ارزیابی واکنش ارقام سویا برای صفات زراعی و فنولوژی در سیستم های مدیریتی مختلف در منطقه گرگان

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

امیر محتشم امیری ¹ , ابوالفضل فرجی ² , حسین عجم نوروزی ³ , کمال پیغام زاده ⁴

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
2 - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
3 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
4 - دانشجوی دکتری دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1393/03/07 تاریخ پذیرش : 1393/03/07 تاریخ انتشار : 1392/08/10

کلید واژه: رگرسیون, عملکرد دانه, فنولوژی, رسیدگی فیزیولوژیک, Glycin max L,

چکیده مقاله :

هدف از این مطالعه، بررسی رابطه بین فنولوژی با برخی صفات مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد در سیستم‌های مدیریت مختلف در دو رقم سویا گرگان 3 و کتول در منطقه گرگان بود. برای این منظور 16 مزرعه سویا از رقم گرگان 3 و 18 مزرعه سویا از رقم کتول انتخاب شدند. سپس، در هر مزرعه ارزیابی‌های لازم بر روی پارامترهای مرتبط با فنولوژی و عملکرد دانه انجام شد. به طور کلی، بررسی روابط رگرسیونی نشان داد که در هر دو رقم بین مراحل فنولوژیکی با تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در متر مربع، ماده خشک اندام هوایی و عملکرد دانه رابطه رگرسیونی معنی داری وجود داشت. به طوری که، رابطه بین تعداد روز از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک با ماده خشک اندام هوایی در رقم های گرگان 3 (**70%=R2) و کتول (**62%=R2) مثبت و معنی دار بود. از طرفی، رابطه بین تعداد روز از کاشت تا شروع گلدهی و روز از کاشت تا رسیدگی فیزیولوژیک با عملکرد دانه در هر دو رقم معنی دار بود. در رقم گرگان 3 این رابطه به صورت رگرسیون منفی و خطی درجه 2 (به ترتیب **71%=R2و **80%=R2) و در کتول به صورت رگرسیون مثبت و خطی درجه 1 (به ترتیب **69%=R2 و *51%=R2) بود. همچنین، رابطه رگرسیونی بین ماده خشک اندام هوایی و عملکرد دانه در هر دو رقم به صورت لگاریتمی و معنی دار بود (در سطح احتمال 1%). این رابطه لگاریتمی به ترتیب 53 و 67 درصد از تغییرات را در ارقام گرگان 3 و کتول توجیه کرد. نتایج این آزمایش نشان داد که با درک رابطه بین فنولوژی و صفات زراعی در مدت چرخه رشد سویا تحت شرایط مزرعه و با تنظیم مقیاس زمانی مراحل نموی می توان عملکرد را افزایش داد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was investigation of phonological relationship with some yield and yields component traits at different management systems in two soybean cultivars namely Gorgan 3 and Katul in Gorgan region. Therefore, 16 and 18 fields of Gorgan 3 and Katul were selected, respectively. Consequently, in each field the phonological and yield related parameters were evaluated. Generally, regression relationship showed that in each cultivar, the regression relationship of phonological stages with number of pod per plant, number of grain per meter square, shoot dry mater and grain yield was significant. However, the regression relationship between the number of days from sowing to physiological maturing with shoot dry matter in Gorgan 3 (R2= %70**) and Katul (R2= %62**) was positive and significant. Moreover, the regression relationship between days from sowing to flower initialization and days from sowing to physiological maturing with grain yield was significant in each cultivar. Meanwhile, this relation in Gorgan 3 was second best linear regression (R2= %71** and R2= %80**, respectively) and in Katul was a simple linear one (R2= 69** and R2= %51*, respectively). Also, the regression relationship between shoot dry matter and grain yield in each cultivar was logarithmic and significant (P>0.01). This logarithmic relationship was demonstrated 53 and 67 percent of variation in Gorgan 3 and Katul cultivars, respectively. The results of this experiment showed that with understanding of phonological and agronomical traits relationships in soybean growth cycle under field condition and with time scaling of growth stages, the yield can be increased.