ماهیت شرط ضمن عقد و ارتباط آن با صحت و فساد عقد از منظر فقهای معاصر
محورهای موضوعی : نامه الهیات
عبداللطیف عالم
1
(دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی در دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
یونس واحد یاریجان
2
(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
سید ابوالقاسم نقیبی
3
(دانشیار مدرسه عالی شهید مطهری)
کلید واژه: صحت, عقد, فساد, شرط, تابع, مستقل, فقهای معاصر,
چکیده مقاله :
در خصوص ارتباط بین شرط و عقد دیدگاه های مختلف و مغایر زیادی بیان شده است که بیشتر مرتبط با تحلیل های پیشینی یعنی نظرات فقهای قدیم بوده و مطالب پسینی یعنی نظرات فقهای معاصر مورد بررسی قرار نگرفته است. طبق نظر اکثریت یا همان نظرات فقهای قدیم، شروط ضمن عقد از حیث حدوث و بقاء تابع عقد اصلی می باشند، اما؛ بر مبنای دیدگاه دیگر که قائلین به آن برخی از فقهای معاصر می باشند شرط و عقد هیچ ارتباطی با هم ندارند. به نظر موافقین این دیدگاه، با تفکیک شروط، به شرط وابسته و مستقل و توسل به مبانی موجود، بیان می دارند شروط مستقل صرفاً از حیث حدوث تابع عقد است ولی بقاء آن و احکام مترتب بر این گونه شروط، تابع ماهیت آن است بنابراین با انشای عقد ایجاد می شود ولی با توجه به قصد دو طرف یا حکم قانون یا طبیعت شرط، ظرفیت بقاء دارد و تابع بقاء و اعتبار عقد نیست. بنابر این نظر شرط هیچ گونه ارتباطی با عقد نداشته و لذا تمام شروط ابتدایی معتبر و لازم الاوفا است و چنانچه شرط صحیحاْ واقع شده باشد لازم است وفا شود و اگر صحیح نباشد اعتباری ندارد، لذا مبطل عقد نیست. مقاله حاضر که به روش توصیفی تحلیلی از طریق کتابخانه ای و اسنادی با هدف بررسی نظر فقهای معاصر پیرامون ارتباط بین شرط و عقد به نگارش درآمده به این نتیجه می رسد که: بر اساس نظریه برخی از فقهای معاصر، همواره شرط، تعهد مسقل از عقد است. یعنی در حقیقت در معامله ای که شرطی در ضمن آن آورده می شود دو تعهد مستقل از یکدیگر صورت می پذیرد و بر مبنای تعهد مستقل بودن شرط، صحت و فساد شرط هیچ گونه تاثیری در عقد ندارد.
Regarding the relationship between the condition and the contract, many different and contradictory views have been expressed, which are mostly related to the previous analyzes, ie the views of ancient jurists, and the latter, ie the views of contemporary jurists, have not been studied. According to the majority or the views of the ancient jurists, the conditions of the contract are subject to the original contract in terms of occurrence and survival, but; According to another view, which is believed by some contemporary jurists, the condition and the contract have nothing to do with each other. According to the proponents of this view, by separating the conditions, depending on the independent and dependent condition, and appealing to the existing principles, they state that the independent condition is subject only to the "occurrence" of the contract, but its "survival" and the rulings on such conditions. , Is a function of its nature, so it is created by writing a contract, but according to the intention of both parties or the rule of law or the nature of the condition, it has the capacity to survive and is not a function of survival and validity of the contract According to this view, the condition has nothing to do with the contract, and therefore all the initial conditions are valid and must be fulfilled, and if the condition is fulfilled correctly, it must be fulfilled, and if it is not valid, it is not valid, so it does not invalidate the contract. The present article, which has been written in a descriptive-analytical method through libraries and documents with the aim of examining the opinion of contemporary jurists on the relationship between condition and contract, concludes that: According to the theory of some contemporary jurists, condition is always an independent commitment. It is from the contract. That is, in fact, in a transaction in which a condition is included, two obligations are made independently of each other, and based on the obligation of the condition being independent, the validity and corruption of the condition have no effect on the contract.
_||_