مقایسۀ زبان تمثیلی و تحت‌اللفظی خشم در امثال و حکم دهخدا
محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی
سیمین خیری
1
(دانشجوی دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران)
خاور قربانی
2
(دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، ، مهاباد، ایران)
نسرین چیره
3
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مهاباد، مهاباد، ایران)
کلید واژه: خشم, anger, proverbs, دهخدا, dehkhoda, ضرب‌المثل‌ها, بیان تمثیلی, بیان تحت‌اللفظی, figurative expression, literal expression,
چکیده مقاله :
بررسی نوع بیان مفاهیم در ادبیات یکی از موضوعاتی است که می‌تواند در تأثیرگذاری و شناخت بیشتر کارکردهای انواع ادبیات مؤثر باشد؛ بنابراین این پژوهش، ابتدا بر اساس مبانی نظری خشم در روان شناسی، به جمع آوری ضرب‌المثل های مربوط به آن، در مثل های فارسی کتاب امثال‌وحکم دهخدا پرداخته و بعد از جمع آوری و طبقه بندی داده ها، ساختار زبانی و نوع بیان آن ها را از دو دیدگاه تمثیلی و تحت‌اللفظی بررسی کرده است؛ درنهایت این دو نوع بیان را باهم مقایسه نموده و در پاسخ به این سوال که آیا در مثل‌ها خشم، بیشتر به‌صورت تمثیلی بیان شده است یا تحت‌اللفظی؟ به این نتیجه رسیده است که از بیان تمثیلی بیشتر برای بیان مفهوم خشم، انواع و علائم آن بهره گرفته‌شده است اما در بحث راهکارهای مدیریتی بیان مستقیم و تحت اللفظی بسامد بیشتری دارد. دلیل این دوگانگی انتزاعی بودن مفهوم خشم است که جهت تبیین آسان آن با توجه به مخاطبان عامه مثل، تمثیل به‌کاربرده شده است اما وقتی سخن از راهکارهای آن است برای فهم راحت آن ها از انواع جملات خبری و مستقیم استفاده می شود. روش تحقیق تحلیل محتوای تحلیلی استنباطی است و نمونة موردی پژوهش، کتاب چهارجلدی امثال و حکم دهخداست. برای جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز از فیش‌برداری استفاده‌شده است و روش تجزیه‌وتحلیل داده ها استقرائی است.
Investigating the type of expression of concepts in literature is one of the topics that can be effective in influencing and understanding the functions of different gnere of literature; therefore, this research based on the theoretical foundations of anger in psychology, first has collects related proverbs in all Persian proverbs in the book Proverbs of Dehkhoda. After, collecting and classifying the data, the structure He has studied their language and type of expression from both figurative and literal perspectives, and finally compared these two types of expression and And in answer to the question of whether in proverbs anger is expressed more figurative or literally? It has concluded that more than figurative expressionhave been used to express the concept of anger and types and its signs, but in the discussion of management solutions, has a higher frequency from direct and literal expression. The reason for this dichotomy is the abstract nature of the concept of anger, which has been used as an figurative for its easy explanation according to popular audiences, but when it comes to its solutions, a variety of news and direct sentences are used to easy understanding of them. The research method is inferential content analysis and the case study is a four-volume book of proverbs and rulings by Dehkhoda. Phishing has been used to collect the required data and information and the data analysis method is inductive.