بررسی هیستومتری و هیستوپاتولوژی اثرات پماد عصاره گیاه دم اسب در مقایسه با پماد اکسید روی در روند التیام بعد از ایجاد زخم تجربی پوست در خرگوش
محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی
کلید واژه: التیام زخم, عصاره گیاه دم اسب (Equistum arvense), ضد التهاب, پوست خرگوش,
چکیده مقاله :
چکیده گیاه Equistum arvense که در فارسی دم اسب نامیده می‌شود، در طب سنتی به علت دارا بودن سیلیس آزاد داروئی مؤثر در درمان زخم ها به شمار می‌رود. همچنین این گیاه در بالا بردن خاصیت ارتجاعی و مقاومت پوست نقش دارد و می‌تواند در موارد مرگ سلولی اثر مفید ترمیمی در بافت ایجاد کند. در این تحقیق اثرات ضد التهابی و ترمیمی پماد عصاره گیاه دم اسب در مقایسه با پماد اکسید روی با پایه مشترک اوسرین بعد از ایجاد زخم تجربی پوست خرگوش در مطالعه هیستومتری و هیستوپاتولوژی دوسوکور بررسی شد. پس از القای بیهوشی در 40 خرگوش، با استفاده از شابلون 25 میلی‌متری یک زخم دایره‌ای شکل تمام ضخامت در پشت هرکدام از آنها ایجاد شد و روند التیامی در 4 گروه شامل پماد عصاره دم اسب 20%، اکسیدروی، اوسرین و شاهد مورد مطالعه قرار گرفت. تجویز داروها و اندازه‌گیری زخم‌ها با آنالیز تصاویر دیجیتالی، به مدت 28 روز انجام گرفت. جهت مطالعه میکروسکوپی در روزهای 0، 7، 14 و 21 از محل ترمیم نمونه‌برداری شده و تصاویر ریزبینی با توجه به فاکتورهای ادم و واکنش آماسی، پرخونی و خونریزی، فیبروپلازی بازسازی، بافت پوشش، انقباض زخم، کلاژنیزاسیون و بلوغ نسج گرانوله رتبه‌بندی شدند. بعد از مطالعه هیستوپاتولوژی و محاسبه برآیند کلی التیام زخم برای هر دارو، نتایج به دست آمده با نرم‌افزار spss تجزیه و تحلیل شد. با تکیه بر یافته‌های هیستومتری دوره تیمار، در گروه درمان با دوز 20% عصاره دم اسب بیشترین و در گروه شاهد کمترین میزان جمع‌شدگی زخم مشاهده شد. همچنین براساس نتایج هیستوپاتولوژی، برآیند کلی التیام این گروه در هفته دوم و سوم بهتر از سایر گروه‌ها بوده و نسج ترمیمی سازمان یافتگی بهتری نسبت به گروه‌های دیگر داشت (05/0>p). با توجه به اثرات ضد التهابی و ترمیمی، عصاره گیاه دم اسب نسبت به اکسید روی عامل مؤثرتری در التیام زخم‌های جلد‌ی تمام ضخامت می‌باشد.
Abstract Equistum arvense, also called horsetail has been widely used in traditional medicine for wound healing due to having free silica. Also this plant has an important role in enhancing skin elasticity and resistance, and can be effective in restoration of tissue after cell death. The aim of this work was to evaluate histometrically and histopathologically the ability of dried extract ointment of Equistem arvense in enhancing the healing process of full- thickness excisional skin wound in rabbits following topical application, compared with zinc oxide ointment. Under surgical anesthesia, full thickness similar excisional wounds were made on the back of 40 rabbits that were divided into 4 groups of Equistum arvense 20%, zinc oxide ointment, eucerin, and control. A double-blind method was employed throughout the study. All the cases were treated with topical ointments daily for 28 days. Healing process of the wounds were quantified daily and compared using digital photography and image analysis software. Histopathologic examination was performed on days 0, 7, 14, 21 and 28 and the wound healing was scored using healing grades I to VI with regard to the wound healing parameters such as oedema, congestion & hemorrhage, fibroplasia, epithelium regeneration, wound contraction, collagen deposition and granulation tissue maturation. The overall out come of the wound recovery for each individual group was calculated, and the results were put under statistical analysis using SPSS software. According to histometric findings, the skin contraction rate in equistum arvense 20% group on treatment period was much higher than that in the other groups. Also, histopathologic results revealed that overall healing rate into group I in the second and third weeks was higher than that in the other groups (p<0.01). Equistum arvense could be a new promising therapeutic approach to improve skin wound healing because of its potential anti- inflammatory and wound healing stimulatory effects.