ساخت و هنجاریابی آزمون تشخیص توانایی شناختی کودکان

محورهای موضوعی : روان سنجی

مرضیه غلامی توران پشتی غلامی توران پشتی ¹ (گروه روان‌شناسی تربیتی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.)
علی دلاور ² (استاد گروه سنجش و اندازه گیری، دانشکده روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران)
حسن پاشا شریفی ³ (استاد گروه روان‌شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)
نسترن شریفی ⁴ (استادیار گروه روان‌شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/02/14 تاریخ پذیرش : 1396/07/28 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: هنجاریابی, ادراک دیداری, ساخت, پیش دبستانی, توانایی شناختی,

چکیده مقاله :

ضعف مهارت های شناختی از نوع ادراک دیداری و کاهش حافظه دیداری منجر به اختلال خواندن و ریاضی می شود. بنابراین تدوین آزمونی جهت دست یابی به این هدف ضروری می باشد. مطالعه حاضر باهدف ساخت و هنجاریابی آزمون ادراک دیداری جهت تشخیص توانایی شناختی دانش آموزان پیش‌دبستانی بر اساس ادبیات نظری تهیه شد. آزمون توانایی شناختی محقق ساخته از پنج بخش (تشخیص اشیاء هم قافیه، درک اعداداز تصویر، نوشتن مانند الگو، ارتباط تصاویر و حافظه دیداری) تشکیل‌شده است؛ و روایی محتوایی آن توسط اساتید روانشناسی و مشاوره تائید و سپس بر روی یک نمونه 206 نفری از دانش آموزان پیش‌دبستانی اجرا گردید. سؤالات با روش آماری مناسب تحلیل و میزان روایی، پایایی و نمرات هنجارتعیین گردید. بر اساس محاسبات انجام شده ضریب همسانی درونی خرده مقیاس‌ها تشخیص اشیاء هم قافیه، درک اعداد از روی تصویر، نوشتن مانند الگو، ارتباط تصاویر و حافظه دیداری به ترتیب 0/51، 0/5 ، 0/73 ،0/50 و0/65 می باشد و نمره کل آزمون توانایی شناختی0/68 می باشد. برای تعیین روایی سازه و مؤلفه‌های تشکیل‌دهنده آزمون از روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی با چرخش واریماکس استفاده شد. همچنین برای تعیین روایی عاملی از تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد که تحلیل عاملی تأییدی مؤید این است که ساختار پرسشنامه برازش قابل قبولی با داده‌ها دارد و کلیه شاخص‌های نیکویی برازش، مدل را تائید می‌کند. نمرات خام به نمرات هنجار شده (Z، T، IQ) تبدیل شد. آزمون t مستقل نشان داد که بین میانگین نمرات دانش آموزان دختر و پسر در عامل توانایی شناختی تفاوت معنی‌دار وجود دارد. برای بررسی روایی همزمان، از ازمون نارسایی یادگیری استفاده شد. با توجه به میزان پایایی و روایی به دست آمده، آزمون توانایی شناختی ابزاری است که می‌تواند مورد استفاده مراکز اختلالات یادگیری، بینایی سنجی و مراکز مشاوره قرار گیرد