بررسی تطبیقی نشانگان دوستی حق در آثار منثور و منظوم عرفانی (مستملی بخاری و مولوی)
محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
مصطفی کردکتولی
1
,
ملیحه مهدوی
2
,
مسعود مهدیان
3
1 - گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.( نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران.
کلید واژه: خداوند, دوستی, عرفان اسلامی, مستملی بخاری, مولوی.,
چکیده مقاله :
چکیده مبحث دوستی حضرت حق یکی از مهمترین و زیباترین مباحث عرفان اسلامی است. به اعتقاد عرفا اساس عرفان بر پایه دوستی خداوند است و کتاب شرح التعرف، یکی از امهات متون منثور و مثنوی معنوی از مهمترین آثار منظوم عرفانی، مشحون از مفاهیم مربوط به دوستی حضرت حق هستند. مستملی بخاری، صاحب کتاب شرح التعرف، هر عملی را با ترازوی محبت می‌سنجد و آگاهی از لوازم محبت را برای سالک طریق لازم می‌داند. مولوی نیز محبت خداوند را از اصلی‌ترین مبانی سیر و سلوک به حق قلمداد می‌کند. لذا هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی نشانگان دوستی حق در آثار منثور و منظوم عرفانی (مستملی بخاری و مولوی) است. یافته‌های پژوهش با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای نشان داد از نظر مستملی و مولوی دم زدن از محبت الهی چندان ساده نیست و رسیدن به این مقام به مقدمات و تمهید لوازمی نیاز دارد. برخی از این ابزار و تمهیدات عبارتند از: خودشناسی و شناخت مقام والای انسان، مبارزه با نفس، صفای قلب، شرم و حیا. مستملی و مولوی در ادامه معتقدند با چنین نشانه‌هایی می‌توان به شناخت دوستان حقیقی خداوند نایل گردید. دوستانی که دارای شاخص‌هایی همچون ذکر، توکّل، نرنجیدن از بلا، خوف و رجا و لقای محبوب هستند.
The topic of God's friendship is one of the most essential and beautiful topics of Islamic mysticism. According to the mystics, the basis of mysticism is based on God's friendship, and the book of "Sharh al-Tarif", one of the most important prose texts and masnavi Manavi, is one of the most important works of mystical poems, full of concepts related to God's friendship. Mostamli Bokhari, the author of the book "Sharah al-Tarif", measures every action based on love and considers knowledge of the essentials of love necessary for the seeker of the way. Rumi also considers God's love to be one of the main foundations of the right path. Therefore, the purpose of this research is to compare the signs of God's friendship in the works of mystical prose and poetry (Mostamli Bokhari and Rumi). The findings of this research using the analytical descriptive method and the use of library sources showed that claiming the friendship and love of God is not so simple from the point of view of Mostamili and Rumi, and reaching this position requires preparations and necessary preparations. Some of these tools and arrangements are self-knowledge and recognition of the high position of man, struggle with ego, purity of heart, shame, and modesty. Mostamli and Rumi further believe that with such signs one can get to know God's true friends. Friends who have indicators such as Remembrance, reliance, not getting angry from calamity, fear, hope, and encounter are popular.