طریقت عشق و مدارا در سلوک عرفانی شیخ نظامالدین اولیاء و کبیر
محورهای موضوعی : مسیحیت
شمس علی فتحی مرشت
1
(دانشجوی دکتری ادیان و عرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمدرضا عدلی
2
(استادیار گروه ادیان و عرفان، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
کلید واژه: شیخ نظامالدین اولیاء, کبیر, بهکتی, عشق, تصوف,
چکیده مقاله :
شیخ نظامالدین اولیاء (د 725 ق/1325م)، از مشایخ چشتیه در هند، و کبیر (قرن 15 م)، شاعر و عارف نامدار هندی، از حیث تأکیدشان بر عشق و مدارا شباهتهای فراوانی داشتند. شیخ نظامالدین و خلفایش موجب گسترش سلسله چشتیه و نیز ترویج زبان فارسی و اسلام در شبه قاره هند شدند. آنگونه که از ملفوظات شیخ استنباط میشود او عشق را شرط اصلی قبول هر طاعتی میدانست. به باور او، عشق الهی در قالب عشق به ولایت پیر تجلی میکند و در مقیاس وسیعتر تمام مخلوقات را دربرمیگیرد. کبیر نیز از شاعران و عارفان هند است که به همراه پیروانش در ترویج آیین بهکتی نقش مهمی داشته است. مذهب کبیر به روشنی دانسته نیست، هندوها او را هندو و مسلمانان وی را مسلمان میدانند. کبیر در اشعارش ظواهر دین را به شدت نقد میکند و معتقد است که عشق الهی جوهر دین است. از این رو، بر عبادت عاشقانه (بهکتی) تأکید میکند. او نیز عشق به گورو یا پیر را در تعالی روحانی سالک بسیار موثر میدانست.
Shaikh Nizāmuddin 'Ulyā'(1325 C.E.) was one of the famous Sufis of India and Kabir (1518 C.E.) was one of the Indian mystics, both emphasized love and tolerance as the main element of mystical journey. The activities of Shaikh Nizāmuddin 'Ulyā'and his successorsled to the spread of the Chishtiyya dynasty and the promotion of the Persian language and Islam in the Indian subcontinent. According to Nizāmuddin love is a basic prerequisite for Muslim prayers. Divine love is manifested in the form of love to the pīr (mystical instructor) and in a broader sense it encompasses all creatures. Kabir as one of the famous poets and mystics of India, along with his followers, played an important role in promotion of Bhakti (love) cult in India. It is not clear Kabir was either a Hindu or a Muslim. Both groups try to introduce him as a member of their own cult. However, Kabir himself strongly criticizes the outward aspects or superficiality of both religions. He believes that love is the essence of religion so he emphasizes the Bhakti cult as the best way of praying. He also speaks of the love of guru as a main element in mystical path.
_||_