مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و درمان روابط موضوعی بر خود متمایزسازی و خشونت زوجین

محورهای موضوعی : روان شناسی

جعفر نوری ¹ , حمید نجات ² , ابراهیم نامنی ³ , الهام فریبرزی ⁴

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، گروه علوم تربیتی، مشهد، ایران.
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان، گروه روان شناسی، قوچان، ایران.
3 - دانشگاه حکیم سبزواری سبزوار، گروه علوم تربیتی، سبزوار، ایران.
4 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، گروه علوم تربیتی، مشهد، ایران.

تاریخ دریافت : 1397/08/30 تاریخ پذیرش : 1397/11/25 تاریخ انتشار : 1398/01/01

کلید واژه: درمان روابط‌ موضوعی, درمان یکپارچه توحیدی, خودمتمایزسازی, خشونت زناشویی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی مقایسه اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی و درمان روابط موضوعی بر خود متمایزسازی و خشونت زوجین شهر مشهد انجام شده است. از جامعه مذکور نمونه‌ای به حجم 30 نفر به روش در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش هر گروه پنج زوج (10 نفر) و در گروه کنترل پنج زوج (10 نفر) به صورت ساده جایگزین شدند. طرح پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی (پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل است. به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه تمایز- خود و پرسشنامه خشونت زناشویی استفاده شد. مداخلات بر روی 2 گروه به‌صورت 10 جلسه دوساعته در هفته انجام شد و گروه کنترل، هیچ درمانی را دریافت نکرد. داده‌ها با استفاده از آمار استنباطی شامل تحلیل کواریانس چندمتغیره مورد تجزیه‌و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان داد که درمان یکپارچه توحیدی و درمان روابط موضوعی با اثربخشی معناداری در خود متمایزسازی و خشونت زوجین همراه بودند، علاوه بر آن نتایج نشان داد که درمان روابط‌موضوعی در مقایسه با درمان یکپارچه اثربخشی بهتری در افزایش خودمتمایزسازی داشته است و نیز درمان یکپارچه در مقایسه با درمان روابط‌موضوعی اثربخشی بهتری در کاهش خشونت زناشویی داشته است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study was to investigate the comparison of effectiveness of monotheistic integrated psychotherapy and object relations psychotherapy on self-differentiation and violence of couples in Mashhad.  A sample of  30 subjects was selected by convenience sampling methodfrom the mentioned population and randomly allocated  in the two experimental groups( each group five pairs, totally20 subjects) and a five couples   control group(10 subjects). The research method was semi-experimental (pre-test and post-test with the control group). In order to collect data, the Self-differentiation Questionnaire and Marital Violence Questionnaire were used. Interventions were performed on 2 groups in 10 sessions of biaxial weekly and the control group received no treatment. Data were analyzed by descriptive statistics and inferential statistics including multivariate covariance analysis. The findings showed that monotheistic integrated psychotherapy and object relations psychotherapy had significant effect on the self-differentiation and couples’ violence. The results also indicated that object relations psychotherapy treatment compared tomonotheistic integrated psychotherapy had a better effect on self-differentiation while the monotheistic integrated psychotherapy compared to object relations psychotherapy had a better effect on reducing marital violence.

منابع و مأخذ:

- امیدیان، مهدی، دهکردی، مهناز، محتشمی، طیبه. (۱۳۹۳). اثربخشی آموزش گروهی به شیوه یکپارچه توحیدی بر سطح پرخاشگری. فصلنامه روان شناسی و دین، ۲۵ (۵):17-29.

- امیدیان، مهدی، طاهری فرد، احمد. (۱۳۹۳). بررسی اثربخشی مشاوره گروهی به شیوه یکپارچه توحیدی بر سازگاری زندانیان مرد. دو فصلنامه مطالعات اسلام و روان شناسی، ۱۵ (۴): ۶۷-۸۱.

- جایروند، حمداله. (۱۳۹۶). مقایسه اثر بخشی رفتار درمانی دیالکتیک و روان درمانی یکپارچه توحیدی بر کاهش افکار خود کشی و تغیر شناختی هیجان در افراد اقدام کننده به خود کشی. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. ۲۵ (۵): ۹۱-۹۹.

- جوانمرد، غلامحسین، محمدی، رقیه، پوراکبران، الهه، محمدی، حسین، موسوی، محمدرضا. (1394). پیش‌بینی انسجام و کارکردهای خانوادگی در زوج‌ها، براساس عمل به باورهای دین. مجله پژوهش در دین و سلامت، ۲ (۱): ۸۱-۹۸.

- چوپانی، مراد. (1388). بررسی تاثیر گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی و شناختی – رفتاری در عزت نفس و نگرش‌های زناشویی زندانیان مرد زندان مرکزی قم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه اصفهان.

- رواند، سعید. (۱۳۹۰). بررسی رابطه خشونت خانگی و سلامت روان زنان در شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علامه طباطبایی.

