اثربخشی تعاملی هوش معنوی و آموزش مهارت های زندگی بر بهبود نگرش های دانشجویان نسبت به مهارت های زندگی
محورهای موضوعی : مدیریت نوآوری های آموزشیکورش گودرزی 1 , فرامرز سهرابی 2 , نورعلی فرخی 3
1 - دانشجو
2 - عضو هیات علمی
3 - عضو هیات علمی
کلید واژه: دانشجویان, کلید واژه ها: هوش معنوی, آموزش مهارت های زندگی, نگرش نسبت به مهارت های زندگی,
چکیده مقاله :
چکیده اثربخشی تعاملی آموزش مهارت های زندگی و هوش معنوی بر بهبود نگرش های دانشجویان نسبت به مهارت های زندگی در پژوهشی از نوع طرح های جایگزینی تصادفی بلوکی بررسی شد. از بین جامعه آماری تحقیق که شامل11370 نفر از دانشجویان مرد و زن دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد بود، نمونه ای به تعداد 166 نفر به روش نمونه گیری داوطلبانه انتخاب شدند. گروه نمونه، پرسشنامه های سنجش نگرش نسبت به مهارت های زندگی احدی(1386) و هوش معنوی ناصری (1386)، را در پیش آزمون تکمیل کردند. سپس بر اساس نمره های پرسشنامه هوش معنوی (بالاتر یا پایین تر از میانگین نمره ها) به چهار گروه تقسیم شدند. دو گروه آزمایش و دو گروه کنترل (در هر دو، یک گروه با هوش معنوی بالا و گروه دیگر با هوش معنوی پایین). گروه های آزمایشی، در 16 جلسه 3 ساعته از آموزش مهارت های زندگی در خلال 8 هفته شرکت کردند و در پایان آموزش برای بار دوم پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مهارت های زندگی را در پس آزمون کامل کردند. بعد از گذشت چهار ماه جهت بررسی استمرار یا تغییرات ایجاد شده در نتایج، در یک مطالعه پی گیرانه، مجدداً به پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مهارت های زندگی پاسخ دادند. نتایج آزمون آماری t نشان داد که آموزش مهارت های زندگی، منجر به بهبود نگرش های دانشجویان گروه آزمایش نسبت به مهارت های زندگی شده، اما در تعامل با هوش معنوی اثر معنی داری بر بهبود آنها ندارند.
Abstract The interactive effectiveness between Spiritual Intelligence (SQ) and life skills training (LST) on improving attitudes of university students to life skills were carried out in a randomized block designs study. At first, 166 male & female university students were randomly selected out of 11370 students at Islamic Azad University in Borujerd. Then attitude to life skills questionnaire (Ahadi, 1386), and Spiritual Intelligence questionnaire (Naseri, 1386) were filled out by the subjects. On the basis of the results of the Spiritual Intelligence questionnaire (higher or lower than the mean), the subjects were divided into four groups. There were two experimental groups, one with a higher score on SQ and the other with a lower score on SQ and two control groups under the same situation. The experimental groups in two separate classes of students with higher and lower score on SQ took part in 16 sessions of 3 hours of the LST, in a time span of 8 weeks. At the end of the course, subjects filled out the attitude to life skills questionnaire as the post test. Finally, after four months in order to figure out the stability or possible changes in the results, once more, in a follow- up study, the attitude to life skills questionnaire was administered. The results of statistical test of Independent-Samples t-test indicated that LST have a significant effect on improving attitudes of university students to life skills, though in an interaction with SQ, the two aforementioned factors have no significant effect on those.
منابع
-احدی س. (1386). بررسی نگرش ها و میزان آگاهی دانشجویان دوره تحصیلات تکمیلی از مفهوم مهارت های ده گانه زندگی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی تهران. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
حقیقی ج. موسوی م. مهرابی زاده هنرمند، م. بشلیده،ر. (1385). بررسیتأثیرآموزشمهارت هایزندگیبرسلامتروانیو عزتنفسدانشآموزاندخترسالاولمقطعمتوسطه. مجله علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز. دوره سوم، سال سیزدهم، ١، 78 ـ 61.
