ساخت و اعتباریابی پرسشنامهی مسئولیت پذیری چندبعدی بر مبنای متون اسلامی
محورهای موضوعی : روش ها و مدل های روانشناختیمحمد احمدی آخورمه 1 , سوسن سهامی 2 , ژاله رفاهی 3 , بابک شمشیری 4
1 - کارشناسی ارشد مشاوره، اداره کل آموزش و پرورش استان فارس.
2 - دکترای جامعه شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت،گروه مشاوره، مرودشت، ایران
3 - دکترای مشاوره، دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت، گروه مشاوره، مرودشت، ایران
4 - دکترای فلسفه تعلیم وتربیت، هیات علمی دانشگاه شیراز
کلید واژه: پرسشنامهی مسئولیتپذیری چندبعدی اسلامی, روایی محتوا, روایی سازه, اعتبار,
چکیده مقاله :
هدف این پژوهش ساخت و اعتباریابی پرسشنامهی مسئولیتپذیری چندبعدی بر مبنای تعالیم اسلام است. روش پژوهش توصیفی از نوع پیمایشی است و پرسشنامهی محقق ساخته را 534 نفر از دانشجویان کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت که به روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شده بودند، پاسخ دادند. در ساخت پرسشنامه از قرآن و تفاسیر آن استفاده شده و پرسشنامهی نهایی پس از سه مرحله اجرا و ارزیابی تهیه شده است. بهمنظور بررسی روایی از روشهای روایی صوری، محتوایی و روایی سازه(روایی همگرا با پرسشنامهی مقیاس مسئولیتپذیری کالیفرنیا، تحلیل عاملی و همبستگی ابعاد با کل پرسشنامه) استفاده شد. پس از احراز روایی محتوا و بررسی دو شاخص بارتلت و KMO پرسشنامه مورد تحلیل عاملی با روش مولفههای اصلی و چرخش واریمکسقرار گرفت که نتایج حاکی از وجود چهار بعد مسئولیت در برابر خدا، خود(مراقبه)، جامعه و طبیعت است. روایی همگرا نشاندهندهی همبستگی نمرهی کل پرسشنامه با مقیاس مسئولیتپذیری کالیفرنیا در سطح خوب و معنادار است. اعتبار کل پرسشنامه با روشهای تنصیف و ضریب آلفای کرونباخ بهترتیب 63/0 و 86/0 حاکی از پایا بودن پرسشنامه است. یافتهها نشاندهندهی کارایی و کفایت پرسشنامه میباشد.
The purpose of this research was to construct and validate responsibility multidimensional questionnaire based on Islamic texts. This research was a descriptive survey by giving questionnaires to 534 undergraduate and postgraduate students of Islamic Azad University, Marvdasht Branch that were selected by cluster sampling. The construction of the questionnaire used the Quran and its Persian interpretation. The final questionnaire was prepared after a three-stage evaluation. To verify the validity of the methods of formal validity, content validity and construct validity (convergent validity with the California Responsibility Scale Questionnaire, factor analysis and correlation between dimensions and whole questionnaire) were used. After obtaining content validity and investigating two indicators Bartlett and KMO, questionnaire factor analysis with principal component and rotated Varimax defined four dimensions of responsibility against God , Himself (meditation), Society and Nature. Convergent validity showed that correlation between total scores of questionnaire and responsibility scale of California was significant at a high level. Reliability results with split–half and Cronbakh's alpha coefficient methods were (0.86 and 0.63 , respectively) that indicated the reliability of the questionnaire. Results demonstrated the efficiency and adequacy of the questionnaire.