فلزات سنگین (سرب،کادمیوم)در بافت کبد و عضله ماهی گیش خال سفیدCarangoides malabaricus در بندر عباس(استان هرمزگان)

محورهای موضوعی : آلودگی آب

مهناز سادات صادقی ¹ , مژگان امتیازجو ² , مریم مطیعیان نجار ³

1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده علوم و فنون دریایی، تهران، ایران
2 - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال
3 - گروه بیولوژی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

تاریخ دریافت : 1394/10/09 تاریخ پذیرش : 1395/05/12 تاریخ انتشار : 1395/09/30

کلید واژه: خلیج فارس, استان هرمزگان, سرب, کادمیوم, ماهی گیش خال سفید Carangoides malabaricus,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی و مقایسه میزان تجمع دو فلز سنگین سرب و کادمیوم در ماهی گیش خال سفیدCarangoides malabaricusدر آب های خلیج فارس (محدوده استان هرمزگان) طی فصل سرد ( بهمن ماه 1390 ) و فصل گرم ( مرداد ماه 1391 ) نمونه برداری از ماهی مذکور در حد فاصل بندرتیاب تا شهر بندرعباس در استان هرمزگان صورت پذیرفت. بعد از زیست سنجی نمونه ها، بافت های کبد و عضله جداسازی و توسط روش Microwave digestionآماده و سپس توسط دستگاه جذب اتمی کوره ای میزان تجمع فلزات سنگین فوق در بافت ها اندازه گیری گردید. براساس نتایج به دست آمده حداکثر میانگین تجمع فلزات در بافت های کبد و عضله متعلق به سرب به ترتیب با 0235/0± 1470/0 و 0125/0± 0399/0 میکروگرم بر گرم و حداقل آن در بافت های کبد و عضله متعلق به کادمیوم به ترتیب0105/0±0297/0 و0005 /0± 0036/0 میکروگرم بر گرم بود. مقایسه میانگین غلظت سرب و کادمیوم بین بافت های کبد و عضله تفاوت معنی داری را نشان می دهد (05/0P<). میانگین غلظت سرب و کادمیوم در بافت های کبد و عضله بین دو فصل تفاوت معنی داری نداشت (05/0≤P). مقایسه نتایج این تحقیق با استانداردهای جهانیWHO وEPAنشان دهنده پایین تر بودن میزان تجمع این فلزات از حد مجاز جهانی می باشد.

چکیده انگلیسی:

To survey and compare heavy metal (Pb, Cd) accumulation in Carangoides  malabaricus  in Persian Gulf waters (Hormozgan Province), sampling of this fish catches was done seasonally from Tiab port to Bandar Abass city during winter and summer of 2012. After biometry of the fish, muscle and liver tissues were separated. The amount of Pb and Cd were measured by an atomic absorption instrument (Varian - model GTA 100).The results of lead concentration in liver and muscle tissues were 0.1470±0.235 and 0.0399±0.0125 µg/g, respectivelyand Cd levels in liver and muscle tissues were 0.0297±0.0105 and 0.0036±0.0005 µg/g respectively.. The difference between the average concentration of Pb and Cd in liver and muscle tissues was significant (p<0.05). Average concentrations of Pb and Cd in liver and muscle tissues were not difference significantly between two seasons (p≥0/05). The comparison of the results with permissible limits of WHO, EPA and UK showed that the concentrations of these metals are lower than international permissible limits.

منابع و مأخذ:

عسکری ساری، ا.، ولایت زاده، م.، بهشتی، م. و خدادادی، م. 1390. میزان تجمع فلزات سنگین جیوه، سرب و کادمیوم در بافت های ماهی بایه (Liza abu) رودخانه های کارون و بهمنشیر استان خوزستان. مجله علمی شیلات ایران، 20(2): 140-131.

عریان، ش.، تاتینا،م. و قریب خانی، م. 1389 . بررسی اثرات آلودگی نفتی در حوزه شمالی خلیج فارس بر میزان تجمع فلزات سنگین (نیکل، سرب، کادمیوم و انادیوم) در بافت عضله ی ماهی حلوا سفید(Pampus rgenteuss). نشریه اقیانوس شناسی، 1(4): 68-61.

 

Agah, H., Leer markers, M., Elskens, M., Fatemi, S.M.R. & Baeyens, W. 2009. Accumulation of trace metals in the muscle and liver tissues of five fish species from the Persian Gulf. Environmental Monitoring and Assessment. 2009; 157(1–4):499–514.

Ashraf, W. 2004. Levels of selected heavy metals in tuna fish .Arabian Journal.for Science andEngineering, 31(1A):89-92.

