XML
-
-
فهرست مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - تحلیلِ ستیزِ قدرت در شاهنامه و ایلیاد از دیدگاه فوکو (با تکیه بر خاندانِ لهراسپ و پریام)
زهرا قربانی پور دکترفرهاد طهماسبی دکترساره زیرکاز دیدگاه فوکو قدرت بر همة ساز و کارهای تبادلات اجتماعی تسلّط دارد و از طریق برخی نیروها نظیر قدرتِ گفتمانی، قدرتِ مشرف بر حیات و قدرتِ انضباطی (تبارشناسی) به اهدافش می‌رسد تا بر جزئی‌ترین کردارهایِ سوژه‌ها نظارت داشته باشد. در این مسیر در بُرهه‌هایِ زمانی و مکانی، گفتم چکیده کاملاز دیدگاه فوکو قدرت بر همة ساز و کارهای تبادلات اجتماعی تسلّط دارد و از طریق برخی نیروها نظیر قدرتِ گفتمانی، قدرتِ مشرف بر حیات و قدرتِ انضباطی (تبارشناسی) به اهدافش می‌رسد تا بر جزئی‌ترین کردارهایِ سوژه‌ها نظارت داشته باشد. در این مسیر در بُرهه‌هایِ زمانی و مکانی، گفتمان‌های بسیاری تولید می‌شوند که فضایِ متخاصم و منازعاتِ معنایی ایجاد می‌کنند (دیرینه‌شناسی). جُستار حاضر با توجّه به وجود زیرساخت‌ها، واحدهای گفتمان‌ساز، کارکردهای گفتمانی و بویژه گفتمانِ قدرت در دو متن (خاندان لهراسپ و خاندان پریام) به تحلیل و تطبیق می‌پردازد تا شیوة تولید گفتمان‌ها، خاستگاه‌هایِ گفتمان‌ساز و گفتمانِ قدرت را بررسی کند. این پژوهشْ تحلیلی _ توصیفی، تطبیقی و نظریّه بنیاد است و نشان میدهد ساختار اصلی داستان لهراسپ را کلانْگفتمانهای هویّت دینی _ سیاسی، هویّت سیاسی و هویّت شاه شکل داده‌اند. ساختار اصلیِ داستان پریام را کلانْگفتمانهای هویّت طبقاتی خدایان، هویّت دینی _ سیاسی و هویّت فرهنگی_ملّی (خانواده) شکل داده‌اند. این مقاله روشن می‌سازد که از ترکیبِ واحدهای گفتمان‌سازِ پُر بسامدی چون تقدیرگرایی، مقدّس‌بودن و ... گفتمان هویّت دینی _ سیاسی شکل گرفته و توانسته بر روی هویّت گفتمان‌های دیگر تأثیر بیشتری بگذارد. قدرتمندترین و با دانش‌ترین شخصیّت‌ها در این دو خاندان، گشتاسپ و پاریس می‌باشند، زیرا با روابطِ قدرت هنجارزده نشدند، عقایدِ شخصیّت‌های دیگر را تغییر و به سمت عقاید خود سوق دادند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - آموزه‌های ملی و مذهبی در مطابقت و درون‌مایه‌های آیینة خیال صائب
دکتر رقیه علویتصویرسازی از مهم‌ترین ارکان دستگاه بلاغت است که موجب بسط حوزة تخیل شاعر و گستردگی و پویایی عالم شعر می‌شود. بررسی دقیق تصویر می‌تواند علاوه بر نشان دادن گسترة دایرة خیال شاعر و آشکارسازی برخی از تمایلات و انگیزه‌های درونی او، معیاری برای تعیین ارزش هنری اثر و نوآوری‌های چکیده کاملتصویرسازی از مهم‌ترین ارکان دستگاه بلاغت است که موجب بسط حوزة تخیل شاعر و گستردگی و پویایی عالم شعر می‌شود. بررسی دقیق تصویر می‌تواند علاوه بر نشان دادن گسترة دایرة خیال شاعر و آشکارسازی برخی از تمایلات و انگیزه‌های درونی او، معیاری برای تعیین ارزش هنری اثر و نوآوری‌های شاعر در عرصة خیال