بررسی میکروسکوپی تمایز پوست ناحیه صورت درگوسفند قزل

محورهای موضوعی : آسیب شناسی درمانگاهی دامپزشکی

سید سجاد حجازی ¹ , ایرج پوستی ² , مسعود تقی‌زاده ³ , حسین لیمویی ⁴

1 - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
2 - گروه علوم تشریح، دانشکده علوم تخصّصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم وتحقیقات تهران، تهران، ایران
3 - دانش آموخته دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
4 - رزیدنت علوم تشریحی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1386/08/10 تاریخ پذیرش : 1387/02/30 تاریخ انتشار : 1387/03/01

کلید واژه: گوسفند, پوست, جنین, فولیکول مو,

چکیده مقاله :

هدف از این بررسی ارزیابیتمایز پوست در ناحیه صورت جنین گوسفند قزل است. مطالعه حاضر از نوع مشاهده‌ای توصیفی بوده و بر روی 100 جنین نرگوسفند انجام گردید. جنین‌های مورد نظر به‌روش نمونه‌برداری تصادفی از گوسفندان آبستن کشتارگاه صنعتی تبریز جمع‌آوری شدند. طول جنین‌های جمع‌آوری شده، اندازه‌گیری و طبق فرمول (17+Y )1/2 X= سن آن‌ها محاسبه گردید. جنین‌های جمع‌آوری شده 130-40 روزه بودند. بعد از پایدار شدن جنین‌ها در فرمالین بافر 10 درصد، نمونه‌ها از پوست ناحیه صورت (با وجود فولیکول موی منفرد و موی حساس) جدا شدند. نمونه‌ها بعد از طی مراحل تهیه مقاطع بافت‌شناسی و رنگ‌آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین،مورد مطالعه قرار گرفتند.لایه اپیدرم در مراحل اولیه تکامل پوست، از یک ردیف سلول مکعبی شکل (لایه بازال) تشکیل شده بود که یک ردیف سلول سنگفرشی بنام پریدرم روی آن را پوشانده بود. در هفته هشتم آبستنی با تکثیر سلول‌های لایه زایگر، لایه بینابینی ایجاد شد که در هفته چهاردهم آبستنی به لایه سلول‌های خاردار تبدیل شد. پوست در ثلث آخر آبستنی به حالت شاخی در آمد. تشکیل فولیکول مو، غدد سباسه و عرق در هفته نهم آغاز شد. غدد سباسه و عرق از فولیکول اولیه مو جدا شده و ظهور سلول‌های میواپیتلیال همزمان با ظهور غدد عرق بود. برخلاف سایر پستانداران که فولیکول مو با زاویه مورب رشد می‌کند، در گوسفند رشد عمودی فولیکول مو مشاهده شد. نتیجه‌گیری شد که هفته سیزدهم زندگی جنین گوسفند یک دوره حساس از نظر ظهور اکثر ساختارهای پوست می‌باشد، به‌طوری‌که ملانوسیت‌ها، سلول‌های میواپیتلیال، غدد سباسه و عرق در این هفته پدید می‌آیند. بر اساس نتابج حاصل از این بررسی، الگوی تکاملی پوست جنین گوسفند با الگوی تکاملی پوست انسان و سایر پستانداران مطابقت دارد.

چکیده انگلیسی:

