مروری بر توسعه سکونت گاه های روستایی در گیلان و نقش آن در فرآیند ایجاد مناطق شهری
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ایتقی احمدی زاده هند خاله 1 , مسعود مهدوی 2 , کاظم جاجرمی 3
1 - دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
2 - استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه جغرافیا، تهران، ایران
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه جغرافیا، تهران، ایران
کلید واژه: گیلان, توسعه, شهر, روستا, سکونتگاه,
چکیده مقاله :
گیلان سرزمین آب و خاک و درخت و انسان است.سرزمینی که اگر در درازنای تاریخ آن بکاویم جای پای حضور این عناصر را بی انقطاع در عرصه آن می بینیم.این بخش از کشور عزیزمان ایران به واسطه موقعیت خاص جغرافیایی خود دارای الگوی خاصی در شکل گیری جوامع انسانی بوده و از این حیث در میان استان های دیگر بدیلی ندارد. از این رو شاهدیم که الگو های توسعه پیشنهاد شده و نیز برنامه ریزی های صورت گرفته و اقدامات انجام پذیرفته در زمینه توسعه شهری در این استان آسیب های فراوانی بر پیکره اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی گیلان وارد آورده است.این موضوع باعث گردید که در جستجوی علل عدم توفیق نسبی برنامه های توسعه شهری در گیلان به کنکاشی در تاریخ گیلان وسیر شکل گیری سکونتگاه های شهری و دریافت علل نبود شهرهای بزرگ در سرتاسر ناحیه گیلان از دیرباز تا سده گذشته بپردازیم. مقاله حاضر سعی دارد به مفهوم شهر و روستا و نیز عوامل دخیل در شکل گیری شهرها در گیلان بپردازد و با ارایه تصویری روشن از علل و موانع تولد و توسعه شهرها در گیلان از دیرباز تا کنون توجه صاحب نظران و برنامه ریزان را به تجدید نظر در ترسیم الگو های توسعه برای ناحیه گیلان دعوت نماید.
Guilan is land of water, soil, tree and man. Land which search in the length of history, we see the presence of this elements in the field. Part of our country, due to its geographical position has certain specific patterns in shaping human societies and has no peer between provinces. hence, we believe that the proposed development patterns and planning have adopted and measures taken in the field of urban development in this province, has arrived a lot of damage on corpus of economic,cultural and social of Guilan. This result lead to search causes of the relative lack of success in urban development and failure of the formation of places of residence,so we found causes of the lack of major ciries throughout the region of Guilan. This paper is trying to explain the con cept of urban and rural areas as well as factos shaping cities in gulan. So we provide clear picture of the causes of birth and development of cities in Guilan to attract experts and planners attention to reconsider the drawing templates for development of Guilan district.
1. پیرنیا، ح (مشیرالدوله)، 1362، ایران باستان، چاپ دوم، انتشارات دنیای کتاب، تهران.
2. تاج‌بخش، ا، 1374 سیاست‌های استعماری روسیه، انگلستان و فرانسه در ایران، چاپ اول، انتشارات اقبال، تهران.
3. جاماب، 1369، طرح جامع آب کشور، حوزه دریای کاسپین، وزارت نیرو، تهران.
4. حاج سید جوادی، ح، 1384، گیلان از پنج هزار سال پیش، کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.
5. خسروی، خ، 1358، جامعه دهقانی در ایران، چاپ اول، انتشارات پیام، تهران.
6. رابینو. اچ . ال، 1369، فرمانروایان گیلان، ترجمه جکتاجی، م.پ؛ مدنی،ر،چاپ اول، نشر گیلکان، رشت.
7. رابینو.اچ.ال، 1366، ولایت دارالمرز گیلان، ترجمهخمامیزاده، ج، چاپ اول، انتشارات طاعتی، رشت.
8. روزنامه ایران، 1382، گزارش کاوشهای باستانشناسی هیئت ایرانی - ژاپنی در منطقه رستمآباد رودبار،27 شهریور.
9. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان گیلان 1385،آمارهای پایهای استان گیلان، رشت.
10. شکوئی، ح، 1373، دیدگاههای نو در جغرافیای شهری، چاپ، انتشارات سمت، تهران.
11. عظیمی دوبخشری، ن، 1381، تاریخ تحولات اجتماعی- اقتصادی گیلان، چاپ اول، نشر گیلکان، رشت.
12. عظیمی دوبخشری، ن، 1382، تاریخ نوین گیلان چگونه آغاز شد، ماهنامۀ فرهنگی ادبی گیلهوا، شماره66.
13. فیلد، ه، 1373، مردم شناسی ایران، ترجمه فریار، ع، چاپ اول، انتشارات ابن سینا، تهران.
14. گنجی، م.ح، 1384، آب و هوای گیلان، کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.
15. محامد، ا، 1384، منابع و مصارف آب در گیلان، کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.
16. محمودی، ف، 1384، سیمای طبیعی و زمین شناسی گیلان،کتاب گیلان، نشر گروه پژوهشگران ایران، رشت.
17. مولائی هشجین، ن، 1378، مفهوم تعریف و ضرورت برنامهریزی توسعه روستایی، مجله سپهر، دوره نهم، شماره 33.
18. ویلسون،کریستی، 1366، تاریخ صنایع ایران، ترجمه فریار،ع،، چاپ دوم، انتشارات فرهنگ سرا، تهران.
_||_