دوکانه ای فرد، ف. (1386). تأثیر آموزش مهارت های زندگی بر افزایش عزت نفس و کاهش کم رویی دانشجویان. فصلنامه اندیشه های تازه در علوم تربیتی. سال دوم، 3، 56-43.
سپهریان، ف. (1386). هوش هیجانی. ارومیه: انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد آذربایجان غربی. چاپ اول.
فتحعلی لواسانی، ف. (1378). مهارت های زندگی. جزوه ی چاپ نشده. تهران: سازمان بهزیستی کشور، معاونت امور فرهنگی و پیشگیری.
کردنوقابی، ر. شریفی ح. (1384). تهیه و تدوین برنامه ی درسی مهارت های زندگی برای دانش آموزان دوره ی تحصیلی متوسطه. فصلنامه ی نوآوری های آموزشی. 12، 34-11.
گودرزی، ک. (1384 ). سازندگی حرکتی جدید. تهران: فصلنامه سخن سمت. سال دهم، شماره شانزدهم.
گودرزی، ک. (1385). مروری بر رویکرد خبرپردازی. جزوه چاپ نشده.
محمودیانی، م. (1386). بررسی تأثیر آموزش مهارت های زندگی با رویکرد قرآنی را بر افسردگی، پذیرش اجتماعی و عملکرد تحصیلی فراگیران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید بهشتی تهران. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.
مقدم، م، رستمی گوران، ن. آراسته، م. شمس علیزاده، ن. معروفی، آ. (1387). بررسیتأثیرآموزشواحدیمهارت هایزندگیبرمیزانآگاهیونگرشدانشجویانجدیدالورود دربارهمهارت هایزندگیوارتقاءتوانمندی هایروانی- اجتماعیآنان. مجله گام های توسعه در آموزش پزشکی. مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی. دوره پنج، 1، 34-26.
مهرابی طالقانی، ش. (1387). بررسی رابطه هوش معنوی، جهت گیری دینی و سختروی در دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
ناصری، ح. (1382). مهارت های زندگی. کتابچه ی مطالعه دانشجو. تهرات: انتشارات سازمان بهزیستی کشور.
ناصری، ح. (1382). مهارت های زندگی. کتابچه ی کار دانشجو. تهرات: انتشارات سازمان بهزیستی کشور.
ناصری، ا. (1386). بررسی مفهوم و مؤلفه های هوش معنوی و ساخت ابزاری برای سنجش آن در بین دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی.
وست، و. (1387). روان درمانی و معنویت. ترجمه: شهریار شهیدی و سلطانعلی شیرافکن. تهران: انتشارات رشد. چاپ دوم (تاریخ انتشار اثر به زبان اصلی: 1999).
-Amram, Y. (2007). The seven dimensions of spiritual intelligence. Paper presented at the 115th Annual (August 2007) Conference of the American Psychological Association, San Francisco, CA. Retrieved October 18, 2009, from http://www.yosiamram.net/docs/ 7_Dimensions_of_SI_APA_confr_paper_Yosi_Amram.pdf
-Amram, Y. (2009). The contribution of emotional and spiritual intelligences to effective business leadership [Electronic version]. Unpublished Doctoral Dissertation, Institute of Transpersonal Psychology,PaloAlto,CA.
-Botvin, G. J., Mihalic, S. F., & Grotpeter, J. K. (1998). Life skills training: Blueprints for Violence Prevention, Book Five. Blueprints for Violence Prevention Series (D.S. Elliott, Series Editor). Boulder, CO: Center for the Study and Prevention of Violence, Institute of Behavioral Science, University of Colorado. Retrieved on August 4, 2008 from http://www.colorado.edu/cspv/publications/factsheets/blueprints/FS-BPM05.pdf.