    The aim of this Study is determination of histogenesis of the facial skin in ghezel sheep. The study was in the form of descriptive observation conducted on 100 male sheep fetuses which were collected randomly from pregnant ewes at Tabriz abbatoine. The length of the collected fetuses were measured and their age calculated by the formula X= 2.1(Y+17) to be between 40 to 130 days old. Following fixation of the fetuses in 10% buffered formalin samples were separated from the face region having individual and tactile hair follicles. They were studied histologically after the histotechnique and H&E staining procedures. In initial stages of facial skin development, the epidermal layer consisted of a row of cuboidal cells (basal layer) covered by a row of squamus cells, the periderm. At the 8th week of gestation the intermediate layer was formed by multiplication of germinal layer cells which was converted to spinosus cell layer at the 14th week of gestation. The skin was cornified at the last trimester of gestation. Formation of hair follicles, sebaceous and sweat glands began at the 9th week of gestation. Sebaceous and sweat glands formed from primary hair follicles and the appearance of myoepithelial cells coincides with the formation of sweet glands. Unlike other mammals in which hair follicle grows obliquely, vertical growth of hair follicle was observed in sheep. It was concluded that the 13th week of gestation is a critical period in the appearance of most ovine fetal akin structures as mellanocytes, myoepithelial cells, sebaceous and sweet glands appear at this time. Based on the results of the present study, the developmental pattern of sheep embryonic skin is similar to that observed in man and other mammals.  

منابع و مأخذ:

1. حجازی ، س. (1383): بررسی روند تکامل معده در جنین گوسفند، دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، پایان نامه شماره 639.  


2. حجازی، س. (1386): بررسی میکروسکپی هیستوژنز سلول‌های اپاندیمی در بطن‌های جانبی مغز جنین گوسفند، مجله علوم تخصّصی دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، 1(1): صفحه: 64-57 .
   
   
   1. Adibmorad, M. and Sheibani, M. (2000): Histology study of hair follicles in Ranii goat skin. J. Faculty of Vet. Med.University of Tehran, 55(2): 75-78.
   
   
   2. Brauer, Ph. R. (2004): Human Embryology. Hanley&Belfro, Canada, pp: 201-202. 
   
   
   3. Dellman, D.H. and Eurell, J. (1998): Veterinary Histology. 5^th ed., Lippincott, USA, pp: 303-332.
   
   
   4. Dyce, K.M., Sack, W.O. and Wensing, C.J. (1995): Textbook of Veterinary Anatomy. Saunders, London, pp: 353-354.
   
   
   5. Galk, B.L., Jeyaseelan, K. and Wintour, E.M. (1994): Ontogeny of erythropoietin gene expression in the sheep fetes. Blood, 84(2): 460-466.
   
   
   6. Junqueira, L. and Carneiro, J. (2003): Basic Histology. 10^th ed., Mc Graw- Hill, USA, pp: 369-381.  
   
   
   7. Keith, L. (1998): Developing the Human, Clinically Oriented Embryology. 4^th ed., W.B. Saunders, London, pp: 421-424.
   
   

10. McGeady, T.A., Quinn, P.J., Fitzpatrick, E.S. and Ryan, M.T. (2006): Veterinary Embrytology. Blackwell, UK, pp:  313-322.

11. Muralidharan, M.R. (2002): Factors influencing skin thickness in sheep. Indian Vet. J., 79(3): 258-261.

12. Noden, D.M. and Lahunta, A. (1985): The Embryology of Domestic Animals. Williams & Winkins, London, pp: 181-186.

13. Panchal, K.M., Vyas, K.N. and Vyas, Y.L. (1999): Histogenesis of skin and its adenexa of Surti buffalo. Indian J. Vet. Ana., 11(2): 158-160.

14. Pelczynska, E. and Pyz-Lukasik, R. (2001): The relationship between hair structure, age and sex of animals, Zalezonose miedzy budowa wlosow a wiekiem I plicia zwierzecia, Medycyna Weterynaryjna, 57(3): 175-177.

15. Sadler, T.W. (2004): Langman’s Medical Embryology. 9^th ed., Lippincott, USA, pp: 405-406. 

16. Schumer, A., Wilkens, H., Volmerhours, B. and Habermenl, K.H. (1981): The Anatomy of the Domestic Animals, Verlog paul, Berlin, 3: 443-459.

17. Sengel, P. (1990): Skin development. Int. Journal Development Biology, 23: 33-50.

18. Shahruz, R. and Ahmadi, A. (2005): Histomorphometric study of skin in the sheep fetus, J. Vet. Res., University of Shiraz, 6 (3): 56-60.