ساخت سیاسی فضایی مجموعه کشورهای فارسی زبان به عنوان یک منطقه، بر پایه اشتراکات فرهنگی و هویتی
محورهای موضوعی : جامعه شناسی سیاسی
جواد حشمتی
1
(
جغرافیای سیاسی، جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران
)
کلید واژه: فرهنگ, ایران, تاجیکستان, افغانستان, سازه انگاری,
چکیده مقاله :
تغییر شرایط و مطرح شدن مولفه های جدید و تاثیر گذار در عرصه سیاست بین الملل حاکی از اهمیت مقوله فرهنگ در پیشبرد هر چه بهتر منافع، اهداف ملی و بهبود روابط کشورهاست. بطوری که امروزه از فرهنگ به عنوان قدرت نرم یاد می شود که زمینه نفوذ و تاثیرگذاری دولت ها را به همراه دارد. تعاملات فرهنگی با ایجاد بسترهایی مبتنی بر هویت و ارزش های مشترک فرهنگی از قابلیت تاثیرگذاری بسیاری بر روند همگرایی در عرصه های منطقه ای و بین المللی برخورداند. آسیای مرکزی و جنوبی(که تاجیکستان و افغانستان را در دل خود دارد) از دیرباز بخشی از قلمرو تمدنی و فرهنگی ایران بوده، بطوری که بسیار فراتر از جغرافیای سیاسی فعلی ایران بوده است. این پژوهش براساس ماهیت و روش توصیفی ـ تحلیلی است و اطلاعات مورد نیاز به شیوه کتابخانه ای و براساس مراجعه به منابع معتبر کتب، مقالات و گزارشات مستند گردآوری شده است. نتایج پژوهش نشان دهنده اشتراکات فرهنگی و هویتی بسیاری از جمله زبان فارسی، موسیقی، آداب و رسوم کهن و مشترک، بین ایران و کشورهای فوق الذکر می باشد که می تواند بسترهای لازم برای ایران در عرصه تعاملات منطقه ای و ساخت یک منطقه جدید در این حوزه جغرافیایی فراهم آورد.
The change of conditions and the emergence of new and influential elements in the field of international politics indicate the importance of the category of culture in promoting national interests and goals and improving relations between countries.Today, culture is referred to as soft power, which brings the influence and influence of governments.Cultural interactions, by creating platforms based on identity and common cultural values, have the ability to influence the process of convergence in the regional and international arenas.Central and South Asia (which has Tajikistan and Afghanistan in its heart) has long been a part of Iran's civilizational and cultural territory, so that it has been far beyond Iran's current political geography.This research is based on descriptive-analytical nature and method, and the required information has been collected in a library manner and based on referring to reliable sources of books, articles and documentary reports.The results of the research show many cultural and identity commonalities, such as Persian language, music, ancient and common customs, between Iran and the above-mentioned countries, which can provide the necessary foundations for Iran in the field of regional interactions and the construction of a new region in this geographical area.
1- افضلی، رسول ، متقی، افشین(1390)، بررسی و تبیین ژئوپلیتیکی اسلام گرایی اعتدالی در سیاست خارجی ترکیه از سال 1995 تا 2011 با رویکرد سازه انگاری ، فصلنامۀ روابط خارجی ، دوره 3، شمارۀ 4(پیاپی 12)، صص 202- 175
2- انوشه، ابراهیم(1393)، نقش فرهنگ در روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی ( با تاکید بر افغانستان و تاجیکستان)، مجموعه مقالات هفتمین همایش مجازی بین المللی تحولات جدید ایران و جهان، صص 25- 17
3- بوزان،بری؛ ویور،الی ،(1388) مناطق و قدرت ها ، ترجمه: رحمان قهرمان پور ، پژوهشکده مطالعات راهبردی،چاپ اول
4- چهرقانی، رضا(1395)، تحلیل جلوه های مقاومت در ادبیات عامیانه کشورهای فارسی زبان، فصلنامه پژوهش زبان و ادبیات فارسی، شماره 43، صص 188- 161
5- حاجیان، خدیجه(1394)، بررسی ظرفیت های زبان و ادبیات فارسی در ترویج ارزش های انقلاب اسلامی در تاجیکستان و افغانستان، مطالعات فرهنگ – ارتباطات، دوره 16، شماره 31، صص 38- 7
6- خدایار، ابراهیم(1391)، حوزه فرهنگی – تمدنی ایران در آسیای مرکزی، فصلنامه مطالعات ملی، دوره 14، شماره 2، صص 48 – 27
7- دهقانی فیروزآبادی، جلال و جدیدی، علی(1389)، نظریه سازه انگاری و سازمانهای بین المللی، دو فصلنامۀ پژوهش سیاست، دوره 12 ، شمارۀ 28، صص 112- 87
8- سکوت، محمد رضا(1372)، مواضع سیاسی متقابل ایران و تاجیکستان، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق
9- سلیمی، حسین (1388)، آسیای جنوب غربی به عنوان یک منطقه؟ تحلیل قابلیت اطلاق منطقه به آسیای جنوب غربی، فصلنامه ژئوپلیتیک، دوره 5، شماره 2، صص 137-116
10- سیمبر، رضا ، قاسمه، مهری(1389)، سیاست منطقه ای دریای خزر از دیدگاه سازه انگاری با تأکید بر رژیم حقوقی دریای خزر، فصلنامۀ مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز ، شمارۀ 72، صص 100- 69
11- شفیع، نوذر ، رضایی، فاطمه(1391)، نقد و ارزیابی نظریه سازه انگاری، فصلنامه پژوهشهای سیاسی، دوره 1، شمارۀ 4، صص 85- 63
12- قاسمی، فرهاد(1390)، نظریه های روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای، تهران، میزان
13- لیک، دیوید.ای و مورگان، پاتریک.ام (1392)، نظم های منطقه ای؛ امنیت سازی در جهانی نوین، ترجمه سیدجلال دهقانی فیروزآبادی، چاپ دوم، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی
14- ماه پیشانیان، مهسا(1390)، منطقه گرایی در خاورمیانه؛ تحلیلی از منظر تئوریهای سازه انگاری و انتخاب عقلانی، فصلنامۀ مطالعات خاورمیانه، دوره 18 ، شمارۀ 64، صص 66- 39
15- مجتهدزاده، پیروز(1392)، جغرافیای سیاسی و سیاست جغرافیایی، چاپ ششم، تهران، انتشارات سمت
16- مشیرزاده، حمیرا (1386)، تحول در نظریه های روابط بین الملل، چاپ سوم، تهران، انتشارات سمت
17- معینی علمداری، جهانگیر ، راسخی، عبدالله (1389)، روش شناسی سازه انگاری در حوزه روابط بین الملل، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین المللی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرضا، شمارۀ چهارم، صص 214- 183
18- مقصودی، مجتبی، عرب، منیره(1390)، شاهنامه عرصه تعامل فرهنگی- هویتی ایران با کشورهاي فارسی زبان، فصلنامه مطالعات سیاسی، سال چهارم شماره 14، صص 92-73
19- وهاب پور، پیمان(1384)، نقش آفرینی اتحادیۀ اروپا از دیدگاه سازه انگاری، دو فصلنامۀ پژوهش حقوق و سیاست، شمارۀ 14، صص 148- 125
20- هادیان، ناصر(1382)، سازه انگاری: از روابط بین الملل تا سیاست خارجی، فصلنامۀ سیاست خارجی، دوره 17، شمارۀ 68، صص 949 – 915
21- http://www.irna.ir/fa/News/81983832