Biney, C.A. & Ameyibor, E. 1992. Trace metal concentration in pink shrimpPenaus notialis from the coast of Ghana. Water, Air and Soil Pollution, 63:273-279. 

Canli, M. & Atli, G. 2003. The relationships between heavy metal (Cd,Cr,Cu,Fe, Pb,Zn) level and the size of six Mediterranean fish species. Environmental Pollution, 121: 129– 136.

Chouba, L., kraiem, M., Nigimi, W., tissoui, C.H., Thompson, J.R. & flower. R.J. 2004. Seasonal radiation of heavy metals (Cd, Pb and Hg) in sediments and in mullet Mugil cephalus form the Ghar EI lagoon (Tunisia). Transistional waters Balletin. 4: 45 – 52.

Chouba, L., Kraïem, M., Njimi, W., Tissaoui, C.H., Thompson, J.R. & Flower, R.J.2007. Seasonal variations of heavy metals (Cd, Pb, and Hg) in sediments and in mullet, Mugil cephalus (Mugilidae) from the Ghar El Mehl Lagoon (Tunisia). Transitional Waters Bulletin, 4: 45-52.

Dobaradaran, K. N. 2010. Heavy metal Cd, Cu, Ni and Pb content in two fish species of Persian Gulf in Bushehr Port, Iran. African journal of Biotechnology, l (37): 6191-6193. 

Edem, C.A., Akparz, S. B. & Donsumu, M.I. 2008. A Comparative assessment of heavy metals and total hydrocarbon accumulation in Sphyrena afra, Oreochromis niloticus and Elops lacerta from Anantigha Beach Market in calabar- Ngeria. Journal of Environment Pollution and Human Health, 6 (1):61-64. 

Edem, C.A., Osabor, V., Iniama, G., Etiuma, R. & Eke, J. 2009. Distribution of heavy metals in bones, gills, livers and muscles of (Tilapia) Oreochromis niloticus from Henshaw Town Beach Market in Calabar Nigeria. Pakistan Journal of Nutrition, 8: 1209-1211.

Filazi, A., Baskaya, R. & kum, C. 2003. Metal concentration in tissues of the Black Sea fish Mugil auratus from Sinop-Icliman, Turkey. Human Experimental Toxicology, 22(2): 85-87.

Ganjavi, M., Ezzatpanah, H., Givianrad, M.H. & Shams, A. 2010. Effect of canned tuna fish processing steps on lead and cadmium contents of Iranian tuna fish. Food Chemistry, 118: 525–528.

Keskin, Y., Baskaya, R., Ozyaral, O., Yurdun, T., Luleci, N. E. & Hayran, O. 2007. Cadmium, lead, mercury and copper in fish from the Marmara Sea, Turkey. Bulletin of Environmental Contamination and Toxicology, 78: 258–261.

Marijic, V.F. & Rasopor, B. 2007. Metal exposure assessment in native fish, Mulus barbatus L., From the Eastern Adriatic Sea. Toxicology letters, 168(3): 292 – 301.

Olsson, P.E.1998. Disorders associated with heavy metal pollution. In: Fish disease and disorders. (vol2).Non infections disorders. Leather, J.F &Woo, P.T.K (Eds).CAB International Publishing. Oxford, UK.

Pourang, N., Dennis, J.H.  & Ghoorchian, H. 2004.Tissue distribution and redistribution of trace elements in shrimp species with the emphasis on the roles of metallothionein. Ecotoxicology, 13(6): 519-533.

Rashed, M.N. 2001. Monitoring of environmental heavy metals in fish from Nassar Lake. Environment International, 27(1): 27-33.

ROPME, Regional Organization for the Protection of the Marine Environment. 1999. Manual of Oceanographic Observation and Pollutant Analysis Methods. ROPME. Kuwait.

Turkmen, M., Turkmen, A., Tepe T., Tore, Y. & Ates, A. 2009. Determination of metals in fish species form Aegean and Mediterranean Sea. Food Chemistry, 113: 233 – 237.

Tuzen, M. & Soylak, M. 2007. Determination of trace metals in canned fish marketed in Turkey. Food chemistry, 16: 1378 – 1382.

WHO (Word Health Organization). 1992. Cadmium. Environmental Health Criteria 134. Geneva.

Yi, Y.J. & Zhang, S. H. 2012. Heavy metal (Cd, Cr, Cu, Hg, Pb, Zn) concentrations in seven fish species in relation to fish size and location along the Yangtze River. Environmental Science and Pollution Research, 19(9):3989-96.