تعیین سطوح PCBs در بافت پوست و عضله ماهی کپور و اردک ماهی تالاب انزلی ( آبکنار )

محورهای موضوعی : بیولوژی دریا

باقر تیموری ¹ , شیلا صفائیان ² , سید محمد باقر نبوی ³ , سید هادی خاتمی خاتمی ⁴

1 - دانشکده علوم و فنون دریایی ، دانشگاه آزاد اسلامی ، واحد تهران شمال
2 - گروه بیولوژی دریا دانشکده علوم و فنون دریایی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی
3 - سازمان حفاظت محیط زیست
4 - سازمان حفاظت محیط زیست

تاریخ دریافت : 1389/08/16 تاریخ پذیرش : 1389/09/08 تاریخ انتشار : 1389/12/28

کلید واژه: تالاب انزلی, ماهی کپور, اردک ماهی, PCB تجمع زیستی. ضریب تغییراتCV,

چکیده مقاله :

پژ‍وهش حاضر به منظور تعیین سطوح PCBsدر بافت پوست و عضله ماهی کپور و اردک ماهی تالاب انزلی در فصل پاییز (آذرماه 1388) انجام شد.4 ایستگاه جهت برداشت نمونه آب، رسوب و ذرات معلق و صید ماهی در بخش آبکنار تالاب انزلی تعیین شد.از هر نوع ماهی 9 عدد صید وبیومتری(تعیین وزن و طول کل و استاندارد ) شدند. نمونه های آب، رسوب و ذرات معلق آب و نمونه ماهیان به آزمایشگاه انتقال یافت. بافت پوست و عضله ماهیان کپور و اردک ماهی بر اساس Moopamجدا شده و پس ازآماده سازی، استخراج وClean Up ، آنالیز PCBsبا استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی(GC - ECD) و دتکتور با اشعه یونیزان نیکل 63 (Ni63)انجام گردید. میانگین غلظت PCBs در پوست و عضله اردک ماهی به ترتیب برابر 36/24 و 36/14 نانو گرم در گرم وزن خشک، در پوست و عضله ماهی کپور به ترتیب برابر 82/21 برابر 86/20 نانو گرم در گرم وزن خشک بدست آمد. میزانضریب تغییرات میانگین(CV) غلظت PCBs در پوست اردک ماهی بیشتر از سایر بافت ها بود. بر اساس آزمون آماری این اختلاف بین بافت عضله وپوست اردک ماهی و عضله و پوست ماهی کپور معنی دار بود(9= ;n 0.0001p < ).همچنین اختلاف معنی داری بین غلظتPCBs آب با میزان PCBs رسوب (12= ;n 0001/0p < ) و ذرات معلق فیلترشده در آب مشاهده گردید (12= ;n 0001/0P < ). همبستگی مثبت قوی بین بافت عضله ماهی کپور و ذرات معلق فیلتر شده در آب ( 9 ;n= 76% = r2 ; 851/0 = r ; 004/0 = p) و همبستگی مثبت خیلی قوی بین غلظت PCBsآب و ذرات معلق فیلتر شده در آب وجود داشت( 12 ;n= 96% = r2 ;0.980 = r ; 0001/0 = p) . میزان تجمع زیستی(بر حسبppb ) در بافت پوست اردک ماهی برابر69/5835، در بافت عضله اردک ماهی58/3440، در بافت پوست ماهی کپور برابر28/5232 و در بافت عضله ماهی کپور برابر63/4997میکروگرم در گرم وزن خشک محاسبه گردید. میزان ماکزیمم میانگین واقعی ( با 95در صد اطمینان) PCBs بدست آمده در بافت ماهیان (پوست اردک ماهی و کپور و عضله کپور ) ( ماکزیممppm 03653/0 و مینیمم ppm 01025/0) کمتر از استانداردFDIو استاندارد Food Standards Australia/NZ MRLو بیشتر از استانداردUSEPA بود.

چکیده انگلیسی:

To determine level of PCBs in skin and muscle of Cyprinus carpio and Esox lucius fishes  in the west part of Anzali Wetland in Abkenar in autumn (Dec.2010) 4 sampling stations were selected .Samples of water, sediment, suspended particles in water, C. carpio and E. lucius fishes were collected from Abkenar, Anzali Wetland. Nine fish samples were caught from each species. Collected samples of water, sediment, suspended particles and fish were transferred to laboratory. After preparation, extract and clean up of the samples, analyses of PCBs were carried out using Gas Chromatography (GC-ECD) with Ni63 ionization detector. PCB average concentration was 24.36 ng/g(dried weight) in  Esox  lucius skin, 14.36 ng/g in E.  lucius mussel  tissue, 21.82 ng/g C. carpio skin and 20.86 ng/g in C. carpio mussel tissue. Coefficient Variation (CV) of average concentration PCBs in E. lucius skin tissue was higher than other tissues. Based on statistical analysis, there were a significant difference between E.  lucius mussels &  skin tissue & C. carpio mussels &  skin tissue  )p(. There were also significant difference between PCBs concentration in water with PCBs concentration in sediment (pC. carpio tissue and filtered suspended particles in water was seen (p<0.05, r=0.851, r2=76%, n=9) and a very strong positive correlation was found between PCBs concentration in water and filtered suspended particles in water (pE.  lucius skin tissue was 5835.69 µg/g, in E.  lucius mussels  tissue was 3440.58 µg/g, in C. carpio skin tissue was 5232.28 µg/g and in C. carpio mussels tissue was 4997.63 µg/g. The real average (with accuracy of 95%) of PCBs in fish tissues (Max. 0.03653 ppm and Min. 0.01025 ppm) in autumn was less than FDI Standards and Australia Food / NZ MRL standards and more than USEPA standard.