بررسی تاثیر مقادیر مختلف عصاره الکلی بره‌موم زنبور عسل در ترمیم زخم پوستی و پاسخ ایمنی و بقاء ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio)

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

نسرین چوبکار ¹ , عباسعلی ساری ² , علیرضا بلندنظر ³ , هاشم حشمتی ⁴ , فروغ محمدی ⁵ , نسترن شهبازیان ⁶ , امیرمحمد امامی راد ⁷ , پیام یاری ⁸

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، دانشکده کشاورزی، گروه شیلات، کرمانشاه، ایران.
2 - دانشگاه بوعلی سینا، گروه پیراپزشکی، همدان، ایران.
3 - موسسه تحقیقات باریج اسانس، کاشان، ایران.
4 - دانشگاه علوم پزشکی گلستان، گروه بهداشت، گرگان، ایران.
5 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد کرمانشاه، دانشکده کشاورزی، گروه دامپزشکی، کرمانشاه، ایران.
6 - اداره دامپزشکی، بخش بهداشت آبزیان، کرمانشاه، ایران.
7 - دانشگاه پیام نور، گروه مهندسی شیمی، تهران، ایران.
8 - کارشناسی ارشد شیلات، اهواز، ایران.

تاریخ دریافت : 1392/09/23 تاریخ پذیرش : 1393/04/03 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: بقاء, سیستم ایمنی, ماهی کپور معمولی, بره موم, ترمیم زخم پوستی,

چکیده مقاله :

آنتی‌بیوتیک‌ها جهت تقویت سیستم ایمنی و نیز ترمیم زخم‌ها در آبزیان کاربرد زیادی دارند، اما به دلیل تاثیرات سوء و ایجاد باقی مانده دارویی، محققین به دنبال جایگزینی این مواد با مواد طبیعی می‌باشند. یکی از این ترکیبات که خواص درمانی زیادی دارد بره موم زنبور عسل است. هدف از این مطالعه ارزیابی تاثیر غلظت های مختلف بره موم بر ترمیم زخم پوستی و پاسخ سیستم ایمنی در ماهی کپور معمولی می‌باشد. عصاره بره موم از شرکت باریج اسانس کاشان تهیه گردید و غلظت‌های صفر، 2، 5 و10 درصد آن به همراه مواد حامل (مواد افزوده به بره موم به منظور انحلال در آب) بر روند ترمیم زخم پوستی ماهی کپور معمولی و پاسخ ایمنی و نیز بقاء آنها مورد بررسی قرار گرفت. این مطالعه در یک دوره 21 روزه و به روش حمام کوتاه مدت و یک بار در روز انجام شد. در مقایسه با تیمار کنترل، استفاده از بره موم زنبور عسل در غلظت 2 درصد تاثیر معنی‌داری در روند ترمیم زخم پوستی و نیز تحریک سیستم ایمنی در ماهی کپور پرورشی داشت (05/0p<). در استفاده از غلظت‌های بالاتر بره موم، ترمیم زخم مشاهده شد اما افزایش در تعداد سلول‌های خونی (گلبول قرمز، نوتروفیل و ائوزینوفیل) و افزایش تلفات ماهی را نیز به همراه داشت. استفاده از بره موم زنبور عسل به شکل افزودنی در آب در غلظت‌های پایین موثر بوده و سبب تحریک سیستم ایمنی می‌گردد.

چکیده انگلیسی:

   Antibiotics use to increase the immune and wound healing in many animals. But due to the residual effects of a drug, Antibiotics and used to increase the immune response and propolis wound healing is aquadic animals. But due to their residual, researchers are looking to replace them with natural materials. One of these natural materials that has many health benefits is bee propolis. The aim of this study was to evaluate the effect of different concentrations of propolis on wound healing and immune system response in common carp (Cyprinus carpio). Propolis extracts were prepared from Kashan Barij essence with different concentrations of 0 , 2 , 5 and 10% with carrier substances (to dissolve the propolis  in water), and were evaluated on wound healing and immune response and survival  of common carp on a 21 –day cycle of short baths once a day . The results showed that, compared with the control group (0%), the use of bee propolis in concentration of 2% has statistically significant difference on wound healing and immune system response in common carp. The use of higher concentrations of propolis healed wound, but increased the number of blood cells (red blood cells, neutrophils, and eosinophils) and increased mortality of fish, so it is better to use lower concentrations of propolis in fish. The use bee propolis as additive in water is effective in low concentrations and stimulates the immune system.

منابع و مأخذ:

• اشراقی، س. و والافر، ش. (1382). اثر ضدباکتریایی بره‌موم بر گونه‌های بیماری نوکاردیا. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، سال 11، شماره 2، صفحات: 48-42.


• بنایی، م.، میرواقفی، الف.، مجازی امیری، ب.، رفیعی، غ. و نعمت‌دوست، ب. (1390). بررسی خون‌شناسی و آسیب‌شناسی بافتی در مسمومیت تجربی با دیازینون در ماهی کپور معمولی. نشریه شیلات مجله منابع طبیعی ایران، دوره 64، شماره 1، صفحات: 13-1.


