اولویتبندی و تعیین استراتژیهای توسعه شهر (CDSs)شیراز با استفاده از AHP
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی و پژوهشی پژوهش و برنامه ریزی شهریمحمدرضا رضایی 1 , ببراز کریمی 2
1 - استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
2 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران
کلید واژه: شیراز, تحلیل سلسله مراتبی, استراتژیهای توسعه شهر,
چکیده مقاله :
محمدرضا رضایی، استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مرودشت، مرودشت، ایران
ببراز کریمی، دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یاسوج، یاسوج، ایران*
چکیده
با تغییر دیدگاه‌های برنامهریزی شهری، روشهای رایج مربوط به تهیه طرحهای توسعه شهری نیز مورد بازنگری جدی قرار میگیرند. استراتژیهای توسعه شهر (CDSS)از دیدگاه‌های جدید و تاثیرگذار در بهبود روند برنامهریزی شهر استو هدف پژوهش تعیین استراتژیهای توسعه شهری شیراز و اولویتبندی آنها با استفاده از مدل AHP است. برنامههای کنونی شهر شیراز کالبدی و ایستا بوده و در تدوین آنها ابعاد اجتماعی، اقتصادی لحاظ نشده و پاسخگوی نیازهای فعلی نبوده و تحقق اهداف پیشبینی شده در آنها بسیار کم است، در این پژوهش ابتدا 6 استراتژی اصلی، ساماندهی فضایی، تقویت اقتصاد شهری، زیستپذیری اجتماعی، دسترسی پایدار، محیط زیست و حکمروایی خوب شهر، به همراه استراتژیهای فرعی بر اساس درخت سلسله مراتبی ترسیم گردید و پس از تهیه پرسشنامه از متخصصان و مدیران شهری خواسته شد تا بر اساس مقایسه زوجی اولویتها را مشخص سازند. در کل نتایج حاصل از تلفیق معیارها و زیر معیارها با هدف (استراتژی توسعه پایدار شهری) نشان میدهد که کسب درآمدهای پایدار اولویت اول، عدالت فضایی و توزیع بهینه امکانات دارای اولویت دوم، گسترش توریسم اولویت سوم و در راستای دسترسی پایدار تکمیل مترو شهر در اولویت چهارم برنامهریزی قرار داشته و اولویت پنجم برنامهریزی نیز تدوین چشمانداز است و جلوگیری از گسترش کالبدی و شهر فشرده در اولویت اخر برنامهریزی قرار گرفته است. در انتها نیز راهکارها و برنامههای اجرایی ده استراتژی اول شهر شیراز ارائه میگردد.
By change of the city planning viewpoints, the common procedures which is related to city development preparation and approval has changed as well. These procedures will be reviewed and the city development strategies are the new and effective viewpoints for improving city planning flow. The aim of this project are determining Shiraz city development strategies and prioritizing them by AHP. The current Shiraz programs are physical and static, they are not made based on social and economic aspects and they are not responsive to the current needs of this city, the goals which are expected to be very low. In this project, first six main strategies are planned which are include spatial organizing, urban economic reinforcing, social livability, stable accessing, environment, good city ruling and sub-strategies based on the hierarchical tree. After preparing the questionnaire be asked to professionals and city managers to identify priorities based o paired comparison. With regard to the strategic planning and its systematic approach, the obtained weighted coefficient has priority for integrating actions. The results of integrating criteria and sub criteria show that the first priority is sustainable income, the second is spatial equity and optimal facilities distribution ,the third is tourism development ,the fourth is subway completion to stable accessing ,the fifth is perspective codification and the last priority is prevent of physical development and compact city. At the end of this project be presented the executive solutions and planning of the first ten Shiraz strategies.
زبردست، اسفندیار. 1380.کاربرد فرایند تحلیل سلسله مراتبی در فرایند برنامهریزی شهری و منطقهای، نشریه هنرهای زیبا، شماره10.
سعید نیا، احمد (1382)، کتاب سبز شهرداریها، جلد اول شهرسازی، تهران انتشارات سازمان شهرداریها.
صرافی، مظفر، (1379)، شهر پایدار چیست؟، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 4.
صرافی، مظفر و تورانیان فضیلت (1383)، مروری بر دیدگاه‌های نظری مدیریت کلانشهری با تاکید بر جنبه‌های نهادی، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 17.
عزیزی، محمدمهدی،(1380)، توسعه شهری پایدار، برداشت و تحلیلی از دیدگاه‌های جهان، تهران، صفه، انتشارات شهید بهشتی، شماره23.
غفاری گیلانده عطا، غلامی، عبدالوهاب(1393) مقایسه کارآیی فنون تحلیل چندمعیاری در بررسی تناسب ارضی مکان یابی محل دفن پسماندهای شهری شیراز، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 88.
حقجو،محمدرضا.(1383)، تحلیل مناسبات محیطی در مدیریت فضایی کلانشهرها، فصلنامه مدیریت شهری، شماره17
حیدری، رحیم،رضاطبع، خدیجه،(1389)، نقش استراتژیهای توسعه شهری در سیاستهای تامین مسکن گروههای کم درآمد شهر رشت، فصلنامه پژوهشهای جغرافیای انسانی، شماره 73.
ملک افضلی، علی اصغر(1382)، انتخاب استراتژیک در برنامه ریزی شهری، تهران، جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر، چاپ اول.
مهدیزاده و دیگران (1384)، برنامهریزی راهبردی توسعه شهری تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران، مرکز تحقیقات و مطالعات معماری و شهرسازی ایران.
مسیحی، واراز (1384)، برنامهریزی استراتژیک و کاربرد آن در شهرسازی ایران، انتشارات شرکت پردازش و برنامه ریزی شهر تهران.
نظریان،اصغر،کریمی، ببراز(1387)، مکانیابی ایستگاههای آتشنشانی شیراز با GIS. پایاننامه ارشد دانشگاه آزاد-علوم وتحقیقات تهران.
City Alliance, (2006), guide to city development strategies improving urban performance, first printing.
Preuss,Stefan (2003), is regional planning strategic? An Genglo-German comparison. Paper presented at the planning research conference, oxford. 8-10april.
Phonm penh municipality,(2005), city development strategy,2005-2015.
Tim Moonen, Greg Clark (2013), The Business of Cities 2013 , Knowledge Economy, Human Capital and Technology Indexes,136
Marinoni, Oswald,(2007), some words on the analysis hierarchy process and the provided arc gis extention 2007, ext-ahp, retrieved.
Mukhija, vinit(2009), viewpoint challenges for international development planning: preliminary less ons from the case of the cities alliance, cities, vol.23,no.1.