بررسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دوران سازندگی و اصلاحات ( 1368 تا 1384) براساس مدل جیمز روزنا

محورهای موضوعی : مجله پژوهش های سیاسی و بین المللی

محمد سهرابی ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی همدان)

تاریخ دریافت : 1401/10/15 تاریخ پذیرش : 1402/02/09 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: سیاست خارجی, ایران, منافع ملی, اصلاحات, جیمز روزنا, سازندگی,

چکیده مقاله :

در این مقاله تلاش شده که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دو دوره سازندگی و اصلاحات بر اساس مدل روزنا که در آن بر شخصیت و نقش تصمیم گیرندگان، عوامل بروکراتیک، نظام بین الملل و جامعه داخلی به عنوان عوامل تأثیر گذار در حوزه سیاست خارجی تأکید شده است، مورد بررسی قرار گیرد. با نگاهی به چارچوب نظری روزنا و بررسی تحولات سیاست خارجی دولت های سازندگی و اصلاحات، این نتیجه حاصل شد که سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران گرچه از اصول ثابت پیروی می کند، اما در دوره های مختلف به اقتضای شرایط، تحولاتی را به خود دیده و براساس شرایط، گفتمان های مختلفی بر آن حاکم بوده است که در دوره های مورد بررسی، دو گفتمان منفعت محور و فرهنگ گرای سیاست محور مبنا قرار گرفته است. بررسی این دو دوره نشان می دهد که تغییرات حوزه سیاست خارجی متأثر از عوامل داخلی و خارجی بوده است.

چکیده انگلیسی:

In this article,an attempt has been made to analyze the foreign policy of the Islamic Republic of Iran in the two periods of construction and reforms based on the Rozenau model,in which the personality and role of decision makers,bureaucratic factors, the international system and the domestic society are emphasized as influencing factors in the field of foreign policy.has been investigated.By looking at the theoretical framework of Rozenau and examining the developments in the foreign policy of the governments of construction and reforms, it was concluded that the foreign policy of the Islamic Republic of Iran, although it follows fixed principles,has seen changes in different periods depending on the conditions.Based on the conditions,different discourses have been ruling over it, and in the studied periods,two interest-oriented discourses and policy-oriented culture-oriented discourses have been based.Examining these two periods shows that changes in the field of foreign policy were affected by internal and external factors