تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و آسیای مرکزی و قفقاز
محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی
کلید واژه: سیاست خارجی, ایران, آسیای مرکزی, ژئوپلیتیک, قفقاز,
چکیده مقاله :
تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و آسیای مرکزی و قفقاز حسین ربیعی[1]-محمود نظرنیا[2]- مهدی خداداد[3] تاریخ دریافت: 25/11/1396- تاریخ پذیرش:17/8/1397 چکیده: مهم ترین و اصلی ترین پیش نیاز برخورداری از یک سیاست خارجی موفق، آگاهی و شناخت عمیق از صحنه است. این صحنه می تواند، قدرت ملی کشورها، علائق گوناگون بازیگران در جهت بازیگری در نقش های استراتژیک باشد. در واقع ژئوپلیتیک با بررسی عوامل تشکیل دهنده قدرت ملی کشورها، علائق گوناگون بازیگران، ریشه یابی بحران های منطقه ای و تحلیل جایگاه منطقه در ژئواستراتژی قدرت ها، درک لازم برای تدوین سیاست خارجی آگاهانه و سنجیده را فراهم می نماید. از سویی دیگر منطقه آسیای مرکزی و قفقاز، با بافت قومی و مذهبی متنوع، ضمن داشتن سابقه حضور قدرت های مختلف، دارا بودن ارزش های فراوان و جاذبه های مختلف اقتصادی، فرهنگی ، سیاسی و... و دارا بودن اشتراکات زبانی، قومی، مذهبی و اقتصادی ، فرهنگی با جمهوری اسلامی ایران می تواند نقش مؤثری را ایفا نماید. زیرا با جداسازی منطقه قفقاز و بخشی از آسیای مرکزی در پی جنگ های روسیه با ایران و با انجام اقدامات متنوع هنوز نتوانسته ایم به آن هدف نهایی یعنی پیوند مشترک و دائمی ایران با آسیای مرکزی و قفقاز برسیم. در این مقاله سعی شده است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن شناخت عمیق عوامل مثبت و منفی ژئوپلیتیکی گام های مؤثر در جهت تقویت روابط موفق سیاسی، اقتصادی و فرهنگی فیمابین ایران وکشورهای آسیای مرکزی و قفقاز برداشته شود. واژگان کلیدی: ژئوپلیتیک، سیاست خارجی، آسیای مرکزی، قفقاز، ایران [1]- استادیار و عضو هیئت علمی، گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه خوارزمی،تهران، ایران: نویسنده مسئول hosseinrabiei@hotmail.com [2]- کارشناسی ارشد، جغرافیای سیاسی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، گیلان، ایران m.nazarniya94@gmail.com [3]- کارشناسی ارشد، جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه گلستان،گلستان،ایران khodadadmehdi91@yahoo.com
Abstract The most important and prerequisite for successful foreign policy is the deep awareness and understanding of the scene. This scene can be the national power of countries, the various interests of actors in acting in strategic roles. In fact, geopolitics provides an understanding of the formation of a conscious and well-informed foreign policy by examining the power generators of countries, the various interests of actors, the rooting of regional crises, and analyzing the position of the region in the geo-strategy of powers. On the other hand, the region of Central Asia and the Caucasus, with a diverse ethnic and religious fabric, has a history of the presence of various powers, possessing a great deal of values and attractions of various economic, cultural, political, and ... as well as having common Linguistic, ethnic, religious, economic and cultural factors with the Islamic Republic of Iran can play an effective role. Because by separating the Caucasus region and part of Central Asia in the aftermath of the Russian wars with Iran despite carrying out various actions, we have not yet been able to reach that ultimate goal, the permanent unification of Iran with Central Asia and the Caucasus. In this article, through descriptive-analytical method, deep knowledge of the positive and negative geopolitical factors has been attempted in order to strengthen the successful political, economic and cultural relations between Iran and the Central Asian countries. Keywords: Geopolitics, Foreign Policy, Central Asia, Caucasus, Iran
_||_