اثر سطوح مختلف تنش آبی، نیتروژن و تراکم بذر بر عملکرد دانه گیاه ماریتیغال (Silybum marianum)

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

سید مرتضی ابطحی ¹ (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، اصفهان، ایران)
حسین زینلی ² (مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، اصفهان، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/07/02 تاریخ پذیرش : 1394/07/02 تاریخ انتشار : 1394/06/10

کلید واژه: شاخص برداشت, تیره کاسنی, خار مریم, عملکرد دانه در متر مربع,

چکیده مقاله :

ماریتیغال یکی از گیاهان مهم دارویی به شمار می‌رود که در صنایع مدرن داروسازی اهمیت خاصی دارد. هدف از انجام این پژوهش بررسی سطوح مختلف تنش آبیاری، نیتروژن و تراکم بر عملکرد ماریتیغال بود. این تحقیق در قالب طرح کرت‌های دوبار خرده شده با 3 تکرار انجام شد. تیمار اصلی تنش آبیاری شامل 3 سطح 50، 100 و 150 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر، فاکتور فرعی شامل 3 سطح مصرف شاهد، 75 و 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و فاکتور فرعی فرعی تراکم کاشت شامل فاصله بین ردیف‌های 20، 40 و 60 سانتی‌متر در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که سطوح مختلف تنش آبیاری، نیتروژن و تراکم، تأثیر بسیار معنی‌داری روی عملکرد دانه در متر مربع، عملکرد دانه در هر بوته و شاخص برداشت دارد. حداکثر عملکرد دانه (75/476 گرم در متر مربع) مربوط به تنش 50 میلی‌متر، تراکم 20 سانتی‌متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار بود. بیشترین عملکرد دانه در هر بوته (35/26 گرم) در تنش آبیاری 50 میلی‌متر، تراکم 60 سانتی‌متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار حاصل شد. حداکثر شاخص برداشت (146/0) نیز در سطح تنش 50 میلی‌متر، تراکم 60 سانتی‌متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار حاصل شد. حداقل میزان عملکرد دانه در متر مربع(47/64 گرم) در تنش آبیاری 150 میلی‌متر، تراکم 60 سانتی‌متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار، کمترین عملکرد دانه در هر بوته (42/6 گرم) در تنش آبیاری 150 میلی‌متر، تراکم 40 سانتی‌متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار و حداقل شاخص برداشت (042/0) در تنش آبیاری 150 میلی‌متر، تراکم 40 سانتی‌متر و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هر هکتار به دست آمد.

چکیده انگلیسی:

Silybum marianum is one of the important medical plants used in pharmaceutical industry. The purpose of this research was to investigate the effect of different levels of water stress, nitrogen and plant density on seed yield. Irrigation treatments included three levels: 50, 100 and 150 mm evaporation from evaporation pan. The second factor was included 0, 75 and 150 kg nitrogen per hectare, and the third factor was plant density included 20, 40 and 60 cm distance between rows. The results showed that the different levels of irrigation treatments, nitrogen and plant density had a significant effect on number of seed per m2, seed yield in each plant and harvest index. The highest plant height was to 50 mm evaporation, plant density 20 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The maximum number of seed per m2 (476.75 g) was related to 50 mm evaporation, density 20 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The maximum seed yield in each plant (26.35 g) was measured on 50 mm evaporation, density 60 cm and 150 kg nitrogen. The maximum harvest index was achieved by 50 mm evaporation, density 60 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The lowest seed yield per square meter (64.47 g) was achieved by 150 mm evaporation, density 60 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The lowest seed yield per plant (6.42 g) was achieved by 150 mm evaporation, density 40 cm and 150 kg nitrogen per hectare and minimum harvest index (0.042) was achieved by 150 mm evaporation, density 40 cm and 150 kg nitrogen per ha. Silybum marianum is one of the important medical plants used in pharmaceutical industry. The purpose of this research was to investigate the effect of different levels of water stress, nitrogen and plant density on seed yield. Irrigation treatments included three levels: 50, 100 and 150 mm evaporation from evaporation pan. The second factor was included 0, 75 and 150 kg nitrogen per hectare, and the third factor was plant density included 20, 40 and 60 cm distance between rows. The results showed that the different levels of irrigation treatments, nitrogen and plant density had a significant effect on number of seed per m2, seed yield in each plant and harvest index. The highest plant height was to 50 mm evaporation, plant density 20 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The maximum number of seed per m2 (476.75 g) was related to 50 mm evaporation, density 20 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The maximum seed yield in each plant (26.35 g) was measured on 50 mm evaporation, density 60 cm and 150 kg nitrogen. The maximum harvest index was achieved by 50 mm evaporation, density 60 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The lowest seed yield per square meter (64.47 g) was achieved by 150 mm evaporation, density 60 cm and 150 kg nitrogen per hectare. The lowest seed yield per plant (6.42 g) was achieved by 150 mm evaporation, density 40 cm and 150 kg nitrogen per hectare and minimum harvest index (0.042) was achieved by 150 mm evaporation, density 40 cm and 150 kg nitrogen per ha.