تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم (Triticum aestivum L.) در سطوح مختلف آبیاری

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

شهرام شاهمارزاده ¹ , رئوف سید شریفی ^{2 *} , محمد صدقی ³

1 - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

تاریخ دریافت : 1401/03/22 تاریخ پذیرش : 1401/11/05 تاریخ انتشار : 1400/11/01

کلید واژه: رنگدانه‌های فتوسنتزی, کودهای زیستی, آنتوسیانین, محدودیت آبی,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی تاثیر میکوریزا و هیومیک اسید بر عملکرد، محتوای کلروفیل و مولفه‌های پر شدن دانه گندم در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی در سال زراعی 1398-1397 اجرا شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل آبیاری در سه سطح (آبیاری کامل به عنوان شاهد، قطع آبیاری در 50 درصد مرحله‌ آبستنی و قطع آبیاری در 50 درصد مرحله‌ خوشه‌دهی)، کاربرد میکوریزا و اسیدهیومیک در هشت سطح (کاربرد میکوریزا intraradices .G، میکوریزا mosseae .G، کاربردتوام intraradices .G با mosseae .G، کاربرد هیومیک اسید، کاربرد میکوریزا intraradices.G با هیومیک اسید، کاربرد mosseae.G با هیومیک اسید، کاربرد intraradices .G با mosseae .G و هیومیک اسید، عدم کاربرد میکوریزا و اسیدهیومیک به‌عنوان شاهد) بود. مقایسه میانگین‌ها نشان داد که کاربرد توام intraradices .G با mosseae .G و اسید هیومیک در مرحله‌ آبیاری کامل، محتوای آنتوسیانین (71%)، محتوای کلروفیل a و b، کلروفیل کل (به‌ترتیب 8/10، 12 و17%)، سرعت پر شدن دانه (18 %)، طول دوره و دوره موثر پر شدن دانه (به ترتیب6/7 و8 %)، طول سنبله (48%)، تعداد دانه در سنبله (68%) و عملکرد دانه (47 %) را در مقایسه با قطع آبیاری در مرحله آبستنی و عدم استفاده از میکوریزا و هیومیک اسید افزایش داد. به نظر می‌رسد که کاربرد میکوریزا و اسید هیومیک می‌تواند عملکرد گندم در شرایط محدودیت شدید آبی را بواسطه بهبود مولفه‌های پر شدن دانه و محتوای کلروفیل افزایش دهد.

چکیده انگلیسی:

In order to study the effect of mycorrhiza and humic acid on yield, chlorophyll content and grain filling components of wheat (Triticum aestivum L.) in various irrigation levels, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in research farm of faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Mohagheghi Ardabil in 2018-2019. Factors experiment were included irrigation at three levels (full irrigation as control, irrigation withholding at 50% of heading and irrigation withholding at 50% of booting stage), and application of mycorrhiza and humic acid at eight levels (Glomus intraradices, G.moseae, both application G. intraradices and G.moseae, humic acid, humic acid with G. intraradices, humic acid and G.moseae, humic acid with G.intraradices and G.moseae, control (without humic acid, G.moseae and G. intraradices). Means comparison showed that both application G.intraradices and G.moseae with humic acid under full irrigation increased anthocyanin content (71%), chlorophyll content a, b and total chlorophyll (10.8, 12 and 17%), grain filling rate (18%), grain filling period and effective grain filling period (7.6 and 8% respectively), ear length (48%), number of grain per ear (68%) and grain yield (48%) in comparison with irrigation withholding at 50% of booting stage and no application of mycorrhiza and humic. It seems that application of mycorrhiza and humic acid can increase grain yield of wheat under severe water limitation due to improving chlorophyll content and grain filling components.