طبقه‌بندی شایستگی مراتع جهت چرای گوسفند در مراتع منطقه نیمه استپی ترناس

محورهای موضوعی : جنگلداری

اسحاق امیدوار ¹ (دانشجوی دکتری منابع طبیعی گروه علوم مرتعداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.)
سعید محتشم نیا ² (استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارسنجان، ایران.)

تاریخ دریافت : 1393/08/02 تاریخ پذیرش : 1394/03/22 تاریخ انتشار : 1394/05/01

کلید واژه: شایستگی مرتع, سامانه اطلاعات جغرافیایی, منطقه نیمه استپی, اقلید,

چکیده مقاله :

شایستگی مرتع یکی از مهم ترین موارد موجود در امر آنالیز و ارزیابی آن به شمار می رود و شناخت عوامل مؤثر بر آن از اهمیت شایانی برخوردار است. از آنجایی که به طور تقریبی همه اجزای اکوسیستم مرتعی روی شایستگی مرتع تأثیر می گذارند و بررسی همه این عوامل امکان پذیر نیست، بنابراین دو عامل فیزیکی و پوشش گیاهی در تعیین شایستگی مورد استفاده قرار گرفتند که به صورت سه زیرمدل تولید علوفه، منابع آب و حساسیت به فرسایش ارایه شدند. خصوصیات مراتع ییلاقی از نظر خاک، پوشش گیاهی، کمیت و کیفیت منابع آب موجب شده است تا این مراتع همواره مورد بهره برداری مفرط واقع شوند. این پژوهش در مراتع ترناس شهرستان اقلید در استان فارس با هدف طبقه بندی شایستگی مراتع منطقه با استفاده از روش (1991) FAO و سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که از میان دو عامل فیزیکی و پوشش گیاهی عوامل فیزیکی از جمله شیب، ارتفاع تیپ های مرتعی و پراکنش منابع آب و نوع نزولات بیش از پوشش گیاهی در کاهش شایستگی مراتع مؤثر است. همچنین فراوانی گیاهان غیرخوشخوراک، عدم وجود منابع دایمی آب مهم ترین عامل کاهش شایستگی مراتع ترناس می باشد. به طوری که 6/39 درصد (7520/1436 هکتار) از مراتع ترناس از شایستگیS1 و 2/24 درصد (2261/874 هکتار) از شایستگی S2 و 5/23 درصد (0556/849 هکتار) از شایستگیS3 و 7/12 درصد (4202/459 هکتار) را مراتع غیرشایسته تشکیل می دهند.