- شایان، آرزو، معصومی، سیده زهرا، کاویانی، معصومه. (۱۳۹۳). بررسی رابطه همسرآزاری و سلامت روانی در زنان دچار خشونت خانگی ارجاع شده به پزشکی قانونی شهر شیراز. مجله آموزش و سلامت جامعه. ۱ (۴): ۵۱-۵۷.

- شریفی‌نیا، محمدحسین. (1386). بررسی اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی در کاهش بزهکاری زندانیان. مجله مطالعات اسلام و روانشناسی، ۲ (۲): ۵۵-۶۷.

- شکیبا، شیما، محمدخانی، پروانه، پورشهباز، عباس، مشتاقی بیدختی، نهاله. (1389). اثربخشی روان‌درمانی کوتاه‌مدت روابط‌موضوعی بر کاهش شدت افسردگی و مشکلات بین‌فردی زنان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی با همبودی اختلال شخصیت خوشه C. مجله روانشناسی بالینی، ۲ (۴): ۳۴-۴۷.

- طیبی، هاجر، قنبری هاشم‌آبادی، بهرام‌علی. (1390). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی یکپارچه توحیدی و شناختی – رفتاری در کاهش فشار روانی همسران جانبازان اختلال استرس پس از ضربه. مجله روانشناسی و دین، ۳ (۱): ۲۳- 13.

- فخّاری، نرگس، لطیفیان، مرتضی، اعتماد، جلیل. (۱۳۹۳). بررسی ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه پرسشنامه تمایزیافتگی خود در دانشجویان ایرانی. مجله  اندازه گیری تربیتی، ۳ (۴): ۳۵-۶۵.

- محمدی، حسین، مرتضوی، محمدامین، موسوی، محمدرضا، جوانمرد، غلامحسین، منفردی، علیرضا. (1394). تعیین رابطه‌ عمل به باورهای دینی و سلامت روان، در دانشجویان مهندسی دانشگاه بناب. مجله پژوهش در دین و سلامت، ۳ (۲): ۱۵۶-۱۶۷.

- محمدی، محمدرضا. (1393). بررسی اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر میزان پرخاشگری زندانیان قم. مجله روانشناسی و دین، ۷ (۳): ۶۶-۷۱.

- مشیریان فراحی، سید محمدمهدی، اصغری ابراهیم‌آباد، محمدجواد، مشیریان فراحی، سیده مریم، رزاقی کاشانی، شمیم، توکلی، حامد. (1395). ارتباط نگرش مذهبی با میزان رضایت زناشویی، سلامت روانشناختی و تاب‌آوری در کارمندان زندان. مجله پژوهش در دین و سلامت، ۲ (۲): ۵۴-۶۱.

- نامدارپور، فهیمه، فاتحی زاده، مریم، بهرامی، فاطمه، محمدی. (۱۳۹۶). بررسی عوامل موثر در نشخوار فکری زنان دارای تعارضات زناشویی. مجله تحقیقات علوم رفتاری، ۱۵ (۴): 459-466.

- نظری، علی محمد. (1393). مبانی زوج درمانی و خانواده درمانی. چاپ سی یکم، تهران: نشر علم.

- هادی، مهدی، جان‌بزرگی، مسعود. (1388). اثربخشی درمان یکپارچه توحیدی بر مولفه‌های شخصیت و بالینی. مجله روانشناسی و دین، ۶ (۱): ۶۷-۸۸

- یونسی، فریبا. (1385). استانداردسازی آزمون خودمحور (DSI-R) در بین افراد 25 تا 50 ساله. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.

 

- Abbas, A.A. (2006). Intensive short-term dynamic psychotherapy of treatment-resistant depression: a pilot study. Depression and anxiety, 23(7).

- Bowen, M. (1978). Family therapy in clinical practice. NY: Aronson. 8: 47-56.

- Butler, M. (1998). Not just a time out: change dynamics of prayer for religious couple in conflict situations. Family Process. 37(4): 451-457.

- Call, V. R.A. & Heaton, T.B. (1997). Religious influence on marital stability, Journal for the Scientific Study of Religion, 36(3): 382-392. DOI: 10.2307/1387856.

- Curtis, K.T. & Ellison. C.G. (2002). Religious Heterogamy and Marital Conflict: Findings from the National Survey of Families and Households. Journal of Family, 23(4): 551-576. Doi: 10.1177/0192513X02023004005.

- Dwairy, MA. (2009). Counseling and psychotherapy with Arabs and Muslims a culturally sensitive approach.1 Th ed. Roshd Publication.

- Ebrahimi, A., Neshatdoost, H., Mousavi, S., Asadollahi, G., & Nasiri, H. (2013). Controlled randomized clinical trial of spirituality integrated psychotherapy, cognitive-behavioral therapy and medication intervention on depressive symptoms and dysfunctional attitudes in