-Emmons, R. A.(2000a). Is spirituality an intelligence? Motivation, cognition, and the psychology of ultimate concern [Electronic version]. The International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 3-26.
-Emmons, R. A. (2000b). Spirituality and intelligence: Problems and prospects [Electronic version]. The International Journal for the Psychology of Religion, 10, 57-64.
-Gardner, H. (2000). A Case against spiritual intelligence [Electronic version].The International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 27-34.
-Halama, P., & Strizenec, M. (2004). Spiritual, existential or both? Theoretical considerations on the nature of "higher intelligences" [Electronic version]. Studia Psychologica, 46(3), 239-253.
-Itliong-Maximo, S. (2006). The constructs of spiritual intelligence, its correlates with stress management and variation across selected variables [Electronic version]. Unpublished Master’s thesis, Saint Louis University. Baguio City.
Ker- Dincer, M. (2007). Educators role as spiritually intelligent leaders in educational institutions [Electronic version] . International Journal of Human Sciences. 4(1), 1-22.
King, D. B. (2008). Rethinking claims of spiritual intelligence: A definition, model, and measure [Electronic version]. Unpublished Master’s thesis, Trent University, Peterborough, Ontario, Canada.
King, D. B. (2010). The spiritual intelligence. A Global Emergence. Retrieved on March 11, 2010 from http://www.dbking. net/spiritualintelligence
Lickers, E. (2003). Healing the spirit [Electronic version]. Canadian Journal of Native Education, 27(1), 55-60.
-Mayer, J. D. (2000). Spiritual intelligence or spiritual consciousness? [Electronic version]. The International Journal for the Psychology of Religion, 10(1), 47–56.
-Nasel, D. D. (2004). Spiritual orientation in relation to spiritual intelligence: A consideration of traditional Christianity and New Age/individualistic spirituality [Electronic version]. Unpublished Doctoral Dissertation, South Australia University.
-Ouane, A. (2002). Key competencies in lifelong learning. institutionalising lifelong learning: creating conducive environments for adult learning in the Asian Context [Electronic version], UNESCO Institute for Education, Hamburg.
-Paynter. R, A. (2001). Introducing spirituality into new start life skills [Electronic version]. Unpublished Master’s thesis, Royal Roads University.
-Smith, E. A., Swisher, J. D., Vicary, J. R., Bechtel, L. J., Minner, D., Henry, K. L., et al. (2004). Evaluation of life skills training and infused-life skills training in a rural setting: outcomes at two years [Electronic version]. Journal of Alcohol & Drug Education, 48, 51-70.
-Smith, T.A., Genry, L. S., & Ketring, S. A. (2005). Evaluating a youth leadership life skills development program [Electronic version]. Journal of Extensive, 43(2), 161-169.
-UNICEF.(2003). Which skills are "life skills"?. Retrieved on October 8, 2009 from http://www.unicef.org/lifeskills/index_whichskills.html
-Vaughan, F. (2002). What is spiritual intelligence? [Electronic version]. Journal of Humanistic Psychology, 42(2), 16-33.
Wichroski, M. A., Zunz, S. J., Forshay, L., Knight, S. E., & Hebert, S. (1999, August).Welfare to work in New Hampshire: Apreliminary analysis of a family life skills program. Paper presented at the annual workshop of the National Association for Welfare Research and Statistics, Cleveland, OH. Retrieved May 9, 2009, from:
Wigglesworth, C. (2006). Why spiritual intelligence is essential to mature leadership. Integral Leadership Review, 6(3). Retrieved on September 15, 2009 from:
http://www.integralleadershipreview.com/archives/2006-08/2006-08-article-wigglesworth. php.
WHO. (1996). Life skills education: planning for research [Electronic version]. Geneva.
-WHO. (1999). Partners in Life skills education. Conclusions from a United Nations Inter-agency Meeting [Electronic version]. Geneva (WHO/MNH/MHP/99.2).
Zohar, D., & Marshall, I. (2000). SQ: Spiritual intelligence, the ultimate intelligence. London: Bloomsbury.