کارکرد نهادهای امر به معروف و نهی از منکر در بستر تاریخ اسلام با تکیه بر احکام فقهی

محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

قاسم گیلانی فر ¹ , محمد جعفر هرندی ²

1 - دانشجوی دکتری الهیات فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره)، شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - دانشیار گروه الهیات فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد یادگار امام خمینی(ره)، شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول

تاریخ دریافت : 1400/07/01 تاریخ پذیرش : 1400/07/01 تاریخ انتشار : 1400/09/01

کلید واژه: حکومت, امر به معروف و نهی از منکر, حسبه, محتسب, نهاد حسبه,

چکیده مقاله :

نهاد امربه معروف و نهی از منکر ازجمله نهادهایی است که جایگاه ویژه‌ای در تاریخ اسلام دارد. گرچه در قرآن و سنت، کلمه حسبه در مورد این نهاد به کار نرفته، لکن از همان زمان‌هایی که دایره احتساب در حکومت اسلامی به وجود آمد، اصطلاح حسبه و احتساب هم که یک عنوان تأسیسی فقهی، به معنای امر به معروف و نهی از منکر به کار رفت. پرسش اصلی تحقیق این است که کارکرد نهادهای امر به معروف و نهی از منکر در بستر تاریخ اسلام کدامند؟ نتایج تحقیق نشان داد که در بستر تاریخ اسلام، نهاد حسبه به عنوان نهاد مجری امر به معروف و نهی از منکر کارکردهای ویژه‌ای داشته است. بعد از انقلاب که کار حسبه، در نهادهای متعدّد قانونی تقسیم شده و در صدر آنها ولایت مطلقه فقیه قرار دارد. این تحقیق با هدف معرفی و کارکردهای نهادهای این فرضیه به روش توصیفی- تحلیلی انجام شده است.

چکیده انگلیسی:

The institution of Enjoining to Good [Ma'ruf] and Forbidding from Evil [Munkar] are among the institutions that have a special place in the history of Islam. The word Hasbeh was used. The main question of the research is what are the functions of the institutions of enjoining the good and forbidding the evil in the context of Islamic history? The results of the research showed that in the context of the history of Islam, the institution of Hasbeh has had special functions as an institution that enforces the good and forbids the bad. After the revolution, the work of Hasbeh was divided into several legal institutions, and at the top of them was the absolute authority of the jurisprudent. This research has been done to introduce and the functions of the institutions of this hypothesis in a descriptive-analytical method