مقایسۀ ادبی عنصر عاطفه در اشعار متنبی و ابوفراس حمدانی دربارۀ دربار سیف‌الدوله
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)مهستی رایگان 1 , ماجد نجاریان 2 , علی نظری 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی،واحد نجف آباد ،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد ،ایران
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد فلاورجان، ایران .(نویسندۀ مسئول)
3 - استاد گروه زبان و ادبیات عربی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
کلید واژه: شعر, عاطفه, رثا, متنبی, ابوفراس,
چکیده مقاله :
متنبی و ابوفراس از جمله شاعران دربار سیف‌الدوله‌اند که در اغراض مختلف شعری به‌ویژه مرثیه، به خاطر عواملی چند، شعرشان متفاوت شده است؛ متنبی در اغراض مختلف شعری در مدایح خود به‌دفعات متعدد، ضمن مدح، سخا و بخشندگی، دلاوری و کاردانی ممدوح، به ستایش خود نیز پرداخته است؛ اما در رثائیات، به‌خصوص رثای خوله، خواهر بزرگ سیف‌الدوله، شاعر، سیف‌الدوله را در غم از دست دادن خواهرش، شریک شده و از این مصیبت، غمگین گردیده و اشک ریخته است. همچنین تمام صفات و اخلاق نیک او را که دلالت بر منزلت والا و ارزش و علم و ادب او دارد، ذکر نموده است. سپس پادشاه را به بلندهمتی توصیف کرده و از کلیۀ اعمال بیهوده‌ای که دیگران به آن مشغول می‌شوند، مبّرا نموده است. متنبی در این قصیده، بیشتر به احساس و عاطفه پناه برده تا هنر و عقلش. ابوفراس هم در رومیات خود به اشعاری وجدانی پناه برده و عاطفه‌ای سوزناک را در شعرش نمایان ساخته، به‌طوری که شنونده در حین شنیدن آن احساس رخوت و بی میلی نمی کند. نویسنده در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر مطالعۀ کتابخانه ای انجام گرفته، درصدد است تا ضمن بررسی عنصر عاطفه در اشعار متنبی و ابوفراس به این پرسش پاسخ دهد که کدام‌یک از اغراض شعری این دو شاعر، حاوی عاطفه است؟ و وجه تمایز و تشابه این دو شاعر در بیان عنصر عاطفه در چیست؟
Mutanabi and Abu Faras are among the poets of Saif al-Dawlah's court, whose poetry has been different in various poetic purposes, especially in elegies, due to several factors; In his praises for various poetic purposes, Mutanabi has also praised himself many times, while praising Mamduh's generosity and generosity, bravery and skill; But in the laments, especially the laments of Khola, Saif al-Dawlah's older sister, the poet shared Saif al-Dawlah's grief over the loss of his sister and became sad and shed tears. He has also mentioned all his good qualities and morals, which indicate his high status, value, knowledge and politeness. Then he described the king as high-minded and absolved him from all the useless actions that others engage in. In this ode, the poet has taken refuge more in his feelings and emotions than his art and intellect. Abu Faras, in his Rumiat, took refuge in conscientious poems and showed a painful emotion in his poem so that the listener does not feel weak or reluctant while listening to it. In this research, which was carried out by a descriptive-analytical method, based on a library study, the author tries to answer the question of which of the poetic purposes of these two poets contains emotion while examining the element of emotion in the poems of Mutanabi and Abu Faras? And what is the difference and similarity between these two poets in expressing the element of emotion?
_||_