی التخطیط التنموی فی الرض الفلسطینیة، رسالة ماجیستر، کلیة الدراسات العلیا جامعة النجاح الوطنی ، فلسطین.
- عبدالهادی،فیحاء(1999). المراة الفلسطینیة و الذاکرة؛ وزارة التخطیط والتعاون الدولی، فلسطین.
- علیان،محمدشحادة(1987). الجانب الجتماعی فی الشعرالفلسطینی الحدیث، دارالفکروالنشر و التوزیع، الطبعة الولی، الاردن.
- عوکل،طلال(2004). المراة و الحزب السیاسی، مجلة تسامح،العدد الخامس، رام اللة، فلسطین.
- عویضه،نهیل عادل(2003).الدور السیاسی للمرأة من أجل دعم القضیة الفلسطینیة فی کافة مراحلها، ندوة یوم القدس، نضال المرأة علی طریق تحریر القدس، التوفیق للطباعة و النشر، عمان.
- کتاب، آیلین(1990). مشارکة المرأة الفلسطینیة، الطبعة الاولی، القدس،غیر منشور.
- مرکزالدراسات المراة العربیة الجدیدة(1995).الحرکة النسائیة العربیة (تونس، فلسطین،مصر، السودان)، المراة العربیة فی فلسطین معاناة و نضال،القاهرة.
- مرکزالمعلومات الوطنی الفلسطینی(2000). المراة الفلسطینیة و الثورة الفلسطینیة، دراسات و تقاریر، الهئیة العامة للاستعلامات،غزة.
- موسسة صوت المجتمع (1999). الحرکة النسویة الفلسطینیة"واقع و آفاق"، قسم الدراسات و الابحاث ،غزة.
- نزال،ریما(2004). واقع المشارکة السیاسیة للمراة الفلسطینیة، مجلة تسامح،العدد الحادی العاشر، مرکز رام اللة للدراسات و حقوق الانسان،فلسطین
- azonson(1996); settlements and the Israeli- Palestinian negotiations: an over view(In statute for palestine studies; Washington).
- Peteet. (1999) Gender in Crisis – Women and the Resistance Movement – Colombia University Press, ( New York).
- Tarak Lisa. (1990) Dovelopment Of Political Consciousness Among Palestinians in the Ocupied Territorie, (Praeger).
-www.palpress.ps/arabic/index.php?maa=readstory&channel,ID=55717 24.5.2009وکالة فلسطین برس
_||_