برآورد ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر گردشگری ورزشی در اکوسیستم‌های تفرجی کوهستانی (منطقه مطالعاتی: دربند تهران)
محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیستسپیده محبی 1 , سید مصطفی طیبی ثانی 2 , افشین جعفری 3 , باقر مرسل 4
1 - دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، گروه تربیت بدنی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
2 - استادیار گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران. *(مسوول مکاتبات)
3 - استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4 - استادیار گروه تربیت بدنی، دانشکده علوم انسانی، واحد شاهرود، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهرود، ایران
کلید واژه: ظرفیت برد, گردشگری ورزشی, تفرجگاه کوهستانی, دربند.,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: هدف از این تحقیق، تعیین ظرفیت برد گردشگری ورزشی در مناطق کوهستانی از طریق تعیین سه نوع ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر است. روش بررسی: در ابتدا؛ با استفاده از ثبت نقاط زمینی و تهیه نقشه کاربری اراضی با استفاده از ابزار GIS، 102هکتار از منطقه دربند به عنوان عرصه‌های مفید و قابل استفاده انتخاب گردید. در گام بعد، از طریق بررسی پیشینه، اخذ آرای کاربران و مبانی نظری تحقیق، پارامترهای مورد نیاز استخراج و محاسبه گردیدند. پنج عامل محدودکننده و ده پارامتر به عنوان ضریب در محاسبه ظرفیت برد واقعی سایت مطالعاتی استفاده شدند. از پرسشنامه محقق‌ساخته (طیفی لیکرت) به تعداد 384 نفر برای امتیازدهی به پارامترهای توانمندی مدیریتی سایت استفاده شد. یافته‌ها: بر این اساس کمترین امتیاز متعلق به "پارکینگ" و "سیستم امدادرسانی" منطقه (4/1) بوده است. در نهایت، ظرفیت برد فیزیکی، واقعی و موثر سایت مطالعاتی به ترتیب (379848، 72930 و 40111) نفر در روز برآورد گردید. بحث و نتیجه‌گیری: مدیریت منطقه باید برنامه‌ریزی را به نحوی انجام دهد تا علاوه بر استفاده از کاربری‌های موجود، تضمین بهره‌برداری پایدار نیز ایجاد شود.
Background and Objective: The purpose of this study is to determine the carrying capacity of sports tourism in mountainous areas by determining the three types of physical carrying capacity, real and effective. Material and Methodology: First; 102 hectares of the area were selected as useful and usable areas by registering land points and preparing land use maps using GIS tools. In the next step, by reviewing the background, obtaining user votes and theoretical foundations of the research, the required parameters were extracted and calculated. Five limiting factors and ten parameters were used as coefficients in calculating the actual range capacity of the study site. A researcher-made questionnaire (Likert scale) with 384 people was used to score the parameters of the site management ability. Finding: According to which the lowest score belonged to the "parking" and "relief system" of the region (1.4). Finally, the physical, real and effective carrying capacity of the study site (379848, 72930 and 40111) per day was estimated, respectively. Discussion and Conclusion: The area management must plan in such a way as to ensure the sustainable operation in addition to the use of existing land uses.
1. Martire, S., Castellani, V., and Sala, S., 2015. Carrying capacity assessment of forest resources: Enhancing environmental sustainability in energy production at local scale Resources, Conservation and Recycling.
2. Duarte, P., Meneses, R., Hawkins, A.J.S., Zue, M., Fang, J., and Grant, J., 2003. Mathematical modeling to assess the carrying capacity for multi species culture within coastal water. Ecological Modeling, 168, pp. 109-143.
3. United Nations World Tourism Organization., 2016. Tourism facts and figures. Available from www.unwto.org. Retrieved February 15, 2009.
4. Hosseinzadeh, R., Erfanian, A., 2015. Determining the range of coastal tourism range of Kish Island, Geography and Urban-Regional Planning, No. 16, pp. 200-181. (In Persian)
5. Brown, L. R., 2011. World on the Edge. Earth Policy Institute. Norton. ISBN 978-0-393-08029-2
6. Santos Lobo, H.A., 2013. Establishing the social tourism carrying capacity for the tourist resorts of the east coast of the republic of Cyprus. Tourist Management, Volume 21, Issue 2, Pages 147–156. http://dx.doi.org/10.1016/S0261-5177(99)00044-8
7. Elahichorn, MA, Ramezanzadeh, M., Einali, J., 2019. Estimation of physical, real and effective range of tourism capacity, Quarterly Journal of New Attitudes in Human Geography, Year 11, Number 4, 21 p. (In Persian)
8. James, P., Magee, L., Scerri, A., Steger, M.B., 2015. Urban Sustainability in Theory and Practice: Circles of Sustainability. London: Routledge.