باشد. تصویر از مهم‌ترین ویژگی‌های سبکی سبک هندی است. سبک هندی در میان سبک‌های شعر فارسی، بیش‌ترین ارتباط را با بسترهای اجتماعی دارد. صائب تبریزی برجسته‌ترین شاعر این سبک است که دیوانش مملو از صور خیالی است که از زمینه‌های اجتماعی نشأت گرفته است. وی توجّه خاصی به زبان و فرهنگ عامه داشته است و کنایات و اصطلاحات رایج در عصر خود را به استخدام تصویرسازی شعر درآورده است. آموزه‌های ملی و مذهبی انعکاس پر رنگی در دیوان صائب دارد. در شعر او و هم‌عصرانش به عناصر جدیدی در ایجاد تصویر شعری برمی‌خوریم که در آثار متقدّمین وجود ندارد یا به‌ندرت قابل مشاهده است. صائب با تکیه بر گنجینة فولکوریک جامعة زمان خود، مضمون سازترین شاعر در بین همة شعرای فارسی‌زبان است. این پژوهش به شیوة تحلیل محتوا، به بررسی قلمرو خیال از منظر آموزه‌های ملی و مذهبی که صائب در ساختمان تصاویر شعری استخدام کرده، پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی تطبیقی شگردهای طنزآفرینی در مثنوی‌های عطار
معصومه موسی زاده دکتر مریم محمدزاده دکتر رامین صادقی نژادهرچند در عصر عطار، شعر و نثر فارسی به اوج شکوفایی و باروری خود رسیده بود، اما از لحاظ تاریخی، این دوران به سبب کثرت حوادث و وقایع ناگوار، یکی از حسّاس ترین برهه های زمانی است. در این عصر، همه چیز از آشفتگی اوضاع و فقر و نابسامانی حکایت دارد. کمتر کسی است که در حوادث این چکیده کاملهرچند در عصر عطار، شعر و نثر فارسی به اوج شکوفایی و باروری خود رسیده بود، اما از لحاظ تاریخی، این دوران به سبب کثرت حوادث و وقایع ناگوار، یکی از حسّاس ترین برهه های زمانی است. در این عصر، همه چیز از آشفتگی اوضاع و فقر و نابسامانی حکایت دارد. کمتر کسی است که در حوادث این ایّام غور و بررسی کند، ولی دچار حسرت و تحسّر نشود . در این میان با این که به نظر می رسد عطار در عوالم معنوی و عرفانی سیر می کرد و توجّهی به اوضاع زمان خود نداشت، با این همه، شکوائیه های فراوانی در ابراز ناخرسندی از زمانه اش دارد. اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی در قرن ششم، موجی از اعتراض در اندیشة عطار پدید آورده؛ لیکن از آنجا که نتوانسته این اعتراض ها را به صورت مستقیم بیان کند، به ناچار به شیوة غیرمستقیم، پاره ای از مصیبت های مردم ستمدیده را در قالب طنزهایی بیان کرده است؛ از این رو، در پژوهش حاضر، با روش توصیفی ـ تحلیلی، به یاری شواهدی از متن و با تأکید بر شگردهای بیانی مختلف طنز از جمله تناقض، غافلگیری، واژگونی موقعیت، تمثیل، پارادوکس، سمبل، کنایه و ... ، به بررسی این نوع ادبی در مثنوی های عطار می پردازیم. یافته ها نشان می دهد که تکنیک های محتوایی از نظر کاربرد، سهم بسیار مهمی در خلق آثار این حکایات داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - واکاوی «کهتری و مکانیسم‌های جبرانِ» شخصیتِ «معصومه» در رمان «سهم من» با تکیه بر روان‌شناسی آدلری
