طریقت رهبانی دومینیکی و کارکردهای اجتماعی و فرهنگی آن در قرون وسطا
محورهای موضوعی :
اکرم ارجح
1
,
شهرام پازوکی
2
,
طاهره حاج ابراهیمی
3
1 - دانشجوی دکتری ادیان و عرفان تطبیقی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، ؛تهران، ایران
2 - استاد، پژوهشگاه حکمت و فلسفه، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه ادیان وعرفان، واحد علوم وتحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کلید واژه: دومینیکیها, طریقت واعظان, زنان عارفِ مسیحی, فرانسیسیها, رهبانیت مسیحی, تفتیش عقاید, جنگ¬های صلیبی,
چکیده مقاله :
طریقت دومینیکی یا طریقت واعظان یک حرکت اصلاح¬طلبانه در بستر رهبانیت مسیحی در قرون وسطا با شعار فقر، موعظه، آموختن، و تبلیغ انجیل بود. این طریقت افزون بر کنشگری اجتماعیِ رایج راهبان، مانند انجام امور خیریه و یاری رساندن به فرودستان و کتابت نسخه¬های آثار دینی، در زمینه علم¬آموزی و پرورش متکلمان و عارفان برجسته، کسب کرسی¬های استادی در دانشگاه¬های اروپا حضور جدی داشت و میان عرفان و علم پیوند برقرار کرد. همچنین وجود شاخه زنان عارف و راهبه در این طریقت با تالیف آثار عرفانی و کنشگری سیاسی و اجتماعی بر رهبانیت مسیحی بسیار تاثیرگذار بود. اهتمام هنرمندان پیرو این طریقت به خلق آثار هنری نیز با بهره¬مندی از نمادها و عناصر وابسته به طریقت دومینیکی انجام می¬شد. کنش در خور توجه دیگر این طریقت مشارکت در امور سیاسی-دینی از جمله مبارزه با بدعتگذاران، شرکت در جریان تفتیش عقاید و جنگ¬های صلیبی و تبلیغ و تبشیر از جمله در سرزمین¬های اسلامی بود. همه این تلاشها برای پاسداری از ایمان¬ در جامعه مسیحی با محوریت موعظه بود، چنان¬که حتی متکلمان و عارفان مشهور نیز به میان مردم می¬آمدند و موعظه می¬کردند. در مجموع دومینیکیها در حیات دینی- اجتماعی مسیحیت کاتولیک و تاریخ رهبانیت و اروپای قرون وسطا حضوری چند جانبه داشته و جریان¬ساز بر اساس انگاره وعظ بوده¬اند.
The Dominican order or the Order of preachers in the Middle Ages, in addition to the common social activism , such as charity and writing religious manuscripts, had a serious presence in the field of education and training of prominent theologians and mystics, gaining professorships in European universities And in the field of spiritualism, connected mysticism and theosophy. The existence of mystical women and nuns in this Order had a great impact on the flow of Christian monasticism with the creation of mystical works and political and social activism. The efforts of the monks and artists to create works of art have also been done by benefiting from the symbols and elements related to the Dominican Order. Another action has been participation in political-religious affairs, including the fight against heretics, participation in inquisitions, crusades, and preaching and evangelism, including in Islamic lands. All these efforts were to protect the faith which was done with the focus of preaching in different communities, so that even famous theologians and mystics came to the people and preached. Totally, the Dominicans have had a multifaceted presence in the religious-social life of Catholic Christianity and the history of monasticism and Europe in the Middle Ages.