9. McCool, S.F., Lime, D.W., 2010. Tourism carrying capacity: tempting fantasy or useful reality?, Journal of sustainable tourism, Vol. 9, No. 5, 372-388 pp.
10. Meadows, D.H., Meadows, D.L. and Randers, J., 1992. Beyond the Limits. Confronting Global, Collapse, Envisioning a Sustainable Future, Chelsea: Green, Post Mills.
11. Lawson, S.R., 2003. Proactive monitoring and adaptive management of social carrying capacity in Arches National Park: an application of computer simulation modeling. Journal of Environmental Management. 68 (3): 305-13.
12. Reghunathan, M., Joseph, S., Warrier, CU., Hameed, AS., Albert, M., 2016. Factors affecting the environmental carrying capacity of a freshwater tropical lake system, Environ Monit Assess, 188(11):615.
13. Taheri Hosseinabadi, H., Taybi Thani, S.M., Fahiminejad, A., Bahmanpour, H., 2019. Tourism and Development Quarterly, 8th year, 4th issue, 98-82 pp.
14. Bargh-e-Jalveh, Sh., Madaghalchi, N., 2013. Network Analysis Process in Evaluating the Ecological Performance of Sarzamin Rud-Darkeh Landscape, Urban Management, No. 36: 202-183.
15. Busby, P., et al., 1996. Status review of west coast steelhead from Washington, Idaho, Oregon, and California, NOAA technical memorandum NMFS-NWFSC-27.
16. Farhoudi, R., Shoorcheh, M., 2004. Estimating the tourism capacity of the Anahita Temple in Kangavar, Quarterly Journal of Tourism Management Studies, No. 7, pp. 43-19. (In Persian)
17. Sayan, M.S., Atik, M., 2011. Recreation carrying capacity estimates for protected areas: A study of Termesson National Park. Ekoloji, 20(78), pp. 66-74.
18. Nahrli, D., Rezaei, S., 2002. Study and introduction of recreational range capacity, Environmental Science, 29: 112-102. (In Persian)
19. Kiani Sadr, M., Mahmoudi, P., Veisi, Z., 2019. Evaluation of tourism capacity of Sefidkooh Lorestan protected area, Quarterly Journal of Geography and Urban Planning - Regional, Year 10, No. 34, 18 p. 102
20. Bahmanpour, H., Selajgeh, B., Mafi, A., 2017. Study of the environmental status of Darband Mountain, Environmental Report, Environment and Energy Research Center, 212 p. (In Persian)
21. Moradi, A., Daneshvar, M., Daneshpour, A., Bahmanpour, H., 2019. Determining the range of tourism and recreation range of natural areas of Mashhad in the direction of sustainable urban and suburban planning, Geographical Research, No. 133, 454-446 p. (In Persian)
22. Parvaresh, H., Parvaresh, A., and Mohammadizadeh, M., 2010. Determination of physical range capacity, real range and effective range capacity for Chahoo residential complex in GNU protected area, Scientific-Cultural Tourism Center of Iranian students. (In Persian)
23. Sheikh, A., Jafari, A., Yar Ali, N., 2012. Zoning of Qaisari protected area based on ecological models of conservation and recreation and expert opinions, planning and sustainable development, 2 (5): 96-87. (In Persian)
24. Goldor, S., Makhdoom, M.., 2009. Estimating the capacity of socio-psychological range of tourism in sacred and energetic places (Case study: Takht-e Soleiman, Iran), Journal of Environmental Studies, Volume 35, Number 51: 44-37. (In Persian)
25. Ardakani, T., Danehkar, A., Erfani, M., 2010. Control and management of visitor effects in ecotourism sites, Land Management, 2, (2): 92-67. (In Persian)
26. Meshkini, A., Heidari, T., Nemati, T., 2013. Estimation of tourism capacity of Zanjanrood suburbs, Geography and Environmental Planning, No. 3, pp. 92-75.
27. Mashayekhan, A., Mohamadi Calichi, M., Rassam, G.H., Hoseini, V., Jalilvand, H., Moslemi, M., 2014. Recreation carrying capacity estimate to support forest park management (Case study: Telar forest park, Ghaemshahr, Iran). World Applied Sciences, 29(3), pp. 421-425. (In Persian)