سعیده صمیمی دکترپروانه عادل زاده دکترکامران پاشایی فخرییآلفرد آدلر بنیان گذار روان شناسی فردی و یکی از نخستین منتقدانِ برجسته نظریه پسیکانالیز و آفریننده یک حرکت مکتبی به موازات آن است . آدلر انسان را موجود اجتماعی تعریف می کند از دید آدلر مسائل روان شناسی با ترجمه مسئله ارتباط بین انسان ها قابل حل می باشد. احساس حقارت و عقد چکیده کاملآلفرد آدلر بنیان گذار روان شناسی فردی و یکی از نخستین منتقدانِ برجسته نظریه پسیکانالیز و آفریننده یک حرکت مکتبی به موازات آن است . آدلر انسان را موجود اجتماعی تعریف می کند از دید آدلر مسائل روان شناسی با ترجمه مسئله ارتباط بین انسان ها قابل حل می باشد. احساس حقارت و عقده حقارت دو اصطلاح مشهور روان شناسی فردی است. آدلر احساس حقارت را نیرویی می داند که به انسان عنایت شده است تا بدین وسیله رو به جوانب مثبت زندگی حرکت کند و رشد و تکامل یابد از سوی دیگر تاکید کرده است که شرایط نامساعد محیطی می تواند این احساس حقارت را به عقده حقارت منتهی کند. آدلر مفهوم جبران کاذب را در قلمرو روان شناسی برجسته ساخته که فرد برای تعادل بخشی روان خود از آن بهره می جوید. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به نقد روانکاوانه رمان سهم من پرداخته می شود و نگارنده با توجه به نظریه آدلر برای تبیین سبک زندگی، به علل پیدایی عقده حقارت و مکانیسم های جبران شخصیت اصلی رمان معصومه خواهد پرداخت. یافته های پژوهش نشان می دهد محیط از عوامل اصلی به وجود آمدن عقده حقارت، در شخصیت اصلی بوده است که از شرایط محیطی نامساعد خانواده و رفتار دیالکتیک مادر و پدر با فرزندان نشات گرفته است بر این اساس احساس حقارت در وی شدت گرفته و پیدایش صورت عصبی در معصومه اشکال گوناگون عدم تعادل روانی را به وجود آورده است؛ لذا، برای تعادل بخشی تخیلی روان گسسته خود، جبران کاذب را در پیش گرفته که به بروز مشکلات عدیده در وی منتهی شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی تطبیقی نظام عروضی در زبان‌های فارسی و انگلیسی
میثم ابراهیمی دکترحسن دلبری مرضیه رحمتیدر نظام شناختی یک شعر، برخی ویژگی ها مبتنی بر جوهرة شعر است مثل عنصر کلیدی عاطفه و برخی مربوط به دانش شعر مثل وزن، آهنگ، قافیه و صورخیال که هر یک از این ویژگی‌ها به نوعی باعث شناخت هویّت شعر می‌شوند. علم عروض یکی از دانش‌های ادبی است که دربارۀ چگونگی ایجاد وزن و انواع آ چکیده کاملدر نظام شناختی یک شعر، برخی ویژگی ها مبتنی بر جوهرة شعر است مثل عنصر کلیدی عاطفه و برخی مربوط به دانش شعر مثل وزن، آهنگ، قافیه و صورخیال که هر یک از این ویژگی‌ها به نوعی باعث شناخت هویّت شعر می‌شوند. علم عروض یکی از دانش‌های ادبی است که دربارۀ چگونگی ایجاد وزن و انواع آن و نیز شگردهای ویژه آهنگ شعر سخن می‌گوید. بدنۀ اصلی این پژوهش را توصیف نظام عروضی در زبان‌های فارسی و انگلیسی تشکیل میدهد که در آن به روش کتابخانهای