بررسی هیدروکربن های نفتی کل در رسوبات پیرامونی اکوسیستم های مرجانی جزایر خلیج فارس (قشم، هنگام و لاوان)
محورهای موضوعی : محیط زیست
مهدی سلطانی
1
,
صابر قاسمی
2
,
احسان کامرانی
3
1 - دانشجوی دکتری رشته مدیریت محیط زیست، گروه محیط زیست، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.
2 - استادیار گروه محیط زیست، مرکز تحقیقات محیط زیست دریایی، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.
3 - استاد گروه محیط زیست، واحد بندرعباس، دانشگاه آزاد اسلامی، بندرعباس، ایران.
کلید واژه: خلیج فارس, آلودگی محیط زیست, اکوسیستم حساس, هیدروکربن های نفتی کل (TPHs),
چکیده مقاله :
دومین زیستگاه غنی کره زمین پس از جنگل های استوایی به اکوسیستم های مرجانی اختصاص دارد. این زیست بوم در تعادل بخشیدن به میزان کربن و نیتروژن، حفظ خطوط ساحلی در برابر تخریب ناشی از هجوم مداوم امواج، طوفان، سیل، ایجاد محیط‌زیست دریایی، مواد مغذی برای زنجیره غذایی و هچنین تعادل بخشیدن به سیستم ظریف طبیعت بسیار تاثیرگذار است. امروزه استخراج، بهره‌برداری و حمل ونقل نفت، نقش به سزایی را در تخریب سواحل مرجانی خلیج فارس برجای گذاشته است. نمونه های رسوبات دریایی و ساحلی جزایر مرجانی قشم، هنگام و لاوان از عمق حدود 5-0 سانتی‌متری بستر به‌طور تصادفی طبق روش MOOPAM جمع آوری و غلظت هیدروکربن های نفتی کل توسط دستگاه UVF بر حسب میکروگرم بر گرم رسوب اندازه گیری شد. نوع بافت رسوبات نشان داد بالاترین درصد ذرات دانه ریز (سیلت+رس) در رسوبات دریایی و ساحلی جزیره لاوان به ترتیب 51/58 و 51/01 درصد است. میانگین غلظت های تشخیص داده شده TPH پایین تر از مقدار زمینه خطر زیست محیطی (4 میکروگرم بر گرم) می باشد. بیشترین غلظت هیدروکربن های نفتی در ایستگاه های دریایی و ساحلی رسوبات جزیره لاوان مشاهده شد که می تواند به دلیل تاسیسات و فعالیت های نفتی و شناورهای صیادی در این جزیره باشد. همچنین ارزیابی خطر زیست محیطی ناشی از آلودگی TPH بر موجودات آبزی با استفاده از شاخص های دستورالعمل های کیفیت رسوب و ضریب آلودگی نشان داد که رسوبات مورد مطالعه فاقد هرگونه اثرات بیولوژیک نامطلوب بر موجودات آبزی هستند. بهره برداری ها، حمل ونقل دریایی، نشت نفت و مشتقات آن یکی از عمده ترین دلایل نابودی و اثرات اکولوژیک منفی بر آبسنگ های مرجانی خلیج فارس می باشد که این چالش ضرورت حفاظت از مناطق ساحلی و محیط زیست دریایی را با رویکرد توسعه پایدار آشکارتر می سازد.
The second richest habitat on the planet after tropical forests is dedicated to coral ecosystems. This ecosystem plays a significant role in balancing the amount of carbon and nitrogen, maintaining coastlines against destruction caused by continuous waves, storms, floods, creating a marine environment, nutrients for the food chain, and also balancing the delicate system of nature. Today, the extraction, exploitation and transportation of oil have left the biggest role in the destruction of the coral coasts of the Persian Gulf. Samples of marine and coastal sediments of Qeshm, Hengam and Lavan coral islands from a depth of about 0-5 cm were randomly collected according to the MOOPAM method and the concentration of total petroleum hydrocarbons was measured by UVF device in μg/g of sediment. The texture type of sediments indicated that the highest percentage of fine particles (Silt+Clay) in marine and coastal sediments of Lavan Island is 51.58% and 51.01%, respectively. The average detected concentrations of TPH are lower than the environmental risk background value (4 μg/g). The highest concentration of petroleum hydrocarbons is observed in the marine and coastal sediment stations of Lavan Island, which can be due to the facilities and activities of oil and fishing vessels in this island. Also, the assessment of the environmental risk caused by TPH pollution on aquatic organisms using indicators of sediment quality guidelines (SOGs) and contamination factor (Cf) showed that the investigated sediments do not have any adverse biological effects on aquatic organisms. Exploitation, marine transportation, oil spills and its derivatives are considered as one of the main reasons for the destruction and negative ecological effects on the coral reefs of the Persian Gulf, which this challenge of the need to protect the coastal areas and the environment makes marine life more obvious with a sustainable development approach.
_||_