• بصیری، م. ر. (1387). فرآوری محصولات زنبورعسل. انتشارات آموزس عالی علمی کاربردی جهاد دانشگاهی.


• بیرقدارکشکولی، الف. (1387). تأثیر عصاره موم بر عملکرد جیره، بازماندگی و برخی فاکتورهای خونی بچه ماهیان انگشت قد  قزل آلای رنگین کمان، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی اصفهان.


• توکلی، م.، عرب، ف.، محمودی، م.، جعفری، ه.، توکلیان، و. و کمالی، م. (1389). اثر عصاره هیدر الکلی درمنه کوهی بر روند بهبود زخم‌پوستی موش‌صحرایی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دوره 20، شماره 77، صفحات: 24-17.


• خالقی میران، م.، کریمی، م.، بسامی، م. و رجبی، ج. (1389). تأثیر فیتوبیوتیک جمع‌آوری شده توسط زنبور عسل بر سیستم ایمنی جوجه‌های گوشتی، اولین همایش ملی فن آوری‌های نوین در کشاورزی و منابع طبیعی.


• رحیمی بشر، م.، تهرانی فرد، الف.، قاسمی نژاد، الف.، علیپور، و. و فلاح، م. (1386). تعیین برخی از فاکتورهای خونی ماهی سفید دریای خزر در مراحل مختلف رشد گنادی. مجله علوم زیستی واحد لاهیجان - سال اول، پیش شماره 3، زمستان 1، صفحات: 56-45.


• سیدی، م. (1388). بره‌موم داروی طبیعی از کندوی زنبور عسل. نشر نصوح.


• شاهسونی، د.، مهری، م. و نصری، ن. (1382). بررسی تاثیر ماده شوینده آنیونی شامپو بر پارامترهای خونی ماهی حوض. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 61، صفحات: 103-99.


• شوهانی، ب.، همتی، الف. و طاهری مقدم، م. (1388). بررسی اثر التیام بخشی عصاره هیدر الکلی گیاه تشنه‌داری (Scrophularia striata)بر روی زخم باز پوستی خرگوش. دانشگاه علوم پزشکی ایلام، دوره 17، شماره 4، صفحات: 16-9.


• علیشاهی، م.، سلطانی، م.، مصباح، م. و اسماعیلی، الف. (1390). تاثیر تجویز خوراکی عصاره خار مریم بر پاسخ ایمنی ماهی کپور معمولی. مجله تحقیقات دامپزشکی، دوره 66، شماره 3، صفحات: 263-255.


• غفوری روزبهانی،ه .، زمینی، ع.،  وهابزاده ح. و فرخ روز ، م. (1392). بررسی اثرات ضد باکتریایی اسانس گیاه اکالیپتوس در بهبود زخم‌های ماهی و کاهش بار باکتریایی پوست بچه ماهیان کپور علفخوار. همایش گیاهان دارویی، تهران، ایران.


• کاظم‌پور، ی.، رضایی، م. و کیوانی، ی. (1384). تاثیر عصاره سیر گل خطمی و بابونه در ترمیم زخم‌های سطحی ماهی کپور معمولی. مجله پژوهش و سازندگی، شماره 66، صفحات: 97 -93.


• مهدیزاده، م.، پوررضا، ج.، جوکار، الف. و طهماسبی، غ. (1383). اثر استفاده از بره موم در جیره بر روی عملکرد و سیستم ایمنی مرغان تخمگذار تجارتی. مجله پژوهش و سازندگی، دوره 17، شماره 3، صفحات: 73-67.

 

• · Arpasova , H., Kacaniova, M., Hascik, P., Cubon, J. and Fikselova, M. ( 2013). The influence of oregano Essential oil and bee products on qualitative parameters and microbiological indicators of table eggs content. Journal of Microbiology and Biotechnology, 1:1107-1127.


• · Ferguson, M.W. and Leigh, I.M. (1998). Wound healing textbook of dermatology. 6th ed. London: Blackwell Science, 1: 337-343.


• · Ghisalberty, E. L. (1979). Propolis: A review. Bee World 60, pp: 59-84.


• · Kakoolaki1, Sh., Cakir, O., Ciftci, O. and Ozdemir, I. (2013). Role of propolis on oxidative stress in fish brain. Basic and Clinical Neuro Science, 4(2): 45-50.


• · Paintz, M. and Metzner, J. (1979). Local anesthetic effect of propolis and some of its constituent's. Pharmazie, 34(12): 839-841.


• · Pillai1, M. (2010). Antiulcerogenic and ulcer healing effects of Indian propolis in experimental rat ulcer models. Journal of Api Product and Api Medical Science, 2(1): 21-28.


• · Sabistan,W. (1991).Textbook of surgery. 14th ed. New York: WB Saunders Company, pp. 171-173.


• · Sforcin, J.M. (2007). Propolis and the immune system. Journal Ethnopharmacol, 113(1): 1-14.


• · Velotto, S., Vitale, C., Varricchio, E. and Crasto, A. (2010). Effect of Propolis on the fish muscular development and histomorphometrical characteristics. Veterinary Journal. BRNO, pp: 543-554.