و مطالعۀ موردی و براساس مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی به بررسی مقایسه‌ای علم عروض در زبان‌های فارسی و انگلیسی پرداخته شده‌است و در پایان این نتیجه حاصل می‌شود که این دو زبان در برخی تعاریف اصطلاحی مانند وزن، عروض و تقطیع مشابه یکدیگرند و برخی از اختیارات شاعری در عروض دو زبان را با وجود نام‌گذاری‌های متفاوت می‌توان معادل یکدیگر قرار داد، امّا از وجوه تمایز آن‌ها باید به توجّه منظم و دقیق مبحث عروض در فارسی و آشفنگی آن در انگلیسی، نوع وزن شعر در دو زبان (فارسی کمّی امتدادی و انگلیسی ضربی امتدادی)، وجود سه هجای کوتاه، بلند و کشیده در فارسی و دو هجای تکیه‌دار و بی‌تکیه در انگلیسی به خصوص تفاوت در الگوی مصوّر این هجاها، تعداد وزن‌های انشعابی و خوش‌آهنگ‌تر بودن اوزان فارسی نسبت به اوزان انگلیسی اشاره کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - رئالیسم سوسیالیستی تطبیقی در ادبیّات داستانی آلمانی و روسی
محمّدامین احسانی اصطهباناتیادبیّات داستانی، به‌‌عنوان یک نوع ادبی یا ژانر از لحاظ ساختار محتوا، همواره تحت‌‌تأثیر جریان‌‌های مختلف سیاسی و اجتماعی بوده است. ادبیّات جهان، پس از جنگ جهانی دوم، در نقش ابزاری برای تبلیغات در خدمت بازسازی جوامع بحران‌‌زده قرار گرفت. رئالیسم سوسیالیستی، مبتنی بر دورنم چکیده کاملادبیّات داستانی، به‌‌عنوان یک نوع ادبی یا ژانر از لحاظ ساختار محتوا، همواره تحت‌‌تأثیر جریان‌‌های مختلف سیاسی و اجتماعی بوده است. ادبیّات جهان، پس از جنگ جهانی دوم، در نقش ابزاری برای تبلیغات در خدمت بازسازی جوامع بحران‌‌زده قرار گرفت. رئالیسم سوسیالیستی، مبتنی بر دورنمایی از جامعۀ سوسیالیستی و توصیف نیروهایی است که از درون، مشغول ساختن جامعه هستند. رمان‌‌نویس رئالیست، به ارائه تصویر درست تاریخی و ترسیم جلوه‌‌های مبارزاتی زندگی مردم، از ایدئولوژی مارکسیستی و ماتریالیسم تاریخی و توجّه به‌‌مفهوم مدرن کار در نگاه سوسیالیستی و تقدیس مردم‌‌گرایی، می‌پردازد. جستار حاضر، به بررسی سه اثر از سه نویسندۀ آلمانی و روسی؛ آنازگرس، کریستا ولف و میخائیل شولوخف از منظر واقع‌‌گرایی سوسیالیستی و انعکاس آن در آثار داستانی‌‌شان پرداخته است. گرچه این آثار در دوره‌‌های تقریباً متفاوتی از هم نوشته شده‌‌اند و درون مایه‌‌های متفاوتی نیز دارند، امّا هر یک به‌ترفندی، از این مبانی، به شیوه‌‌های مختلف بهره گرفته‌‌اند. نتایج این پژوهش که به‌‌شیوۀ توصیفی- تحلیلی و بر مبنای داده کاوی کتابخانهای صورت گرفته است، نشان میدهد که دیدگاه‌های میخائیل شولوخف در جهت نشان دادن آرمان‌‌های حکومت کمونیستی و بهره‌‌گیری از مؤلّفه‌‌های رئالیسم سوسیالیستی در مقایسه با فردیّت و توجّه به عشق در آسمان تقسیم شده ولف و مرده‌‌ها جوان می‌‌مانند اثر زگرس به‌‌صورت قوی‌‌تری عمل کرده است. پرونده مقاله
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400