مطالعه دمای سطحی آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بر اساس داده های ماهواره ای

محورهای موضوعی : فیزیک دریا

مسعود ترابی آزاد ¹ , عالمه محمدی ²

1 - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
2 - دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

تاریخ دریافت : 1394/05/17 تاریخ پذیرش : 1394/09/12 تاریخ انتشار : 1394/09/30

کلید واژه: سرعت باد, دمای سطحی آب دریا (SST ), داده های ماهواره ای, مدل آماری, سواحل استان هرمزگان,

چکیده مقاله :

برهم کنش بین هوا- دریا عامل بسیار مهمی در کنترل تغییرات فصلی در هریک از دو محیط می‎باشد. در این پژوهش ارتباط دمای سطح آب دریا (SST) و سرعت باد در سواحل استان هرمزگان بررسی شده است. ابتدا داده های دمای سطح آب دریا، توسط سنجنده AVHRR ماهواره NOAA و داده های سرعت باد توسط ماهواره QuikSCAT در سال های 2008- 1999 در سواحل استان هرمزگان گردآوری شدند. پس از تجزیه و تحلیل داده های ماهواره ای دمای سطح دریا و سرعت باد، تغییرات ماهانه، فصلی و سالانه منطقه مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا معنی داری تغییرات دمای سطح دریا و سرعت باد در طی سال های 2008- 1985 در یک گروه دراز مدت به عنوان گروه شاهد بررسی شد و سپس با آزمون آنالیز واریانس و دانکن مورد مقایسه قرار گرفتند. با توجه به معنی دار شدن روند افزایشی میانگین سالانه دمای سطحی و کاهشی سرعت باد، ضریب همبستگی بین دمای سطح آب و سرعت باد بدست آمد. پس از رسم سری زمانی دمای سطحی در طول دوره آماری مشخص شد که کمترین مقدار دما 11/21 درجه سانتی گراد در سال 2008 و بیشترین دما 12/33 درجه سانتی گراد مربوط به سال 2002 بوده است. در فصل تابستان بین مناطق غربی و شرقی ساحل مقدار 2/4 درجه سانتی گراد اختلاف دما مشاهده شد و در زمستان گرادیان دما به 3 درجه سانتی گراد رسید. نتایج نشان می دهد که برای فصل تابستان 75درصد و برای فصل زمستان 33درصد موارد با افزایش ( کاهش) انحراف از میانگین دمای سطحی، انحراف از میانگین سرعت باد نیز افزایش ( کاهش ) می یابد.

چکیده انگلیسی:

Interaction between sea and air is an important factor in controlling seasonal climatological variations in each environment. In this research, relationship between Sea Surface Temperature (SST) and wind speed over coastal area of Hormozgan province has been studied. Initially the SST data of the area were collected using AVHRR sensor of NOAA satellite and the wind speed data were collected from QuikSCAT satellite. After analyzing the satellite data for the SST and wind speed, monthly, seasonal and annual variations of these data were studied. The significance of their variations were evaluated during years 1985-2008, using a long term study group of each variable as a control and then comparison was made using Duncan test. As the increasing trend of mean annual surface temperature and the decreasing trend in wind speed was significant, correlation coefficient between SST and wind speed was obtained. After plotting the time against surface temperature during the study period, it was observed that the minimum temperature was 21.11 ˚C in 2008 and the maximum was 33.12 ˚C in 2002. It was shown that there was 4.2 ˚C temperature difference between western and eastern region of the sea coast in summer and the temperature gradient reaches 3 ˚C in winter. It can be concluded that for summer 75% and for winter 33% increase (decrease) of the mean sea surface temperature takes place and the deviation of mean wind speed will be increase (decrease).                                        

منابع و مأخذ:

نصری، ف. 1386. هواشناسی دریایی. انتشارات جهان نو. ایران.

جعفری، آ. 1388. بررسی اثرات افزایش دمای ناشی از تغییر اقلیم بر میانگین سطح تراز آب (MSL) در سواحل شمالی خلیج فارس (سواحل استان هرمزگان). پایان نامه کارشناسی ارشد فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.

شهر آشوب، م. و میکاییلی. ف.1393. مفاهیم و روش‌های آماری. تألیف گ.باتاچاریا و ر. جانسون، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی. ایران.

کلانتری، ه. 1388. مطالعه و پیش بینی توزیع دمای سطحی خزر جنوبی با استفاده از تصاویر سنجش از دور. پایان نامه کارشناسی ارشد فیزیک دریا، دانشگاه آزاد اسلامی و احد تهران شمال.

گلشنی. ع. و تائبی. س.1387. ارزیابی میدان باد ماهواره‌ای Quik SCAT در دریاهای مجاور ایران با استفاده از داده‌های باد ایستگاههای سینوپتیک و مدل‌های عددی جوی، نشریه مهندسی دریا، شماره 8.

Csanady, G.T. 2004. Air- sea interaction laws and mechanisms. Cambridge University Press. UK.

Tokinaga, H., Tanimoto, Y. & Xie, S. P. 2005. SST-induced surface wind variations over the Brazil–Malvinas Confluence: Satellite and in situ observations. Journal of Climate, 18: 3470–3482.

Chelton, D. B. 2005. The Impact of SST Specification on ECMWF Surface Wind Stress Fields in the Eastern Tropical Pacific. Journal of Climate, 18:530–550.

 Chelton, D. B. & Xie, S.P. 2010.Coupledocean atmosphere interaction at oceanic mesoscales. Journal of Oceanography, 4: 52- 60.

Haack, T., Chelton, D., Pullen, J., Doyle, J. D. & Schlax, M. 2008. Summertime influence of SST on surface wind stress off the U.S. west coast from the U.S. Navy COAMPS model. Journal of PhysicalOceanography, 38: 2414–2437.