بررسی مفهوم" انسان کامل »از دیدگاه عزیز بن محمد نسفی

محورهای موضوعی : مسیحیت

کیومرث چراغی ¹ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1393/07/26 تاریخ پذیرش : 1393/07/26 تاریخ انتشار : 1387/01/01

کلید واژه: عرفان اسلامی, انسان کامل, انسان کامل آزاد, عزیز بن محمد نسفی, جامعیت انسان, عالم&#x0D, &#x0D, صغیر, عالم کبیر,

چکیده مقاله :

اصطلاح انسان کامل"یکی از اصطلاحات بسیار مهم و کلیدی عرفان اسلامی است کهنخستین بار محی الدین ابن عربی، از عارفان برجستۀ مسلمان قرن هفتم هجری آن را به کاربرده است . پس از ابن عر بی، شاگردان و پیروان مکتب عرفانی او، و نیز شخصیت های دیگریهمچون عبدالکریم گیلانی و عزیز بن محمد نسفی، به این مفهوم پرداختند و آن را به کمالخود پروردند . نسفی در آثار خود به طور مبسوط به آن پرداخته و انسان کامل را بر دو قسمدانسته است : انسان کامل و انسان ک امل آزاد . از دیدگاه نسفی، انسان کامل آن است که او راچهار صفت اقوال نیک، افعال نیک، اخلاق نیک و معارف به کمال باشد . به تعبیری دیگر،انسان کامل فردی است که در شریعت، طریقت و حقیقت کامل باشد . انسان کامل آزاد کهمرتبه ای بالاتر از انسان کامل دارد، آن است که به هشت صفت اقوال نیک، افعال نیک، اخلاقنیک، معارف، ترک، عزلت، قناعت و خمول آراسته باشد . این مقاله بر آن است که این مفهومکلیدی عرفان اسلامی را از دیدگاه عزیز نسفی مورد بحث و بررسی قرار دهد، شخصیتی کهتاکنون توجهی در خور به آثار و آراء او نشده است.

چکیده انگلیسی:

"Perfect Man" is a significant term in Islamic mysticism which wasused for the first time by Muhī al-Dīn ibn al-Arabī, a prominentMuslim mystic of 13th century C.E. After ibn al-Arabī, this concept wasreceived and developed by his disciples and the followers of hismystical school. Nasafī, in his works, focuses on this concept and in itsexposition, he considers two degrees or two variants for the PerfectMen in the hierarchy of human perfection: Perfect Men and free PerfectMen. For Nasafī Perfect Man is one who perfectly possesses these fourqualities: good speech, good deed, good moral and good cognition.Therefore a Perfect Man should be perfect in Islamic law (sharī‘ah),mystical path (tarīqah) and the truth (haqīqah). The free Perfect Man isa higher degree than the Perfect Man. He should possess eight qualities:good speech, good deed, good moral, good cognition, voluntaryabstinence (tark), living in seclusion (‘uzlah), contentment (qinā‘t) andinactivity (khumūl). This essay tries to survey the significant concept of"Perfect Man" from the viewpoint of Azīz Nasafī, a mystic who mostlyhas been ignored in the scholastic studies.